51686 p149 Chądzyński Region i jego rozwój 07

Rozdział 3. Konkurencyjność regtonow

rzystującjego pierwotne znaczenie⁴⁵⁶, można użyć go również w innym kontekście, do określenia zbioru instytucji i organizacji stanowiących swego rodzaju rusztowanie dla funkcjonowania podmiotów gospodarczych. Otoczenie instytucjonalne uważa się za jeden z podstawowych czynników konkurencyjności regionu. Obok kapitału społecznego, stanowiącego .tło" wszelkich procesów społeczno-gospodarczych, infrastruktura instytucjonalna i omawiana wyżej działalność gospodarcza, stanowią najistotniejsze elementy tworzące środowiska przedsiębiorczości. Bezpośrednio stan tych czynników i ich wzajemny stosunek odzwierciedla jakość środowiska.

Otoczenie instytucjonalne można rozumieć bardzo szeroko, jak czyni to I. Pietrzyk, stosując termin struktura instytucjonalna, co należy interpretować jako .reguły gry w danym społeczeństwie, lub inaczej uwarunkowania stworzone przez człowieka, kształtujące interakcje między ludźmi"⁴⁵⁷. Wówczas do struktury tej zaliczać się będą: uwarunkowania historyczne, tradycje, zwyczaje, obyczaje, normy zachowań ludzi, systemy prawne, edukacyjne, fiskalne itd. Struktura instytucjonalna może być również rozumiana w wąskim znaczeniu, mianowicie jako:

•    instytucje publiczne (np.: władze publiczne różnych szczebli, szkoły wyższe),

•    instytucje publiczno-prywatne (np.: agencje rozwoju regionalnego⁴⁵⁸);

uczestniczące w jej użytkowaniu, a więc zarówno przez społeczność Idealną, podmioty gospodarcze, organizacje i instytucje lokalne i regionalne.

⁴⁵⁴ Termin infrastruktura wywodzi się z łaciny: infra - pod, poniżej; struktura - układ lub współzależność czynników podstawowych będących bazą do rozwoju.

⁴⁵⁷    Pietrzyk I., Konkurencyjność regionów..., op. cit., 2000, s. 26.

⁴⁵⁸    W Polsce istnieje około 60 aktywnie działających agencji rozwoju regionalnego i lokalnego (stan na 2003 r.). Pierwsze agencje rozwoju regionalnego powstały w 1991 roku. Idea powstania agencji była przyniesiona z Unii Europejskiej poprzez realizację programów z zakresu szeroko pojętej demokratyzacji społeczeństwa.

U podstaw tworzenia agencji leżało wiele przyczyn. Przede wszystkim jednak stanowiły one, obok innych instytucji sektora NGO s, odpowiedź na istniejącą niszę między sektorem publicznym i prywatnym i wyzwania w zakresie profesjonalnego przygotowania regionów do wspierania procesów zmian gospodarczych. Mimo przeniesienia wzorców agencji rozwoju z Europy Zachodniej odmienna pozostała w Polsce formuła finansowania działalności agencji. Polskie agencje nie są finansowane z budżetu centralnego czy samorządowego i o środki finansowe na działalność statutową muszą zadbać same. Inicjatywę utworzenia agencji podejmowały przede wszystkim: władze samorządowe, dwie instytucje o zasięgu centralnym: Polska Agencja Rozwoju Regionalnego i Agencja Rozwoju Przemysłu SA (dziś jest to jedna instytucja: Polska Agencje Rozwoju Przedsiębiorczości) oraz indywidualni przedsiębiorcy działający w regionie i instytucje finansowe. Agencje rozwoju regionalnego działają w formie spółek akcyjnych lub spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Szczególne miejsce agencje rozwoju wypracowały sobie w zakresie obsługi małych i średnich przedsiębiorców. Agencje rozwoju są partnerami władz regionalnych i lokalnych w zakresie: procesów planowania i realizacji polityki rozwoju na poziomie regionu, powiatu i gminy, promocji i realizacji projektów dotyczących rozwoju regionalnego według standardów stosowanych w Unii Europejskiej, inicjowania i promowania przedsiębiorczości oraz potencjału regionu, doradztwa, szkoleń, usług finansowych i informacyjnych dla małych i średnich przedsiębiorstw, procesów restrukturyzacji i przekształceń własnościowych w przedsiębiorstwach, wspierania procesów inwestycyjnych w regionie oraz współpracy z inwestorami zagranicznymi, realizacji projektów pomocy zagranicznej i programów krajowych, tworzenia instytucji otoczenia biznesu w regionach, często pełnią również funkcję regionalnych instytucji finansujących (R1F). Szerzej: Agencje Rozwoju Regionalnego w Polsce. Raport. Krajowe Stowarzyszenie Agencji Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2003, źródło: www.narda.org.pl