75904 skanuj0213 (4)

•    gdy wymagana jest cichobieżność łożyska,

•    gdy osiągnięcie bardzo dużej dokładności montażu (koniecznej przy łożyskach tocznych) jest utrudnione,

•    w drobnych konstrukcjach o bardzo małych obciążeniach (m.in. w urządzeniach mechaniki precyzyjnej).

Łożyska toczne najczęściej są stosowane:

•    gdy zależy nam na uzyskaniu bardzo małych oporów ruchu w czasie pracy, a zwłaszcza podczas rozruchu,

•    przy zmiennych prędkościach obrotowych wału (ponieważ współczynnik tarcia łożysk tocznych w bardzo małym stopniu zależy od prędkości obrotowej),

•    przy dużych i bardzo dużych prędkościach obrotowych,

•    przy częstszym zatrzymywaniu i uruchamianiu maszyny (gdyż w takich warunkach pracy łożyska ślizgowe zbyt szybko ulegają zużyciu),

•    gdy wymagana jest duża niezawodność pracy i duża trwałość łożyska,

•    gdy ze względu na wymiary korpusu maszyny konieczne jest stosowanie łożysk o małych wymiarach wzdłużnych.

Wybór rodzaju łożysk (ślizgowych lub tocznych) może być uzależniony również od szeregu innych czynników: od warunków pracy, konstrukcji wału, od sposobu smarowania (zależnego m.in. od możliwości doprowadzenia smaru do łożyska), od względów technologicznych związanych z naprawą i wymianą łożysk itd.

10.2. Łożyska ślizgowe

Klasyfikacja i charakterystyka łożysk ślizgowych. W zależności od kierunku obciążeń, działających na łożysko, istnieją łożyska ślizgowe:

•    poprzeczne, przeznaczone do przejmowania obciążeń prostopadłych do osi obrotu wału (rys. 10.1 u),

•    wzdłużne, obciążone siłami działającymi zgodnie z kierunkiem osi obrotu wału (rys. lO.lh),

Rys. 10.1. Schematy iozysk ślizgowych: a poprzecznego, sj wzdłużnego

» • kniowa prędkość poślizgi czopa względem panew-fc c» pracującym łożysku fajowym)

213