Metoda CBR dostosowana do warunków polskich:
Prace badawcze Instytutu Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie pod kierunkiem prof. J. Pachowskiego pozwoliły adaptować metodę amerykańską do warunków polskich [15]. Kalifornijski wskaźnik nośności rozumiany jest jako procentowy stosunek obciążenia jednostkowego />, który trzeba zastosować, aby trzpień o kształcie wydłużonego walca, o średnicy 5 cm i przekroju 20 cm2, wcisnąć w odpowiednio przygotowaną próbkę gruntu do określonej głębokości (2,5 mm lub 5,0 mm) z prędkością znormalizowaną 1,25 mm/minutę - do obciążenia porównawczegopp, które jest wartością stałą i odpowiada ciśnieniu, jakie jest potrzebne, aby taki sam trzpień, z taką samą prędkością oraz na taką samą głębokość wcisnąć w materiał wzorcowy, którym jest tłuczeń standardowo zagęszczony. W warunkach polskich określamy CBR ze wzoru:
gdzie: p - ciśnienie jakie jest potrzebne, aby zagłębić trzpień ze znormalizowaną prędkością (1,25 mm/min) w odpowiednio przygotowaną próbkę gruntu na głębokość 2,5 mm lub 5,0 mm,
Pp — ciśnienie porównawcze, które wynosi przy wgłębianiu trzpienia na 2,5 mm - 70 kG/cm2 (-7 MN/m2), a przy wgłębieniu na 5,0 mm -100 kG/cm2 (~10 MN/m2).
Wartości liczbowe wskaźnika CBR gruntu podłoża nawierzchni należy ustalić laboratoryjnie -zgodnie z obowiązującymi normami i przepisami w tym zakresie - a w przypadku braku takich badań można przyjmować z dostateczną dokładnością z zestawienia podanego w tablicy 4.7.
6. Omówić wyznaczanie wytrzymałości gruntu na ścinanie w aparacie bezpośredniego
ścinania.
Badania laboratoryjne kąta tarcia wewnętrznego i oporu spójności gruntu dokonuje się w aparatach bezpośredniego ścinania lub w aparatach trój osiowego ścinania.
W aparacie bezpośredniego ścinania próbka gruntu umieszczana jest w dwóch leżących nad sobą skrzynkach. Próbkę tą poddaje się konsolidacji poprzez obciążenie jej siłą pionową Q, a następnie ulega ona ścięciu siłą poziomą T.
3