©
Zanim zaczniesz czytać dalej, zrób sobie przerwę na relaks. Wiesz przecież, że jest ora potrzebna do lepszego zapamiętania poznanych informacji. Rozluźnij się, odpręż.
Rozluźnij mięśnie.
Powtarzaj w myśli hasło „rozluźnienia”.
Zamknij oczy i pozostań tak przez kilka chwil, oddychając głęboko.
Z dotychczasowej lektury można wywnioskować, że chodzi nam wyłącznie o zlikwidowanie zahamowań psychicznych uczniów i podniesienie wyników. Nauka w stanie odprężenia byłaby wtedy traktowana wyłącznie instrumentalnie, służyłaby tylko realizacji celów zewnętrznych, a w przypadku ekstremalnym oznaczałaby „faszerowanie uczniów większą liczbą faktów i danych, z tą różnicą, że tym razem nie pod przymusem, lecz przy zastosowaniu łagodniejszych metod”.
Ale właśnie w superlearningu podkreśla się za każdym razem, że metody te odnoszą pozytywny skutek nie tylko w zakresie przyswajania wiedzy, lecz wpływają równie korzystnie na fizyczny i duchowy rozwój ucznia. Ostrander/Schroeder donoszą na przykład o uczestnikach kursów prowadzonych metodą superlearningu: „Czuli się odświeżeni, wypełnieni nową energią i pozostawali w stanie równowagi. Napięcie i stres zniknęły, podobnie jak bóle głowy i inne dolegliwości”1.
Wychowywać całościowo oznacza: poza przekazywaniem samej wiedzy w szkole traktować uczucia ucznia i jego fizyczność jako bardzo istotne elementy oraz stymulować rozwój wewnętrznej mądrości. Wychowanie w ujęciu holistycznym stawia sobie za cel rozwój osobowości, samourze-czywistnienie: chodzi o indywidualny rozwój, osiągnięcie wewnętrznej dojrzałości i indywidualnej odrębności. Ćwiczenia relaksacyjne mogą w znacznym stopniu pomóc w zrealizowaniu wymienionych celów.
Głowa, serce i ręka
Już przed ponad dwustu laty Johann Friedrich Pestalozzi wymagał, aby wychowanie obejmowało całą istotę człowieka, uwzględniając jego „głowę, serce i rękę”. Intelekt, uczucia i cielesność stanowią jedno
I przynależą ilu ezlowiekn I lilii, gu/.ir mu mu >mt pi .... . ,...........
We, u iinlu |i-sl traktowane nisli ui itt'1 nulu i*.*, lezultiileiu wyi liewania I'2,' d(lc zaledwie strzęp człowieka. Kimijąi' su; wyłącznie mys Irnirm, *»••* I7.ymy z właściwej perspektywy na po/.yr ję człowieka w ulm /u|»|* v,n
}0 Święcie. Dowodem nu lo s;| skutki rsicjonulncp.n inyślriiia w zv< Mi 2 " (lennym: zanieczyszczenie powietrza, wody i glob. iu/.i/iiim>si " (podarowaniu bogactwami naturalnymi, zagrożenie płynące z zadom i Wetlin energii jądrowej zarówno dla celów eywilnycli. |ak i wnp.kowyt li Wytwory cywilizacji usamodzielniaj;| się i stanowi;) cmn/ większe /a |ftvżenie dla istnienia ludzkości. >.slugujijc się wyłącznic inicleklein,
Młynkujemy z gruntu fałszywy obraz rzeczywistości, b. VcnIoi tuk w ypo Winda się na ten temat: „Z pewnością absurdalne jest założenie, ze P" Wnmy świat i nauczymy się posługiwać środkami /nu|«lu|i|i Vt»il 2dij W naszej dyspozycji - a to przecież jest celem kszliilcrina wVI*t‘ ddęki i unkcjonowaniu kilku neuronów w logiczno kognitywne) sv"t Mwic umysłu’’2.
Plany nauczania w szkołach austriackich uwzględniam w hwuIi Ii "go! Mych założeniach i wytycznych konieczność inlcgrac|i wszystka li »i*i|«‘k IOW człowieczeństwa, gdy formułuje cele ksztaleenin szkol glówityn I Ogólnokształcących szkół średnich w następujący sposób ,.tint|t| mim ebo.j mować człowieka jako całość, jego uzdolnienia iiitelrkluidiu' na M'w Ml Z warstwą emocjonalną i rozwojem fizycznym., współdziałać w MV fMltlowaniu rozwoju poszczególnych aspektów osobowości"' W platll MłUczania szkoły podstawowej mówi się tak: „Uczniom należy tiino/ll Wić zdobycie podstawowego i wyważonego wykształcenia imlywldiial Rego w zakresie społecznym, emocjonalnym, intelektualnym I llzyi^
Rym"'.
Wyobcowanie ciała
Sformułowania zawarte w planach nauczania są zwykle mleipielowat jednostronnie. Z reguły więc uważa się, że o rozwój fizyczny należy zi dbać w ramach zajęć wychowania fizycznego i żc podział len gwaianlll (Uchowanie przeciwwagi dla pozostałych zajęć. Nic dostrzega się pi/ tym faktu, iż w ten sposób człowiek jako całość zostaje w sposób ustni (Jonowany podzielony na elementy przypisane poszczególnym pizedml łom. Poza tym w czasi^zajęć wychowania fizycznego z reguły upiawta ś (port. którego celem jest przecież osiągnięcie wyniku. Uczniowie me zd bywają umiejętności dbania o swoje ciało, nie uświadamia się im n li cl
Ostriincler/Schrociler. IW.S, 85; Tauscli, 1983: por. lakżi* T;hisiIi. !'>KS 1 Vcslci w Kiikclh.ms, 1981. 7; poi /wliis/.c/.a Rogers, 1974.
M*lim średniej szkoły oyólnok\/l;ilii|iT| I98S, 17, i szkoły głównej. I9K.S, 22.
1*1(111 szkoły powszechni-1, I9K<>. 6fi2