ZAWÓR ZWROTNY Plepseioń osadc/y
Zasada działania zaworu
W zabudowanym w obiegu hydraulicznym zaworze bezpieczeństwa ciecz hydrauliczna pod ciśnieniem przepływa zgodnie z pokazanymi na rys. 12 strzałkami zaczernionymi i równocześnie ciśnie na kulką. Kulka dociskana do gniazda nie pozwala no przepływ cieczy do zbiornika. W chwili gdy siła powstała z działania ciśnienia cieczy na kulkę stanie się większa od siły oddziaływania na nią sprężyny, kulka uniesie się umożliwiając przepływ cieczy do zbiornika. Po nagłym wypływie cieczy ciśnienie .spada i siła sprężyny dociska kulkę do gniazda, zamykając przepływ. Tok działająca kulka nie pozwala na wzrost ciśnienia ponad ciśnienie ustalone dociskiem sprężyny.
Uwaga. Rozregulowanie zaworu bezpieczeństwa w przypadku poluzowania sprężyny powoduje obniżenie sprawności maszyny, natomiast w przypadku jej ściśnięcia grozi uszkodzeniem któregoś z mechanizmów.
Pod żadnym pozorem nie wolno dopuszczać do pracy maszyny z zaworami bezpieczeństwa ustawionymi na ciśnienie większe niż ciśnienie maksymalne podane w instrukcji obsługi danej maszyny.
Zawór zwrotny jest to element obiegu hydraulicznego, zezwalający tylko na jeden kierunek przepływu cieczy hydraulicznej. W układach hydraulicznych stosuje się wiele różnych konstrukcji zaworów zwrotnych kulkowych lub stożkowych. Do wyjaśnienia budowy zaworu przyjęto uproszczony zawór zwrotny stożkowy.
Stożkowy zawór zwrotny, którego budowę pokazano na rys. 13, składa się z następujących zasadniczych części:
— kadłuba zaworu z gwintowanymi podłączeniami,
— stożka,
— sprężyny i pierścienia zabezpieczającego.
W kadłubie zaworu wykonane jest gniazdu, do którego sprężyną dociskany jest stożek zaworu.
Zawór zwrotny wbudowany Jest do obiegu hydraulicznego na drodze przepływającej cieczy hydraulicznej, zgodnie z kierunkiem strzałki.
Jeżeli nie ma przepływu cieczy, to element zamykający zawór, w omawianym przypadku stożek, jest dzięki działaniu sprężyny utrzymywany w pozycji zamkniętej. Jeżeli strumień cieczy płynie w kierunku strzałki, to niewielka siła sprężyny zostaje pokonana przez ciśnienie cieczy, a stożek przesuwa się zezwalając na przepływ cieczy. W przeciwnym kierunku przepływ cieczy jest niemożliwy, stożek bowiem dociskany do gniazda zarówno sprężyną, jak i cieczą zamyka zawór.
Działanie sterowanego zaworu zwrotnego zostanie omówione na przykładzie jego zabudowy (rys. 14). Ciecz hydrauliczna doprowadzona jest do cylindra pod tłok i przepływa przez omawiany zawór zgodnie z zaczernionymi strzałkami. Ciśnienie cieczy pokonuje siłę sprężyny zaworu zwrotnego, stożek zaworu podnosi się pozwalając na swobodny przepływ cieczy do cylindra i ruch tłoka do góry. Z drugiej strony tłoka ciecz swobodnie wraca do zbiornika.
37