gdzie: Djest prostokątem (2). Następnie wiadomym sposobem wyliczamy całkę podwójną • prawej strony (4). Mamy:
V1 Z _
+ + 4*0/1 + Ax2 dx d: -\[\(xzyf \ + 4xa + 1 + 4xT)d:]Jx =
D “* 0
= 2j(x/l + 4xa + 1 +AxT)dx = ~l .
28
zatem I—~y.
.
Zadanie 1.4. Obliczyć całkę powierzchniową niezorientowaną:
5
gdzie: S jest powierzchnią kuli o równaniu x3 + y3 + z2 = R2.
Rozwiązanie. W tym zadaniu wygodniej będzie posłużyć się równaniami parametrycznymi danej powierzchni S. Wiadomo, żc równania parametryczne powierzchni kulistej o środku w początku układu współrzędnych i promieniu R są:
x = R cos p cos O, y = R sin p cos O, z — R sin O,
gdzie:
(rolę parametrów spełniają tu długość geograficzna p i szerokość geograficzna O)- P'a układu funkcji (1) tworzymy-macierz pochodnych postaci (1.6):
—R sin p cos 9 R cos'# cos 9 0
’ dx |
ćy |
dz' |
b? |
?<? |
C(f |
dx |
ŚŁ |
dz |
Jc9 |
ćO |
be. |
%
—R cos ę sin 9 —R sin p sin 9 R cos 9 Wyznaczamy teraz pod wyznaczniki tej macierzy postaci (1.8). Mamy wtedy:
B =
C =
dy dz |
ji cos p cos 9 0 | ||
co |
do |
_ | |
cy dz de c9 |
— k sin psin 9 Jfcos 9 | ||
dz dx |
0 —.Rsinpcos# | ||
c<? |
c?p | ||
dz dx |
< u Rcos9 —R cos osin O | ||
Ć9 b9 |
j | ||
dx dy_ |
-V k —R sin ę cos O R cos p | ||
di? dtp | |||
Bx dy Jo Je |
U- « — R cos psin 6 — Ksinp |
cc
■ R2 sin <? cos2 9,
Cr
= R2 cos ę cos1 9, (■*) — R2 sio O cos 9, stąd:
As -i-B2 + C: — (R2 cos p cos2#)2 + (R2 sin p cos2#)2 -f (R2 sin 9 cos #)2 = R4cos'9, a więc:
(5) /a2 + B2 -r Cz = R2 cos 9.
Stosując teraz wzór (1.7) i uwzględniając przy tym (1) i (5), otrzymujemy:
7 = j S c2 dS = ) j (R sin O)2 R2 cos 9 dę dO — R4 \ \ sin2 O cos O d<?dO,
s J J
gdzie: A jest prostokątem określonym nierównościąrrti (2). Z kolei wyliczamy całkę podwójną:
!s ;
R4 j J sin1 O cos O dę>d9 — R4 J dp j s\n2 9 COS O d9 J o _«
2
4
Wobec tero I — zR4.
Zadanie 1.5. Obliczyć całkę:
\ J 0* i - -i- / u2 — a:2) dS, s
gdzie:.1fjest częścią pow icrzrhni walca \2 -- >’2 — o2, /i>0. zawartą między płaszczyznami r — 0, r « /?, h>0.
93