62591 skanuj0053 (35)

Na początku dwudziestolecia międzywojennego teoria czasu wolnego się przedmiotem empirycznych badań naukowych oraz studiów i analaj teoretycznych socjologów, ekonomistów, pedagogów, psychologów i ucagl nych innych specjalności. W tym czasie bowiem - po pierwszej woj|| światową - urzeczywistnione zostały kilkudziesięcioletnie dążenia światow$|| organizacji związków zawodowych do zapewnienia pracownikom najemni^ skróconego czasu pracy (w Polsce do ośmiu godzin w ciągu doby) i pfetnyci urlopów. Czas wolny stal się zatem dobrem dostępnym szerokiej rzes|| pracowników najemnych. Byli to głównie robotnicy zakładów wielkoprzemysłowych, personel inżynieryjno-techniczny i warstwa urzędnicza. Rozwinęły §|| dwa nurty zainteresowań praktycznych sposobami zagospodarowania czaaj wolnego. Pierwszy nurt rozwijał się w środowisku działaczy związkowy!! drugi - w środowisku działaczy olimpijskich.

Prekursorami w tej dziedzinie byty środowiska związków zawodowymi i Międzynarodowe Biuro Pracy. W 1919 roku Międzynarodowa KonfereneS Związków Zawodowych w Waszyngtonie, łącznie z uchwaleniem konweifffl

0    ośmiogodzinnym dniu pracy, wysunęła postulat racjonalnego organizować wczasów pracowniczych. Stroną'Organizacyjną tego postulatu zajęło się Miii dzynarodowe Biuro Pracy. W pierwszej kolejności Biuro zainicjowało szeroki! badania ankietowe dotyczące zagospodarowania czasu wolnego w państwaeS członkowskich. Przeprowadzono wielką ankietę na temat warunków wczasów! w poszczególnych państwach. Obszerne sprawozdanie z tych badań, wr|! z propozycjami w sprawie sposobów i warunków rozwijania akcji wczasal wych, zostało przedstawione w 1924 roku w Genewie podczas VI Międzynfl rodowej Konferencji Biura" Pracy. Konferencja podjęła w tej sprawie odpił Wiednie uchwały. Byty to między innymi postulaty dotyczące zasady swobodg w wyborze przez jednostkę sposobów spożytkowania czasu wolnego i swopfa dy wyboru instytucji służących wczasom.

Równocześnie Międzynarodowe Biuro Pracy podjęło szereg ważnych iii cjatyw w rozpatrywanej dziedzinie. Przystąpiło do publikowania materiałóJ! źródłowych i artykułów oraz popierania prac badawczych z zakresu wczasów! druku rozpraw i dzieł naukowych, gromadzenia bibliografii i twonenia bibficl teki specjalistycznej. Inicjatywy genewskiego ośrodka zainteresowań wczasani związkowymi i Międzynarodowego Biura Pracy stopniowo rozszerzały słl

1    umacniały, co prowadziło do rozpoznania i uświadomienia w spoteczeól stwach pożytecznych czynności i potrzeb spędzania czasu wolnego. Powstał wała solidna baza do rozwozi teorii i praktyki pedagogiki czasu wolnego! choć formalnie nie istniała jeszcze taka dyscyplina naukowa.

■I

ii

^inspiracji Międzynarodowego Biura Pracy w latach 1925-1926 Polski iftytut Gospodarstwa Społecznego inicjuje badania z zakresu problematyki ^pasowej. Omawiany nurt zainteresowań sposobami zagospodarowania cza-PPtyolnego rozwijany w środowiskach związkowych był nurtem podstawo-||lptwewszelkich polskich poczynaniach praktycznych i teoretycznych |||pikresie wczasów. Z biegiem czasu rozwijały się polskie koncepcje w tym ipRresie, ulegały pogłębieniu i zyskiwały uznanie międzynarodowe.

Wmfrj 1930 roku zwołano w Liege w Belgii I Międzynarodowy Kongres wfcżasów Robotniczych. W dorobku tego kongresu należy odnotować zgfo-fjgaMe projektu powołania Międzynarodowej Komisji Wczasów przy Między-Pgflrbdowym Biurze Pracy. Komisję tę powołano w 1934 roku lecz nie poszły inicjatywy powołania jej odpowiedników przy Biurach Pracy w po-, szczególnych krajach członkowskich. Komisja pozwoliła na usunięcie w cień HSgiżków takich komórek w niektórych krajach. Działalność ta została z^łu-fe;|zona przez poczynania i inicjatywy wczasowe organizacji faszystowskich Bwbch i Niemiec, które opanowały środowiska olimpijskie.

^igNurt środowisk olimpijskich reprezentowali międzynarodowi działacze raPIptowi na czele z Komitetem Olimpijskim. W ramach prac organizacyjnych teg||pZanych z przygotowaniem i przeprowadzeniem X Olimpiady w Los Bl|tóes w 1932 roki zainicjowali zwołanie I Międzynarodowego Kongresu 9H|||reacyjnego. Jego uczestnicy przyjęli zasadę organizowania podobnych H^geozynarcdowych kongresów łącznie z kolejnymi olimpiadami. W tym celu j|i||||wołaH stałą instytucję koordynacyjną - Komitet Organizacyjny D Międzyna-HEjjwego Kongresu Rekreacyjnego, którego przeprowadzenie planowano placznie z XI Olimpiadą w Berlinie. Faszystowskie Niemcy wraz z Włochami |||nymi sympatykami faszyzmu nadały olimpiadzie i kongresowi silne akcenty l^ągujące tę ideologię. Dla podtrzymywania stałych kontaktów i wymiany eŁadczeń pomiędzy działaczami sportowymi różnych krajów powołano l||wą instytucję w postaci Stałego Międzynarodowego Komitetu Doradczego ||lz utworzono jego organ wykonawczy - Międzynarodowe Biuro Centralne IB&d i Praca z siedzibą w Berlinie i podporządkowanymi mu komitetami fjjrodowymi w poszczególnych krajach. Przy Biurze powstał instytut nauko-Kpadawezy z zapleczem wydawniczym i bibliotecznym, wydający kilkuję-zyczne czasopismo Radość i Praca. Kolejny DI Międzynarodowy Kongres Kreacyjny odbył się w Rzymie w 1938 roku, który umocnił wpływy ideologii faszystowskiej w skądinąd pożytecznym ruchu rekreacyjnym. We |||}śzech dzida w tym czasie organizacja Dopolavoro a w Niemczech -Wdft durch Freude. Obie dążą do ujęcia całego czasu wolnego ludzi pracy paramy jednolitej państwowej organizacji i poddanie ich dyscyplinie i kontroli

78

79