strona (49)

Ryc. 27. Poprawnie wykonany test mięśnia pośladkowego wielkiego na stopień 4 i 5. Badanie z pozycji wyjściowej w zgięciu satwu biodrowego do kąta 90° przy jednoczesnym ugięciu stawu kolanowego stwarza mięśniowi pośladkowemu wielkiemu najlepsze warunki do selektywnego działania. Prawidłowa stabilizacja i opór przyłożony na długiej dźwigni uda to dalsze dwa warunki poprawnego testowania.

Stopień 4 i 5. W odniesieniu do pozycji wyjściowej sprowadza się zawsze do odtworzenia sytuacji przy testowaniu na stopień 3 z dodatkowym, najczęściej ręcznie dozowanym, oporem zewnętrznym, który należy przykładać na możliwie najdłuższej dźwigni zawsze w tym samym miejscu w kolejnych badaniach. W związku z tym przy pierwszym badaniu należy długość dźwigni zmierzyć i zapisać w dokumentacji (ryc. 27). Badanie w omawianych stopniach jest subiektywne, podobnie jak przy stopniu 0 i 1.

Stabilizacja. Jest tą składową badania, która powinna w sposób możliwie pełny zapewnić selektywność funkcji testowanego zespołu mięśniowego, zwiększając tym samym rzetelność pomiaru. Wybór rodzaju stabilizacji zależy od następujących czynników:

a)    stawu, w którym zachodzi ruch,

b)    wielkości siły mięśni testowanych.

c)    masy ciała, którą trzeba stabilizować,

d)    oprzyrządowania i wyposażenia, którym się dysponuje w pokoju badań.

Stosowane rodzaje stabilizacji to:

Za pomocą rąk badającego. Stosowany jest przy testowaniu lżejszych części ciała, np. kończyna górna i goleń.

Praktyczny, nie absorbuje czasu, wymaga jedynie pewnej wprawy.

Za pomocą podwieszki lub skórzanych pasów do podłoża. Sposób bardziej czasochłonny, nie dający gwarancji pełnej stabilizacji. Szczególnie zawodny przy pozycjach wyjściowych w leżeniu bokiem, kiedy np. przy testowaniu ruchów w stawie biodrowym podwieszka stabilizująca umieszczona jest na miednicy i odprowadzona do brzegów stołu. Zostawia to duże puste przestrzenie między tułowiem, podłożem i stabilizującą pod-wieszką. Nawet wypełnienie tych przestrzeni zrolowanym kocem, czy specjalnym wałkiem, zostawia możliwość zmiany pozycji, a przez to zafałszowanie wyniku pomiaru. Stabilizację tę można stosować przy osłabionej sile mięśniowej (stopień 2) i w odpowiednich pozycjach wyjściowych, np. leżąc tyłem czy przodem, bo wtedy przestrzenie „martwe" są mniejsze.

Za pomocą pozycji ulożeniowych. Dotyczy wyłącznie ruchów w obrębie stawów biodrowych, których spójnym łącznikiem jest miednica. Ustawienie jednej kończyny w kontrruchu do testowane-nego, w skrajnej pozycji jeżeli idzie o zakres ruchu, stabilizuje idealnie miednicę i uniemożliwia wspomaganie testo-

4 — Fizjoterapia 49