55808 skanuj0071

134 5 Modih pomtaru potfj p#\#» sil> nabywczej, co jest korzystne dla państw /spóźnionych w rozwoju), a pa bogatych, lecz o niewielkiej liczbie ludności zawyżana. Model Virmamc należy' uznać za błędny ze względu na jego konstrukcję, niewłaściwie sytuąf liczbę ludności, która jest w mianowniku - w istocie jest to czynnik pommej

jący potęgę.

Tablica 5.10. Potęga potencjalna głównych mocarstw w latach 2000-2050 (U8A'

■ kp	Kraj	rzeczywiste			Wielkości prognozowane
		1980	2000	2010	2020	2030	2040
1	USA	1.00	1,00	1,00	1,00	1.00	1,00
	CHIN)	0.03	0.16	0.34	0.58	0.89	1,21
3	INDIE	0.03	0.06	0,10	0,18	0.33	0.54
4	MPONi/t	0,31	0,29	0.26	0.23	0,21	0,19
5	NIEMCY	0,25	0.19	0,16	0,14	0,13	0,13
6	W. BRYT.	0,14	0,13	0,12	0.12	0,12	0,12
	FRANCJA	0.17	0,13	0.13	0,12	0,11	0.11
8	KOREA	0.01	0.05	0,07	0.09	0,11	0,12
9	ROSJA	0,15	0.05	0.07	0,09	0,11	0.12
i(j	KANADA	0,09	0.08	0.09	0.09	0,09	0,09
•I	WŁOCHY	0,17	0,13	0,11	0,09	0.08	0,07
12	HISZPAMa	0.07	0,06	0,0?	0.07	0.07	0,07
13	AUSTRALIA	0,05	0.05	0.05	0.03	0.05	0.0$
14	MEKSYK	0.06	0.03	0.04	0.04	0.04	0,04
j<	BRAZYLIA	l).0S	9.06	0.05	0.05	9,04	0.04
m	INDONEZJA	0.01	0,02	U.02	0.03	0.04	0,04
Źródle A \ rauai. 4 Tn/whn ti«uj			. dr. ąi.	i. M |«kk	lokiłtp	Nieco AuYjjkJM

iZpńiik    A Ynuii. Hotid EtuAutif. Gtopoblks ona Global Straiegy.

■Mmńrti 21' ("retu). J^awnicnJ Pdiocil Weckl)* 2406. Nutemba4. i 4608łp*.w| ■) -

2030; I.OO 1.45 0.79’ OMf

0.I2

0.I2

o.i i

0.II 0.13 0.09 0.06 0.07 0,05 0.05 0.04 OM

lab lica 5.1 U pokazuje ogrunuiy pi z> szły w/iv»ł potęgi Chin i Indii oraz zjiaczny spadek potęgi Japonii (względem USA). Jest charakterystyczne, że Vir-mani nie wziął pod uwagę Unii Europejskiej jako przyszłego mocarstwa, lecz potraktował ją jako „państwo wirtualne". Zostało mu to wytknięte'^-.

¹¹ Zob. J. Pisaiu-t-cii). ł/iK lnidtoi Muj*i Iłu ŁL uhJ iłu gtuOut e«vftwrr>, Novctttł>ef -iMi5 {www.biucgd.org). Jest «i tekst wykładu wyglozoncgu 25.11.2005 w Indian Council for Research on Iniornaiional Economic Relaitons. Delhi. Zdaniem autora pominiecie Unii Europejo* kiej było dla jej obywateli Szokiem i tamże. s. 2). W innym tekście Yirmani wyjaśnia, 2e gdyby regionalne mocaislwa (Niemcy, Francja, Wielka Brytania. Wiochy) przekazały całą swoją poległ na rzecz Unii Europejskiej, to przestałyby być mocarstw unii regionalnymi. Cl stałaby się ..państwem wirtualnym" o potędze |>otencjalncj stanowiącej około 80% potęgi USA. drugą globalną potęgą po USA. Świat stałby się dwubiegunowy, lidyby te wune pafatw* oddały połowę łwojej potęgi na rzecz UE z całkowitym i nieskrępowanym prawem ki BhtW Ul byłoby nadał dragą potęgą (około 40% potęgi USA). A potęga Niemiec. traneji. Wwtk*| MtyuaŃ I Wioch okazałaby \ię mniejsza niż potęga Kanady c/y Indu. thociał clągW wtęhtra nt*    Hm/yW I Korei Poło*

dniowej (om dotyczy to Wioch) Zob A. VtmmŁ    4 11

nothftatB roayfttau 1)1

M. Podejście rosyjskie (model Chaczaturowa I matryca strategiczna)

Ą) Model Oraczami u¹«

(irapą czterech wskaźników t²lzwłciv>cdjając)ch możliwości i poziom rozwoju poszczególnych krajów lub grap krajów posłużył się np Wladymir Cha t/aiurow badając globalne procesy polityczne. Zaliczył do nich: powierzchnię zajmowanego terytorium, liczbę ludności, ogólną wielkość spożycia zasobów torigii pierwotnej (węgla kamiennego, gazu ziemnego, ropy naftowej) w ciągu roku oraz wielkość zużytej w ciągu roku energii elektrycznej w gospodarstwach domowych'². Tak określony ..potencjał kraju" (ściśle związany z takimi pojęciami. jak ..moc". ..siła państwa") potrzebny jest do określenia bieguna geopolitycznego, czyli kraju (grupy krajów) o potencjale nic mniejszym niż potaniał każdej innej dowolnej grapy krajów.

..Potencjał kraju" według Władymira Chaczaturowa

Wskaźniki potencjału:

! A) powierzchnia zajmowanego terytorium;

B) liczba ludności;

O ogólna wielkość spożycia zasobów energii pierwotnej (węgla kamienne | go. gazu ziemnego, ropy naftow ej) w ciągu roku:

I)) wielkość zużytej w ciągu roku energii elektrycznej w gospodanftrwfe domowych.

Tak określony „potencjał kraju" jest potrzebny do określenia bieguna , > • ■ politycznego, czyli kraju (grapy krajów), których potencjał jest mc mniejtay I niż potencjał każdej innej grupy krajów.

i Na podstawie tych wskaźników Chacznturow zastosował 15 zesiiiwów da | nych:

A.B. C, D (4);

AID. AC, AD, UD, CD, BC (6);

AHC.ABD.ACD, BCD(4);

| ABCD(l),

Na podstawie tych wskaźników Chaczaiurow zastosował 15 zestawów użytych do porów nuniu dwóch bloków wydzielonych według typów kultur - Iz w bloku wschodniego i bloku zachodniego. Do bloku zachodniego zostały zaliczone. Europo (bez Turcji, części Jugosławii, części byłego ZSRR), USA. Kanada. Australia. Nowa Zelandia. Ameryka Łacińska. Afryka (bez krajów islamskich! W bloku wschodnim znalazły się: Bliski Wschód, Turcja, część

1

l²»² ar 2 (31 k ² 6). (Auh² ku nMNcnuiskKm i Itzykioa. kicrowuikicn ocU/mIu Cantnoti RmyjikNJ Ak²bm Nauk Anykul ufcial nę picrtouM po rm»«ku w hulr tolakuda .Niwau wMuwJ(kwn~ i II ou 1997).

2

Por W. Ow/aMutr, /.i ²    »mNlmuśc sttuki. ,J.aazyty Naukowa AON