58893 p1080162

zachowanie właściwych proporcji liter. Ćwiczenia w pisaniu nowo poznanych liter należy przeprowadzać często, lecz w ograniczonej liczbie.

Nauka pisania w klasie I to nie tylko zaznajamianie dzieci z kształtem i sposobem pisania pojedynczych liter, ale także wyrabianie u nich umiejętności i nawyków pisania liter w wyrazach. Chód/i również o to, aby nauczyć dzieci pisać czytelnie, estetycznie i płynnie.

Pisanie łączne (płynne) jest to pisanie elementów liter i kilku liter w wyrazach (niekoniecznie całych wyrazów) za pomocą jednego ciągu ruchów ręki. Rezultatem tego procesu jest pismo łączne. Nauka pisania łącznego musi być procesem świadomym, kierowanym przez nauczyciela. Aby kształtować u dzieci nawyki pisania łącznego, należy:

-    wdrażać je do pisania liter i wyrazów w sposób wiązany,

-wyrabiać umiejętność całościowego kreślenia tych liter kilkuclcmcntowych. których kształt umożliwia taki sposób zapisu.

-    uczyć prawidłowego łączenia sąsiadujących ze sobą liter.

-    uczyć płynnego pisania grup liter w wyrazach.

Dopiero wówczas, gdy uczniowie nauczą się pisać bezbłędnie kształty liter i stosować połączenia międzyliterowe, należy wdrażać ich do płynnego pisania więcej niż dwóch liter.

Wśród zadań przeznaczonych do realizacji w klasie III znajduje się wymóg przyspieszenia tempa pisania. Aby poprawić jakość pisma i szybkość pisania, konieczne są ćwiczenia pod kierunkiem nauczyciela. Próby podejmowane przez samych uczniów zmierzające do wyćwiczenia szybszego tempa lub ładniejszego pisma powodują najczęściej efekt odwrotny.

W związku z tym warto przypomnieć dawną, a zapomnianą metodę pisania w takt. czyli pisania na tempo. Nauczyciel, głośno licząc, kieruje pisaniem tej samej litery przez całą klasę, jakby dyrygował chórem. Piwnic w Ukt polega na tym. że ruch potrzebny do napisania litery dzieli się na odcinki tak, aby napisanie każdego elementu litery przypadało na jedną mis.\ taktową. Pisanie jednych liter odpowiada dwóm miarom taktowym, innych trzem, a jeszcze innych czterem miarom.

Gefcm ćwiczeń w kształtnym pisaniu, realizowanych w kl. II i III. jest utrwalanie nawyków zdobytych przez uczniów w kl. I oraz wyrabianie kształtnego i płynnego pisma.

Na podstawie bieżącej analizy pisma uczniów można omawiać i demonstrować dobre i wadliwe pismo dzieci, wskazując na odchylenia od wzorów i przestrzegając przed popełnianiem takich błędów.

Naukę pisania ułatwia rozumienie pmzdńcci tekstu. Oznacza ono nie tylko umiejętność dosłownego odtworzenia tekstu, lecz zakłada rozumienie sensu poszczególnych wyrazów i - co ważniejsze - związków między nimi.

Doniosłym czynnikiem sprzyjającym nauce pisania jest motywacja wewnętrzna, tj. odczuwana przez dzieci potrzeba pisania i związane z nią zainteresowanie nauką pisania. Nie mniej ważna jest także motywacja zewnętrzna.

Kształtowanie prawidłowych nawyków pisania zależy od stopnia wwijęi niema indywidualnych cech uczniów. Pełne zaś powodzenie nauki pisania aotta osiągnąć dopiero pod warunkiem organicznego powiązania jej z caloluzulua nauki dziecka w szkole, w szczególności z pozostałymi działami nauki jpyfcj ojczystego.

Zamiast używać określeń: ładnie, brzydko, starannie, niestarannie pny ocenie pisma uczniów, należy ustalić typy i rodzaje błędów paAcajck popełnianych przez nich. Wróbel (1979) wyróżnia cztery rodzaje blplo. graficznych: konstrukcyjne, łączenia, proporcjonalności oraz niejedna, pochylenia pisma.

Wśród błędów konstrukcyjnych można wyodrębnie następujące podgną* niedopełnianie kształtu litery,

-    nieproporcjonalny układ elementów w budowie litery.

-    zniekształcanie linii (kresek).

W zakresie błędów dotyczących łączenia liter w wyrazach daje się •jnhc dwie podgrupy:

a)    brak łączenia liter,

b)    łączenia niewłaściwe.

Błędy proporcjonalności, a raczej nicproporcjonalności pisma, występjjł w czterech odmianach:

•    niewłaściwe zagęszczenie.

•    zachwianie proporcji liter w wyrazach,

•    nierównomierne ułożenie liter pod względem wysokości.

•    niewłaściwe odstępy między wyrazami.

Błędy polegające na niejednolitym pochyleniu pisma charakteryzują sę:

-    zmianą kierunku pochylenia liter w wyrazach (pismo ..chwiejące sę").

-    zmianą kierunku pochylenia wyrazów w tekście.

ĆWICZENIA GRAMATYCZNO-ORTOGRAFICZNE

Sprawne posługiwanie się językiem mówionym i pasanym wymaga stosowania wypowiedzi treściwych i jasnych, tj. takich, w których występują odpowtd* nio dobrane wyrazy, a zdania z nich zbudowane odpowiadają zasadon i normom gramatycznym (z uwzględnieniem reguł ortograficznych). ĆWiaosa gramatyczne i związane z nimi ćwiczenia ortograficzne, a także pozostałe rodzaje ćwiczeń językowych służą świadomemu używaniu języka w mowie i w piśmie. Na pierwszym szczeblu można wyróżnić następujące szczegółowe zadania * zakresie ćwiczeń gramatycznych i ortograficznych oraz wiedzy językoznawczej

- wdrażanie do poprawnego i coraz bardziej pełnego wyrażania nyik a w związku z tym do opanowania umiejętności układania typowych tdaa i równoważników zdań oraz stosowania ich w zależności od potrzeb;

121