52949 IMGX68

w

jAQyt-i'c^    c-EL^

188 -v Pochwala malarstwa *    ^

4    /w. fił Cv\_'

nej ciszy, aby nie uronić słów, jakie wypowiada na płótnie główna

osoba. Wrażenie to jest tak ogólne, że zawsze przed obrazem Matejki panuje zupełna cichość, najwięksi znawcy i profani udzielają sobie uwag szepcząc"³¹.

Praca malarza była skończona. Skarga zaczął mówić._

~łrv\c

oJU2,^ '^Lo0°

Boznańska i inne

Boznańska i inne - to wybrana do prezentacji około pięćdziesięciooso-bowa grupa kobiet parających się sztuką, pokoleniowo bliska urodzonej w 1865 i&ku 01dze,Boznańskjei, jedynej spośród nich, której nazwisko weszło do podręcznikowego kanonu sztuki polskiej. Motywem wyboru nie była ranga malarstwa Boznańskiej, lecz (akt, że kobiety jej generacji

{i.nieco młodsze) stanowią pierwszą wyraźną pupę uprawiających sztukę; zawodowo, w przeciwieństwie do swych poprzedniczek, które ż nielicznymi wyjątkami (jak żyjąca w latach 1782-1855 Henryka Beyer, pierwsza polska malarka-profesjonalistka) były amatorkami,■aczkolwiek nieraz i utalentowanymi, 1 artystycznie wykształconymi^ Świadectwem . okrzepnięcia u schyłku XIX wieku kobiecego środowiska artystyczne-jgbyłó zawiązanie się w 18^9 roku w Krakowie Stowarzyszenia Artystek Polskich, które zainaugurowało swą dziaJalnóśc wystawą złożoną żjfoisitrzYdziestu czterech artystekt eksponowana w Sukiennicach, a następnie powtórzoną w warszawskim Salonie Krywulta¹.

Badanie sztuki tworzonej przez kobiety, jakkolwiek dokonywane na różne sposoby, związane jest z feministyczną historią sztuki, która sama ma już swoją historię². Ostatnia dekada skorygowała nieco jej obraz - zarzucono żywioną początkowo feministyczną utopię odrębnej artystycznej tradycji kobiecej^ niemożliwa okazała się „alternatywna historia sztuki kobiet” i nie tyle mówi się o feministycznej historii sztuki,, ile raczej o feministycznej interwencji w historię sztuki*.] Przyjęte tu podejście do badania kobiecej twórczości zbliża się do stanowiska, którego celem jest rozszerzenie pola. widzenia historii sztuki, a nie jej rozbicie czy postmodernistyczna dekon-strukcja, do czego dążą różne bojowe odłamy feministycznej historii sztuki, jak poststrukturalistyczny czy marksistowski⁴. Nadal mamy tu do czynienia z badaniem dzieł, twórców i ich wielorakich społecznych uwarunkowań, dokonywanym z wykorzystaniem instrumentarium tradycyjnej histo- . rii sztuki, acz rozszerzonej o nowe, społeczne konteksty. Można jeszcze

05 ma

PN W

Y ¹

V7 ‘ 24

r

31

11

3    4    5    »

10 11 I² *

V 6 ^{7 8} * ’

I I 15 16 17

1

8

15