78219 skanuj0025 (123)

5.4. Turystyka winiarska 211

od czerwca do września (a właściwie w lipcu i sierpniu), natomiast dzięki enoturystyce można go przedłużyć o kilka tygodni, gdyż najważniejsze wydarzenia dla osób interesujących się winem są we wrześniu i październiku. Zjawisko to można dostrzec na przykładzie Niemiec. Częścią Niemiec, gdzie najlepiej jest rozwinięta turystyka winiarska jest Nadre-nia-Palatynat. W 1935 r. powstał tu pierwszy „szlak wina” (Bockenheim-Schweigen, obecnie Schweigen-Rechtenbach), który liczył 85 km. Nazwano go „Deutsche Wein-strasse” i, obok „Sudliche Weinstrasse”, obecnie jest główną trasą winiarską w Nadrenii--Palatynacie. O popularności enoturystyki w tej części Niemiec może świadczyć fakt, iż w 2003 r. w aż 98 miejscowościach odbywały się różnego rodzaju imprezy związane z winem (łącznie 173, nie licząc giełd i targów winiarskich). Szczególnie wiele tego rodzaju imprez odbywało się w Freinsheim (8), Deidesheim i Weissenheim/Sand (po 5) oraz Diedesfeld i liczącym 41000 mieszkańców mieście Landau (po 4). Z ryciny 30 wynika, iż najwięcej festynów związanych z uprawą winorośli oraz produkcją i konsumpcją wina odbywało się w okresie letnim (aż 137, czyli 79,1%), a zwłaszcza w sierpniu (46 imprez, 26,6%). Co prawda najważniejszą uroczystością związaną z winem jest (odbywające się zawsze w ostatnią niedzielę sierpnia) święto winobrania, które przyciąga zazwyczaj 300 000-400 000 turystów [http://www.pfalzwein.de], ale dane zamieszczone na rycinie wskazują, że również we wrześniu i październiku w wielu miejscowościach odbywają się różnego rodzaju wydarzenia związane z winem. Opisane zjawisko występuje również w innych regionach winiarskich Europy. W 2006 r. w Burgundii (Francja) np. najwięcej wydarzeń związanych z winem zanotowano w styczniu (7), maju (5) i marcu (4), a więc wcale nie w miesiącach typowo turystycznych [La Bourgogne et le tourisme vitivinicole. Unefiliere phare du tourisme rógional 2008,56].

Przy traktowaniu turystyki winiarskiej jako ważnego czynnika rozwoju regionalnego i lokalnego szczególnie dużą rolę odgrywają tzw. szlaki wina [Kowalczyk 2003, Stasiak 2007]. Koncepcja „szlaków wina” jest przydatna przede wszystkim do prowadzenia działań zmierzających do rozwoju regionów, w których uprawa winorośli i produkcja wina odgrywają istotną rolę i które przeżywają trudności społeczno-gospodarcze związane z nadprodukcją wina, brakiem rynków zbytu itp. Tym samym organizowanie i obsługiwanie „szlaków wina” może być traktowane jako jeden ze sposobów aktywizacji turystycznej obszarów wiejskich.

Praktyka dowodzi, że sposoby organizowania, wytyczania i funkcjonowania „szlaków wina” bardzo ściśle nawiązują do koncepcji klastrów [Macionis, Cambourne 2002]. Problemem tym w odniesieniu do, odwiedzanego rocznie przez 300 000 osób, „Niagara Winę Route” (Kanada, Ontario) zajmował się D.J. Telfer [2001], który przeprowadził analizę kilkunastu aliansów strategicznych między różnego rodzaju firmami uczestniczącymi w świadczeniu usług w ramach turystyki winiarskiej, wydzielając spośród nich alianse o dominacji powiązań pionowych oraz poziomych. Badania te dowiodły, że do szczególnie często spotykanych aliansów należą porozumienia: (a) między producentami wina, (b) między producentami wina a właścicielami restauracji oraz (c) między producentami wina a biurami turystycznymi. Z punktu widzenia geografii szczególnie ważne są jednak nie kwestie, jak funkcjonuje „klaster winiarski”, ale to, iż rozwojowi turystyki winiarskiej towarzyszy rozwój zagospodarowania turystycznego. Dotyczy to