64659 skanuj0042 (52)

45

WSPÓŁCZESNA TURYSTYKA KULTUROWA

na usianą wrakami japońskich okrętów wojennych lagunę atolu Truk na Oceanie Spokojnym itp. - wszystkie podane przykłady świadczą o silnych związkach między turystyką (nie tylko kulturalną, ale również kwalifikowaną, o czym może świadczyć ostatni z podanych przykładów) a obiektami i miejscami o charakterze historyczno-wojskowym. Znaczenie obiektów militarnych dla współczesnej turystyki dostrzegają m.in. T. Lijewski i in. {1985, 100), którzy wśród obiektów historyczno-wojskowych wymieniają: muzea wojskowe, budowle obronne oraz pomniki i cmentarze.

Nawiązując do przedstawionej typologii należy zauważyć, że wśród muzeów wojskowych można wyróżnić dwa zasadnicze rodzaje. Pierwszy dotyczy obiektów zlokalizowanych w miejscu wydarzeń, któremu dane muzeum jest poświęcone. Jako przykład może służyć muzeum w miejscu bitwy pod Grunwaldem, w którym są eksponowane przedmioty zebrane na pobojowisku lub związane z przełomem XIV-XV ww., mapy przedstawiające przebieg bitwy, informacje

0    historii Zakonu Krzyżackiego, stosunkach polsko-krzyżackich itp. Drugi rodzajów muzeów wojskowych obejmuje obiekty, których lokalizacja nie ma bezpośredniego związku z eksponowanymi przedmiotami. Do tego typu muzeum należy np. Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie. [Muzea związane z wojskowością można również podzielić na obiekty, w których eksponowane są głównie: historia wojen i wojskowości, technika wojskowa (samoloty, pojazdy, okręty, sprzęt artyleryjski), jak również życie sławnych wodzów, bohaterskich żołnierzy itp.]

Z kolei wśród obiektów nazwanych przez T. Lijewskiego i in. (1985) budowlami wojskowymi można wyróżnić co najmniej trzy typy obiektów: o charakterze punktowym (np. schron zwany War Cabinet w centrum Londynu), o charakterze liniowym (jako przykład mogą służyć wzniesione w celach obronnych Wielki Mur Chiński oraz tzw. Mur Hadriana w dzisiejszej Wielkiej Brytanii), jak również o charakterze powierzchniowym (np. Carcassonne, zespoły fortecz-ne Krakowa, Metzu, Przemyśla czy Osowiec-Twierdza).

Również walory określone przez wspomnianych autorów mianem „pomniki

1    cmentarze wojskowe” można podzielić według kilku kryteriów. Jednym z nich może być typ lokalizacji obiektu, który czasami został wzniesiony w miejscu (lub w pobliżu) wydarzenia, które ma upamiętniać (np. pomnik nazywany Mo-hyla miru we wsi Prace, Czechy - na polu bitwy pod Austerlitz w 1805 r.), a kiedy indziej w miejscu niekiedy bardzo odległym (jako przykład może służyć pomnik w Waszyngtonie upamiętniający zwycięstwo amerykańskich marines na wyspie Iwo Jima).