55485 Obraz#4 (4)

2jvie« fenolowo-formaldehydowe

Żywice te powstają w reakcji pollkondensacjl fenolu ^formaldehydu.-N nUtnoMi od Marunkdw reakcji polikondenaacji powstają..różne, rodzaje produktów. M wynika reakcji prowadzonej w Środowisku kwaśnym i przy nadmiarze fenolu uzyekuje aif żywice^ tjOVOlakove, które maję właściwości termoplaatów, a ich oligomeryczne cząsteczki^ zawieraj# kilka do kilkuna-■tu pierścieni fenolowych poleczonych grupami met y łonowymi._Ma ją poatać kruchej Żywicy, mięknącej w temp. 65-83°C. fsYVr że «r czyste, zabarwione i rozpuszczalne w licznych rozpuazczalnikach. W wyniku rąakeji prowadzó^^-nej w środowiaku zaaadowym i przy nadmiarze formaldehydu uzyskuje się żywice rezolowe, których oligomeryczne cząsteczki zawieraj# kilka lub kilkanaście pierścieni fenolowych połączonych grupami mety lepowymi idi-■ety1enoeterowymi -CH,-0-CH,-; cząsteczki te zawieraj# takie wolne grupy hydroksymetylowa -CM,OM- Rezole są żywicami., termoutwardzalnymi. Po o-

Szaniu. zwlaazcza w obecności katalizatorów kwasowych, ńaatępuja uoio-owanlo wśkotek reakcji z udziałom grup hydroksyMtylowych, przy czym wydziela aif woda i formaldehyd./Żywica fenołowo-formaldehydowa w etanie

całkowitego utwardzenia nazywa ii# rezitem, w__tej.. postaci jest

całkowici# nierozpuszczalna i nietopliwa. Nowolak można również przepro-wadzie w rasit. m tym celu ogrzewa si# żywic# nowolakow# z urotropiną, | która rotklada si# na gorąco z wydzieleniom formaldehydu. FormaldehydI ten przyłącza ei# do cząsteczek żywicy nowo lakowej i umożliwia jej uaie-eiowanie (utwardzenie/ podczas praaowania tłoczywa w formie. Przybliżony wzór przestrzennie usieciowanej (utwardzonej) żywicy fenolowo-formaldehydowej ma postaci

elektrotechniczne, kształtki i różne wyroby powszechnego użytku odporne na działanie wody i podwyższonej temperatury. Ma bazio omawianych żywic wytwarza si# również warstwowe tworzywa fonolowo-formaldehydowe, czyli laminaty fenolowe. S# to laminaty terswutwerdżalne, wytworzone przez prasowanie na gorąco i pod zwiększonym ciśnieniem nośnika (papier, tkanina bawełniana, azbestowa, szklana lub mata szklana) przesyconego rezo-low# żywicą fenolowo-formaldehydową 1 wysuszonego- Podczas prasowania następuje dokładne przesycenie nośnika 1 utwardzanie żywicy z wydzieleniem wody i formaldehydu. Wytwarza si# laminaty fenolowe płytowe, profilowe i zwijane (pręty, rury). Stosowane są do celów konstrukcyjnych i elektroizolacyjnych.

Kondensacja fenolu z acetonem do bisfenolu

W reakcji fenolu z acetonem prowadzonej w temp. 50 C wobec katalizatora kwasowego (kwas siarkowy, kwas solny, sulfonowy katlonit poilatyce-nowe-diwinylobenzenowy) i związku tiolowogo jako promotora (np. kwas tioglikolowy) powstaje bisfonol A:

w ■fenol A (dian, 2,2'-bis-(p-hydroksyfcnylo)propan) jest bezbarwną, krystaliczną substancją, o temp. topn. 153°C. Światowa produkcja tego związku stale się zwiękaza i wynosi obecnie ok. 0,8 min t. 85-90% tej produkcji przeznacza się. do wyrobu tworzyw sztucznych - poliwęglanów i żywic epoksydowych.

_W_reakcji bis fenolu A z epichlorohydryną uzyskuje si# żywice epoksydowe o następującej budowlo i

ss

CH,

ę«2

i jSI

j _ J ŁM? CHj C«2

f^M? ?*2

fe 9*2

.CH,

CHy-

o*zr

Żywice fenolowo-formaldehydowe w postaci ciekłej lub stałej, bez dodatku nspelniaczy lub nośników, /używana aą jako kleje, , żywice lano, żywice odlewnicze i żywice lakiernicze (najczęściej po modyfikacji). Z dodatkiem napolniaezy proszkowych (mączka drzewna, kreda, mika, mączka aerycytowa) lub włóknistych (włókna celulozowo, okrawki tkania bawełnianych, włókna szklane) oraz pigmentów uzyskuje aif tłoczyya feno-love przerabiana przez prasowanie, i ten epoeób produkuje ei# elementy

<*3

-CHCHj-

SIS

- i . ^{C 3} ** ^CM3

które charakteryzują si# tym, że zawierają w cząsteczce co najsmiaj dwie

grupy epoksydowe

I— . Żywico .epoksydowo meją posteC cieczy lub ciel

stałych, co Jest funkcją stopnia poi i kondan sacj1. Utwardza alg jo w temperaturze pokojowej lub podwyższonej przez dodanie ściśle określonej 1-lości utwardzacza i aminy alifatycznej (np. trletylenotetrasana), aminy aromatycznej (np. m-funylenodlamina) Łub bozwpdnikm kwasowego (np. bezwodnik ftalowy). Żywice epoksydowe wraz z utwardzaczem stanowi# tzw.