63685 P6068817

nił się na pocz. WIJ w. (na Śląsku od roku 1600, w Polsce ok. 1610-40); bardzo szybko przekształcił się w. omamem —

Tialżo^inowo—chrrrjstkoHy.

małżcminowo-chrząstkowy ornament ornament składający się z trawesfowariej^u chrząstki z uwypuklonymi guzami oraz małżowiny usznej, popularny w Europie od pocz. XVII \v., w Polsce występował od ok. 1630 r. Jeden z najbardziej charakterystycznych ornamentów barokowych; pojawiał się zwłaszcza na wszelkiego typu obramieniach, stosowany w dekoracjach rzeźbiarskich, w snycerstwie, meblarstwie, sztukator* twie i złotnictwie.

warty w rzeźbie arch. (zworniki, konsole, ustrady, attyki), sztuce ogrodowej ntanny, sztucznie kształtowane groty) pirzem. artystycznym (ceramika, złótnict-wo), także w malarstwie i grafice (wystroje wzorniki ornamentalne); używany żnym gotyku i renesansie, szczególnie erystyczny dla sztuld manierystycz-nej ok. 1530-1600. Zob. też — meduza.

meander

mm

Z** V*

ornomen: malzo-Mnowo-chrząstkowy, ok. 1650

równej grubości linie równoległe załan jące się wielokrotnie pod kątem prostyi niekiedy wzajemnie przeplatających się.

medalion w dekoracji arch. i rzemiośh artystycznym okrągła lub owalna, ujęta u ramy płaskorzeźba lub malowidło; występuje od starożytności antycznej, charakterystyczny dla nowożytnej i klasycystycz-nej sztuki dekoracyjnej.

różne typy masek

medalion

maska naiuralistyczny motyw dekoracyjny w formie ludzkiej lub zwie rzęcej głowy ukazywanej en face lub z profilu. Zob. leż — maszkaron.

maswcrk w arch. gotyckiej kamienna lub ceglana (rzadziej w rzemiośle drewniana) ażurowa dekoracja wypełniająca otwory okienne, balustrady itp. formami geometrycznymi i motywami ornamentalnymi np —* rybiego pęcherza. M. może także przybierać formę reliefowej dekoracji nakładanej na ścianę (tzw. ślepy maswcrk).

maswark

maszkaron motyw dekoracyjny w formie stylizowanej głowy ludzkiej lub na pół zwierzęcej, o zdeformowanych groteskowo rysach i często fantastycznie ukształtowanych włosach, czasem przekształcających się w liście lub inne elementy floralne. Wywodzący się od póżnoantycznych przedstawień, stoso-

typy maszkaronów

a u reska ipmament w formie wid roślinnej zakomponowanej symetrycznie w ry geometryczne i wypełniającej całą orowaną płaszczyznę. Wywodzi się ze hellenistycznej, za pośrednictwem sztuki islamskiej trafił do renesansu. Stoso-a gł. w grafice książkowej, także w mo-ach, imarsjach i inkrustacjach mebli,

_zwykle rzadko pojawiająca się w dekoracji rzeźbiarskiej. Zob. też — wić roślin-arabeska.

cander “występujący od czasów prehi-rycznych ornament złożony z ciągu '*■ form geometrycznych utworzonych przez

mauroska

37

36