79617 IMG63

itłii nogami, trzaskaniu drzwiami; 4) negatywizmu, tj. zachowania opozycyjnego, które przejawia się np. w odmowie współpracy z innymi; 5) podejrzliwości, czyli okazywaniu jawnej nieufności innym ludziom; 6) urazy, wyrażającej się w uczuciu złości czy nawet nienawiści do innych osób i całego świata za rzeczywiste lub urojone krzyfedy; 7) drażllwośd (irytacji), czyli gotowości do wyrażania negatywnych odczuć, jak porywczość, obrażliwość, zrzędliwość, szorstkość i grubiańskość i to z błahych często powodów oraz 8) poczucia winy, tzn. odczuwania własnych wyrzutów sumienia.

Aby lepiej rozumieć zachowanie agresywne uczniów nadmiernie aktywnych warto wiedzieć, iż istnieją różne teorie wyjaśniające psychologiczne mechanizmy, leżące u podstaw takiego zachowania. Jedna z nich zakłada, iż agresja jest następstwem frustracji (Dollard J., Doob L.W. i in., 1939). W świetle tej teorii wyładowanie ajresji może być skierowane przeciwko osobie lub rzeczy, o której wiadomo, że jest źródłem frustracji, bądź przeciwko tzw. _>vkoełu ofiarnemu*⁹, jeśli sprawca frustracji jest nieznany lub wszelka z nim walka byłaby beznadziejna, bądź też przeciwko samemu sobie. W tym ostatnim przypadku mamy do czynienia z autoagresją, wyrażającą się min. we wspomnianym już poczuciu winy, a także w takich obserwowalnych symptomach, jak zagryzanie warg, wyrywanie sobie włosów, a niekiedy w rzeczywistych lub upozorowanych próbach samobójczych. Inna teoria uwydatnia szczególny wpływ obserwacji zachowania agresywnego na późniejsze przejawy agresywności u osoby obserwowanej (Bandura A. I Woltera R. 11., 1966). Według załośeń tej teorii obserwowane zachowanie agresywne wpływa zarówno na iłę, jak I na sposób okazywania agresJL Zależy to aUn. od rodzaju wzorca (modelu zachowania agresywnego, jak i od sposobu jago ujawniania się (np. ta pomocą filmu, sztuki teatralnej audycji radiowe) tub też popratt określoną sytuacją tydswą) oraz osobistego stosunku do obserwowanego modelu igroeywnego zachowania.

Agresywność uczniów nadmierne aktywnych występuje as ęgli raąlrifj wśród chłopców niż wśród dziewcząt Uczniowie ci t reguły eśe pstmflą dłużej usiedriet m jednym mśejaru. ą fes*