71170 S5001356 (2)

ANALIZA RUCHU

RELACJE
3 osoby 4osoby cała grupa	partner „z*V „przeciwko''/ .jazem"

świadomość części ciała/

3 Analiza ruchu: teoria ruchu Labana

Laban rozwija! teorie dotyczące ruchu przez całe swoje życie, ale kiedy w 1938 r. przyjechał do Anglii, większość jego poglądów na ten temat zdążyła się już skrystalizować. Z przeprowadzonej przez niego analizy ruchu wybrałam pewne aspekty — istotne dla osób, które uczę — i opracowałam diagram, który je podsumowuje (zob. poniżej). Osobiste doświadczanie tych różnorodnych aspektów ludzkiego ruchu może przynosić nauczycielom ruchu wielorakie korzyści; muszą być oni świadomi, które części ciała się ruszają, w jakich kierunkach w przestrzeni i. co najbardziej istptne. w jaki sposób porusza się ciało.

Analiza ruchu Labana zawiera trzy zasadnicze części. Poniższy diagram zaadaptowano z teorii mchu Labana.

CECHY RUCHU energia

KIERUNEK

mocny

w góra

w dół

przepływ

swobodny |

[ kontrolowany]

w bok

w bok

świadoma l tułowia

przestrzeń

jj^wiełolrierunkowy

p>rostv

do Mu

do przodu

czas

poddanie		przeciw stawienie
POSTAWA WOBEC SIŁY CIĄŻENIA

turlanie

<—r*> pchanie piecami

podskoki w trójkach

1. Która część ciała się rusza?

Żeby to ocenić osoba obserwująca powinna zadać sobie następujące pytania:

•    Czy porusza się całe ciało, czy tylko jedna jego część?

•    Czy górna połowa ciała bierze udział w ruchu, czy porusza się głównie dolna połowa?

•    Czy porusza się środkowa część ciała, czy ruch ogranicza się tylko do skrajnych części (ręce i stopy)?

•    Czy w ruch włączone są „punkty środkowe" — łokcie i(1ub) kolana?

•    Czy ciało porusza się w sposób skoordynowany?

Ciało może poruszać się na rozmaite sposoby:

a)    różne części ciała poruszają się po kolei, w sekwencji ruchów, np. przy uderzaniu i rzucaniu;

b)    całe ciało równocześnie porusza się w tym samym kierunku, np. podczas pchania partnera.

2. W jakich kierunkach w przestrzeni porusza się ciało?

Laban opisuje nich ciała w sześciu podstawowych kierunkach: do przodu/do tyłu. w górę/w dół i z boku na bok. Nauczyciel może spowodować, żeby dzieci poruszały się w kierunkach, które zazwyczaj są „zaniedbane" i w ten sposób wzbogacić ich świadomość przestrzeni.

• Do przodu i do tyłu

Naturalnym kierunkiem poruszania się jest w zasadzie nich do przodu. W razie potrzeby nauczyciel powinien podpowiedzieć dzieciom, że mogą poruszać się lub wysuwać poszczególne części ciała także i do tyłu. Dzieciom z poważnymi trudnościami w uczeniu się dosyć trudno przychodzi działanie w przestrzeni znajdującej się z tyłu, za nimi, ponieważ nie widzą, co się z nimi dzieje.

Kółko w środkowej części diagramu reprezentuje całe ciało, zarówno jego centralną część, jak i kończyny. Poniżej dwa prostokąty symbolizują dwie przeciwstawne postawy wobec stfy ciężkości: poddanie się jej (pozwolenie, by działała na ciało) i przeciwstawienie. Po lewej stronie podano sześć podstawowych kierunków w przestrzeni. U góry, nad środkowym kółkiem umieszczono różne formy współdziałania pomiędzy członkami grupy, a po stronie prawej cztery zasadnicze cechy charakteryzujące ruch; strzałki wewnątrz prostokąta wskazują, że cechy ruchu znajdują się na kontinuum pomiędzy dwoma biegunami. Zamiast słowa JefckT użyte zostało słowo .łagodny* (jeszcze lepiej można by powiedzieć „wrażliwy"), a przepływ ruchu został opisany jako .kontrolowany", a nie .skrępowany”. Natomiast używane przez Labana terminy: „gwałtowny" i „przedłużony* zamienione zostały na „szybki” i „powolny".