72139 Image (28)

Opcja (ekonomia)

fa.ko.o%

(edytuj)

Z Wildpedii

Skocz do: nawigacji, szukaj

Opcja jest to instrument finansowy o niesymetrycznym profilu wypłaty. Może być przedmiotem obrotu na giełdzie.

Opcja (w klasycznym rozumieniu) daje jej posiadaczowi ("nabywcy") prawo (lecz nie obowiązek) do nabycia (w przypadku opcji kupna - ang. cali) lub sprzedaży (w przypadku opcji sprzedaży - ang. put) danego dobra po z góry określonej cenie. Prawo to może być zrealizowane w dniu wygaśnięcia opcji (opcja europejska) lub w dowolnym dniu od daty zawarcia kontraktu opcyjnego do daty wygaśnięcia włącznie (opcja amerykańska), ew, w kilku ściśle określonych datach (opcja bermudzka).

W przeciwieństwie do nabywcy, sprzedający opcję ("wystawca") jest zobowiązany do sprzedania lub zakupu danego dobra od nabywcy opcji, jeżeli ten uzna, że zechce z posiadanego prawu skorzystać (czyli uzna wykonanie opcji za opłacalne). W praktyce opcja zostaje zrealizowana, jeśli przewidywana przez nią cena jest lepsza niż cena oferowana na wolnym rynku w danym czasie. Zysk nabywcy opcji jest wówczas równy różnicy między ceną tynkową, a ceną realizacji opcji.

Z tego względu w wielu wypadkach rozliczenie opcji odbywa się nie poprzez zawarcie faktycznej transakcji do której opcja uprawnia (rozliczenie rzeczywiste), lecz jedynie przez wypłatę posiadaczowi opcji przez wystawcę sumy pieniężnej, odpowiadającej w/w różnicy cen (rozliczenie nierzeczywiste). Z reguły rozliczenie rzeczywiste stosuje się w przypadku towarów¹ oraz obligacji. W przypadku innych aktywów, częściej spotykane jest rozliczenie nierzeczywiste.

W zamian za nabycie opcji nabywca płaci wystawcy cenę, zwaną premią opcyjną. Wartość opcji silnie zależy nawet od niewielkich wahań notowań przedmiotu transakcji, ponadto zależy ona od różnych innych czynników, dlatego wartość opcji trudno jest wyceniać. Istnieją różne metody i modele określania ceny opcji.

Zająć można następujące pozycje w opcjach:

•    długa pozycja w opcjach kupna (nabycie opcji kupna, gdy spodziewamy się, że walor może zdrożeć) - ryzyko dla nabywcy jest ograniczone do wysokości zapłaconej premii a potencjalny zysk może być nieograniczony;

•    długa pozycja w opcjach sprzedaży (nabycie opcji sprzedaży, gdy spodziewamy się, że cena waloru może być mniejsza) - ryzyko dla nabywcy ogranicza się do wysokości zapłaconej premii a potencjalny zysk może być nieograniczony;

•    krótka pozycja w opcjach kupna (wystawienie opcji kupna, gdy spodziewamy się walor może tanieć) - ryzyko dla sprzedającego jest nieograniczone a potencjalny zysk nie będzie większy niż wysokość otrzymanej premii za ryzyko;

•    krótka pozycja w opcjach sprzedaży (wystawienie opcji sprzedaży, gdy spodziewamy się, że walor może zdrożeć) - ryzyko dla wystawcy opcji jest nieograniczone a potencjalny zysk nie będzie większy niż wysokość otrzymanej premii za ryzyko.^1;

Na wurtość opcji wpływ mają następujące czynniki:

•    wysokość stóp procentowych - wzrost stopy procentowej wolnej od ryzyka prowadzi do spadku cen opcji sprzedaży i wzrostu wartości opcji kupna;

•    czas pozostający do wygaśnięcia opcji - im dłuższy czas pozostający do wygaśnięcia opcji, tym większa wartość czasowa opcji;

•    cena instrumentu bazowego - im wyższa cena instrumentu bazowego, tym wyższa wartość opcji kupna; odwrotnie dla opcji sprzedaży;

•    cena wykonania - przy wykonaniu opcji kupna dochód jest równy sumie o jaką cena instrumentu bazowego przekracza cenę wykonania. Przy wykonaniu opcji sprzedaży dochód odpowiada sumie o jaką cena wykonania przekracza cenę instrumentu bazowego.

(cena wykonania - brak tu prostej logiki, autor najwyraźniej nie potrafi opisać tego w zrozumiały sposób)

•    Zmienność ceny instrumentu podstawowego - jest miarą niepewności odnośnie do przyszłych zmian tej ceny. Zmienność można wyznaczyć obliczając odchylenie standardowe dla ceny instrumentu na podstawie danych przeszłych¹'¹.

Współczynniki wrażliwości ceny opcji określają siłę wpływu poszczególnych czynników mających wpływ na wartość opcji. Współczynniki te są uznawane jako miary ryzyka opcji. Współczynniki wrażliwości opcji to:

1

   Współczynnik delta - określa reakcję ceny opcji na zmianę ceny instrumentu bazowego. Współczynnik ten przyjmuje wartość dla opcji kupna z przedziału od 0 do 1 a dla opcji sprzedaży od -ł do 0.

•    Współczynnik theta - określa o ile zmieni się cena opcji, gdy upłynie jednostka czasu. Wartość tego współczynnika zawiera sie w nr/edzinle od 0 do O fezvli o.env oneit kurmsó