52953 OMiUP t2 Gorski61

Rys. 7.85. Ster aktywny statku rzecznego 1 —płetwa sterowa; 2 — trzon sterowy;

3    — silnik elektryczny napędu śruby sterowej;

4    — wodoszczelna obudowa; 5 — śruba steru

— działanie steru aktywnego przy zatrzymanym głównym silniku napędowym, płetwie steru ustawionej „na zerze" oraz pracującej śrubie sterowej (rys. 7.86d).

Na rys. 7.86a ster aktywny Pleugera działa jak zwyczajny ster typu biernego. Zachodzi to wtedy, gdy nie pracuje śruba sterowa (np. w przypadku awarii silnika śruby sterowej, gdy nie zachodzi potrzeba włączenia steru aktywnego do pracy podczas swobodnego przejścia statku przez nieograniczone akweny itp.). Po wychyleniu płetwy sterowej o kąt a przy określonej prędkości v powstała siła L_s powoduje zwrot statku, czyli zmianę położenia jego osi symetrii wzdłużnej (por. podrozdz. 7.1.4).

Oprócz siły naporu głównej śruby napędowej oraz sił działających na wychyloną o kąt a płetwę sterową, działa jeszcze siła naporu śruby sterowej (rys. 7.86b) wzdłuż osi profilu steru. Siła ta, oznaczona jako P_sg, działająca wzdłuż osi symetrii steru, rozkłada się na 2 składowe: siłę P_x działającą w kierunku zgodnym z osią wzdłużną statku i powiększającą siłę naporu głównej śruby (a więc nieznacznie zwiększającą prędkość statku) oraz na siłę P_y — prostopadłą do osi wzdłużnej statku. Siła P_y,działająca w tym samym kierunku co siła poprzeczna L_s, zwiększa moment obracający statek, a więc zwiększa intensywność i skuteczność zamierzonego zwrotu. Należy również wziąć pod uwagę występujące jednocześnie zwiększenie prędkości statku, które z kolei wpływa na zwiększenie sił działających na płetwę sterową, a więc i na wartość siły L_s.

Jeśli statek stoi na kotwicy, dryfuje swobodnie na morzu lub ma zamiar odejść od nabrzeża itp., to znaczy gdy prędkość statku równa jest zeru — przy

361