21
21
opodatkowania wysokich dochodów, obniżka stóp procentowych, wzrost zasił-ków dla bezrobotnych- Ważnym elementem teorii J.M. Keynesa jest tzw. mnożnik inwestycyjny, który pokazuje w jaki sposób wzrost nakładów inwestycyjnych powoduje zwielokrotniony przyrost zatrudnienia. dtxhodu narodowego i konsumpcji.
Twórczość J.M. Keynesa dała podstawy rozwoju nowych kierunków ekonomii - poslkeynesowskicj i neokcyncsowskiej, które ohok ekonomi ncoklasyczncj stanowią główny nurt współczesnej ekonomii. Współczesna myśl ekonomiczna skoncentrowała swój wysiłek na rozwiązywaniu podstawowych problemów do tyczących wzrostu gospodarczego (bezrobocie, inflacja, kryzysy nadprodukcji). Rozłam pomiędzy poslkeynesislarni a neoklasykarni wpłynął na pojawienie sic prób połączenia dorobku obu kierunków ekonomicznych i powstania tzw. syntezy ncoklasyczncj. Głównymi przedstawicielami tego nurtu są tacy wybitfii ckonomi-ści. jak: J.R. llicks (1904 1989). P.A. Samuclson. I-'. Modigliani i .1. Tohin.
Niezależnie od różnic charakteryzujących poszczególne kierunki w ekonomii. kcynesizm był teoretycznym uzasadnieniem interwencjonizmu państwowe go az do początków lat siedemdziesiątych XX wieku. Od tego okresu obserwuje się nawrót popularności koncepcji liberalnych. Nowe zjawiska w gospodarce kapitalistycznej, takie jak: nasilenie zjawisk inflacyjnych, wzrost deficytu budżetowego, długu publicznego, osłabienie tempa wzrostu gospodarczego, podważyły podstawy teorii Keynesa. W teorii ekonomii nastąpił rozwój koncepcji neoliberalnych i neokonserwatywnych. Wśród poglądów neoliberalnych moż-ssa wyróżnić następujące doktryny ekonomiczne: monctaryzm z głównym przedstawicielem M. Friedmanem (laureat nagrody Nobla w 1976 r.); nową ekonomie klasyczną (czołowy przedstawicie: R.E. Lucas - Nagroda Nobla w 1995 r.); nową szkołę austriacką - z przedstawicielem F. Hayckicm {1899-1993); ekonomiczną teorię polityki (inaczej teoria wyboru publicznego) -czołowi przedstawiciele: K. Arrow (Nagroda Nobla w 1972 r.) oraz J.M. Bucha nart (Noblista z 1986 r.); ekonomię strony podażowej - z głównym przedstawi ciclcm A. I jf fenem.
Różnorodność teorii ekonomicznych świadczy nie tylko o burzliwym roz woju ekonomii, ale i komplikowaniu się życia gospodarczego. Tym. co łączy ekonomistów każdego nurtu jest ich stosunek do rynku. Jedni wierzą w skuteczność interwencji państwa, a drudzy - w skuteczność mechanizmu rynkowego.
Podsumowując omówione wyżej główne kierunki i szkoły w ekonomii trzeba podkreślić, ze najhardziej dla rozwoju teorii ii zasłużyli się: Adam
Smith, Karol Marks i Jolu; Maynard Keynes.
Na zakończenie prezentacji głównych nurtów ekonomii warto wspomnieć o dwu polskich teoretykach ekonomii, którzy mają światowe uznanie, a mianowicie Michał Kalccki (18S9 1970) oraz Oskar I.angc (1904 1965).