odległości od źródła j i stanu równowagi atmosfery. Pasquill wyróżnił 6 stanów równowagi; ą ^ chwiejną, B - umiarkowanie chwiejna, C - słabo chwiejną. D - obojętną. K - stałą i F - wyhinS^^ Typ równowagi określa się na podstawie prędkości wiatru na wysokości 10 m nad gruntem, śc» promieniowania słonecznego i stopnia zachmurzenia (tab. 6,2),
Tab. 6.2. Stany równowagi atmosfery* (wg Pasquilla, 196!)
Prędkość wiatru na wysokości 10 m nad gruntem |
Dzień |
Noc | |||
Intensywność promieniowania słonecznego |
Zachmurzenie | ||||
sOna |
umiarkowana |
słaba |
całkowite cienką pokrywą lub £ 4/8 chmurami niskimi |
S3/8 | |
<2 |
A |
A-B |
B | ||
2-3 |
A-B |
B |
C |
E |
F |
3-5 |
B |
B-C |
C |
D |
E |
5-6 |
C |
C-D |
D |
D |
D |
> 6 |
C |
D |
D |
D |
D |
W zależności od krzywej stratyfikacji zmienia się kształt strugi i stężenie zanieczyszczeń przy po-1 wierzchni ziemi w pobliżu źródła. Gdy spadek temperatury z wysokością jest szybszy niż 1°C/100 m, w atmosferze panuje równowaga chwiejna. Struga zanieczyszczeń na zmianę wznosi się ku górze i opada. Jejl kształt jest określany nazwą looping - zakreślanie pętli. Przy powierzchni ziemi największe stężenie za-1 nieczyszczcń notuje się w miejscu, w którym pierwsza pętla dotyka ziemi. Jest to odległość zbliżona do 1 efektywnej wysokości komina i zależy od prędkości wiatru (rys. 6.11). Stężenie zanieczyszczeń szybko spada wraz ze wzrostem odległości od komina.
Gdy w atmosferze panuje stan równowagi obojętnej, czyli gradient temperatury jest zbliżony do adiabatycznego, struga zanieczyszczeń rozchodzi się stożkowo w kierunku zgodnym z kierunkiem wiatru (conirtg). Dociera do powierzchni ziemi w odległości większej niż w przypadku równowagi stałej, ale stężenie jest nieco większe. Spadek stężenia zanieczyszczeń wraz ze wzrostem odległości od komina jest | umiarkowany (rys. 6.12).
Gdy równowaga w przyziemnej warstwie atmosfery jest chwiejna, a tuż nad wylotem komina staje się stała, to struga zanieczyszczeń utrzymuje się w obszarze panowania równowagi chwiejnej. Stężenie
Rys. 6.13. Stan równowagi chwiejnej przy powierzchni Rys. 6.14. Inwersja przy gruntowa sięgająca niżej niż Ziemi z inwersją w swobodnej atmosferze (fumigatioń) wylot z komina (lofting)
1
zanieczyszczeń jest względnie wysokie w odległości zbliżonej do 1-1 ,5 wysokości komina, w której struga zanieczyszczeń dociera do powierzchni ziemi. Następnie dość szybko maleje (rys. 6.13).
Stężenie zanieczyszczeń przy powierzchni ziemi jest praktycznie równe zeru, gdy przy powierzchni ziemi występuje inwersja temperatury, kończąca się jeszcze poniżej wylotu komina, a powyżej równowaga jest chwiejna. Stabilna przypowierzchniowa warstwa nie dopuszcza strugi zanieczyszczeń do powierzchni Ziemi. Zanieczyszczenia wznoszą się ku górze od górnej granicy warstwy inwersyjnej (lofting, rys. 6.14).
Gdy przy powierzchni ziemi występuje wysoka inwersja termiczna, sięgająca daleko wyżej od efektywnej wysokości komina, struga zanieczyszczeń rozchodzi się płasko i nie dociera do powierzchni ziemi. Taki kształt strugi określa się terminem fanning (rys. 6.15).
Rys. 6.15. Inwersja przygruntowa wysoka (fanning)