75204 strona (354)

Ryc. 7-7. Podwójna jonoloreza obu stawów kolanowych. Mniejsza elektroda na prawej nodze pacjenta - jest elektrodą dodatnią i slu/.y wprowadzeniu hydrokortyzonu w postaci 1% maści, natomiast większa elektroda lewa to elektroda ujemna wprowadzająca jodynę i salicylany znajdujące się w maści. Warto zauważyć, że w zabiegu podwójnej jonoforezy nie ma elektrody obojętnej, ponieważ obie elektrody są czynne.

jonów wodorotlenkowych oraz względnie duża szybkość reakcji zachodzących w otoczeniu katody (-) wskazują na konieczność zmniejszenia gęstości prądu (natężenia prądu na 1 cm²) pod elektrodą ujemną, co przeciwdziała nadmiernemu podrażnieniu i oparzeniom. Najłatwiej osiągnąć to. zwiększając rozmiary elektrody ujemnej w porównaniu z dodatnią, nawet jeżeli elektroda ujemna jest elektrodą czynną (tzn. wprowadzanie jonów odbywa się właśnie pod tą elektrodą). W starszych podręcznikach można spotkać twierdzenie, że prąd zawsze płynie w kierunku od elektrody mniejszej do większej. Stoi ono w oczywistej sprzeczności z prawami fizyki - elektrony zawsze poruszają się w tym samym kierunku, od elektrody ujemnej do dodatniej, bez względu na rozmiary elektrod. W wyniku powiększenia elektrody ujemnej (zwykle tak. by była ona 2 razy większa od dodatniej), gęstość prądu na jej powierzchni obniża się. zmniejszając podrażnienie (ryc. 7-7). Uważa się jednak, że reakcje elektrochemiczne zachodzą jedynie w najbliższym otoczeniu elektrod, rzadko rozprzestrzeniając się na więcej niż 1 mm od ich powierzchni. Reakcje chemiczne z udziałem wprowadzonych jonów są zwykle silniej wyrażone i dzięki pewnym właściwościom naczyń włosowatych zachodzą na większych głębokościach, sięgając coraz głębiej, do czego przyczynia się również przewodnictwo elektryczne tkanek. Skóra pod elektrodą ujemną wymaga szczególnej ochrony. To zagadnienie zostało omówione na str. 177 pkt. 15.

Działanie biologiczne

Zmiany fizjologiczne powstające pod wpływem przechodzenia jonów należy rozpatrywać wyłącznie w odniesieniu do wprowadzonego jonu, tak obszerna jest ich skala. Różne jony wykorzystuje się do zwalczania bólu, skurczów mięśni i stanów zapalnych: problem ten omówiono szczegółowo w podrozdziale „Metodyka zabiegów". Niżej opisano niektóre skutki zabiegów obserwowane niezależnie od rodzaju jonu.

158