115555

zwiększenie opodatkowania wysokich dochodów, przy jednoczesnym wzroście świadczeń społecznych na rzecz grup biedniejszych, manipulowanie wielkością globalnych wydatków rządowych - np. na inwestycje i roboty publiczne.

2.    interwcncjonalizm -polityka gospodarcza zakładająca bezpośrednią interwencję państwa w wolny rynek. Może on przybierać różne formy: finansowanie wybranych inwestycji z kasy państwowej no budowa dróg i autostrad, przejmowanie upadłych przedsiębiorstw na własność skarbu państwa, kontrolę cen wybranych produktów, wprowadzenie monopolu, interwencji w rynek walutowy celem utrzymania lub kursu własnej waluty

3.    Nowy Ład (1933) - wprowadzenie interwencjonizmu państwowego przez prezydenta USA F. D. Roosevelta w celu osiągnięcia wzrostu popytu i zwiększenia siły nabywczej ludności poprzez:

wprowadzenie nowych regulaminów w bankach i ochrona oszczędności tam złożonych rozszerzenie uprawnień związków zawodowych, rozwój świadczeń socjalnych - zasiłki zdrowotne i ubezpieczenia emerytalne, wyznaczono minimalne płace i maksymalny czas pracy;

zniesienie prohibicji, czyli zakazu sprzedaży i podawania alkoholu, który obowiązywał od 1919;

ograniczenie wielkości produkcji rolnej i wprowadzenie dotacji; stosowanie dumpingu, czyli sztucznego obniżania cen na towary eksportowe; likwidacja bezrobocia poprzez organizowanie robót publicznych - prace przy budowie dróg, zapór wodnych, elektrowni!;

Skutki:

l.Producenci spadają na koniec kryzysowego łańcuszka, bo musieli wyprzedawać za bezcen towary podatne na przeterminowanie, gdy wyroby przemysłowe stały się relatywnie drogie - ROZWARCIE NOŻYC CENOWYCH

ZZamykanie fabryk, zastój handlu powodował albo zmniejszenie płac dla ludzi mających pracę, ale także powodował gwałtowny wzrost bezrobocia nawet do poziomu 20-30% a co za tym idzie pogorszenia jakości życia

Według szacunków , w początku 1926r bezrobocie wśród robotników przemysłowych w 48 najbardziej uprzemysłowionych krajach świata wynosiło 14 min osób , w lutym 1930r. wzrosło do 19.1 min , w styczniu 1931 r. do 34.5mln , aby po roku osiągnąć liczbę 48,1 min. ¹

Liczba bezrobotnych była różna w różnych krajach. Zależało to przede wszystkim od stopnia rozwoju przemysłu , od stanu uruchomienia fabryk, a także od stopnia intensyfikacji procesów produkcyjnych. Największe bezrobocie wystąpiło w Stanach Zjednoczonych W okresie dna kryzysu szacowano je na 12-15 min osób. Drugie miejsce zajęły Niemcy - 5,5mln bezrobotnych, dalsze zaś Wielka Brytania - 2,7min, Włochy 1,6 min, Francja 1,4 min, Czechosłowacja i Polska - po około 1 min.

Trudności finansowe rządów potęgował czynnik demograficzny, gdyż emeryci -których nastąpił wzrost z 4-8%, weterani wojenni i inwalidzi mieli obiecane państwowe wsparcie.

1

Encyklopedia PWN Wars2awa 1985 r. str. 1574