80242 P1510695

TYPY UŻYTKOWE ŚWIN

Na świecie istnieje wiele różnych ras trzody chlewnej (rozdz. 7—9). Mimo podobieństwa niektórych cech, rasy często wykazują bardzo duże różnice. Usystematyzowanie tych cech w odpowiednie grupy, charakterystyczne dla danego typu użytkowego, znacznie ułatwia poznanie poszczególnych ras, ich wymagań i sposobów racjonalnego użytkowania.

Wegług Krautforsta (1959,1963), typ użytkowy zwierzęcia tworzą określone właściwości fizjologiczne, które w różnych zespołach warunkują charakterystyczne cechy fizjologiczne, morfologiczne i użytkowe. Często wystarczy znajomość jednej cechy charakteryzującej daną rasę, aby określić, do jakiego typu ona należy. To pozwala już wymienić prawie wszstkie pozostałe cechy dotyczące wartości użytkowej danej rasy. Do dalszej charakterystyki brakuje tylko cech drugorzędowych, nie mających istotnego wpływu na użytkowość zwierząt, jak: umaszczenie, kształt i wielkość uszu.

Warto pamiętać, że podział świń na typy użytkowe jest dorobkiem polskiej myśli zootechnicznej. Zapoczątkowali go w 1927 r. prof. Zygmunt Moczarski z Poznania i prof. Roman Prawocheński z Krakowa.

Z. Moczarski, kładąc akcent na „szybki rozwój cielesny i wczesne jego zakończenie”, wyróżnił dwa kierunki, a w obrębie każdego z nich dwa typy użyt-kowe:

• kierunek mięsny

—    typ wczesnomięsny

—    typ póznomięsny

• kierunek słoninowy

-    typ wczesnosłoninowy

-    typ późnosłoninowy

R. Prawocheński jako podstawę systematyki przyjął pochodzenie świń od 3 form dzikich przodków, a więc od dzików: europejskiego (Sus scrofa ferus1 śródziemnomorskiego (Sus mediterraneus) i azjatyckiego OStes uiłtatus). Dzieląc całe pogłowie świń na dwie grupy, tj. odmiany prymitywne i rasy szlachetne, wyróżnił w każdej z nich 3 typy użytkowe:®