Ul iviole limfoeylów i graiuilocytów. Są także pojedyncze grudki limfalycznc należące do układu - MAI-T, tj tkanki liniToidalncj błony śluzowej.
/.yly ok rężnych fałdów pocłiwy są bardzo szerokie, liczne i mają pogmatwany przebieg. Nadają fałdom charakter tknnkł wzwodowej (erekcyjnej). Krew naczyń jest źródłem przesięku (insudalum), klóry zwilża powierzchnię pochwy pod wpływem bodźców płciowych, nie ma tu bowiem gruczołów.
Bitnia mięśniowa pocłiwy jest w większości zbudowana z mięśni gładkich. Miocyly gładkie układają się tu w dwie warstwy: wewnętrzną, o podłużnym przebiegu komórek, i zewnęlrzną o przebiegu okrężnym. W okolicy ujścia pochwy znajdują się włókna mięśni szkieletowych.
Przydaniu! pocłiwy skłndn się z tkanki łącznej właściwej włóknistej, która Klanowi jej warstwę zewnętrzną i łączy pochwę z narządami otaczającymi.
Narządy płciowe żeńskie zcwnętrzuc (organa genitalia feminina exlerna) sk Lulają się z leclitdczki, warg sromowych większych i mniejszych oraz przedsionka pocłiwy.
Przedsionek pochwy (vesiibulinu yaginae) jest niewielkim zagłębieniem, do którego uchodzi pochwa i cewka moczowa. Błona śluzowa przedsionka jest pokryta nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, którego komórki powierzchniowe są skeiutym/ownnc W błonie śluzowej właściwej znajdują się liczne gruczoły przedsionkowe mniejsze i dwa gruczoły przedsionkowe większe (Barlłiolina).
Ciruczoly niniejsze są cewkowymi gruczołami śluzowymi, występującymi głównie w okolicy łechtaczki i ujścia cewki moczowej. Natomiast gruczoły większe Barlłiolina są gruczołami cewkowo-pęchcrzykowymi (każdy wielkości ok. I cm), znajdującymi się po obu stronach, na bocznych powierzchniach przedsionka (po jednym ż każdej strony). Są odpowiednikami gruczołów opuszkowo-ccwkowych mężczyzny. Wydzielają śluz, zwilżający powierzchnię przedsionku, ułatwiając nkl płciowy.
Warga sromowa mniejsza (lahium minus pudendf) jest fałdem parzystym, zbudowanym z tkanki łącznej właściwej, pokrytej nabłonkiem wielowarstwowym płaskim. Znajduje się w niej dużo gruczołów łojowych.
Warga sromowa większa (laliiiini nmiuspudeiuli) jest równicźfałdem parzystym i odpowiedni kiciu moszny. Zbudowana jest ze skóry i cienkiej warstwy mięśni gładkich Za w i cm liczne gruczoły potowe i łojowe. Począwszy od okresu |H>kwilaniu boczna powierzchnia wargi sromowej większej zawiera włosy.
f airlilnczkn (ditoriś) jest odpowiednikiem prącia. W jej skład wchodzą dwa niewielkie dala jamiste i niewielka żolędż łechtaczki. Pokryta jest cienkim nabłonkiem wiulnwnratwowyni pluskiiii. Pod nabłonkiem, w tkance łącznej właściwej, znajduje się boga la sieć naczyń krwionośnych i liczne zakończenia nerwowe.
Gruczoł sutkowy (g/aiulula tnmnmaria), czyli sulek {munuiui), c/.yli gnir/nl mlekowy (glandula laclifera) jest parzystym, /.modyfikowanym gme/nlcm nym W swojej rozbudowanej postaci, po porodzie, wydziela llus/c/, białka węglowodany i wiele innych składników, które /uwieszone lub ro/pus/c/zMic w wodzie śą wydalane na zewnątrz jako mleko {hic)
Gruczoły sutkowe rozwijają się u płodów obu pici jako /grubienia cklodcrmy po obu stronach okolicy piersiowej. Od zgrubień, w głąb niczcnchyiuy, wruitia 15—25 sznurów nabłonka, z których powstają przewody mlckonośuc. W niłtjv cu ujścia przewodów nabłonek grubieje i wytwarza brodawkę sulkn.
U noworodków obu płci gruczoł sutkowy ma średnicę ok. I cm i składa się z brodawki sutka i jej otoczki, przewodów mlekonośuycli, słabo rozwiniętych pęcherzyków wydzielniczych oraz uicwicikiej ilości Ikauki ląc/jici właściwej tworzącej zrąb gruczołu. Pod wpływem hormonów łożyska gruczoł .mlekowy noworodków może wydzielać nieco mleka, zwanego nik-kicin unwnnulków (ó/r neonalorwn). U dzieci obu płci części wydzieliiie/c gruczołu zanikają
Ryć. 24.12 ii —schemat budowy gruczołu lulkowego uieczymicj>i>i /, tcliciuai hmluwy komórki pęcherzyka gruczołu sutkowego I sposobu wyil/tclnm,,
501