340 ( Ct<i<; IV_
Pytania 28-32
Poniższy zapis przedstawia zmiany objętości płuc w czasie normalnego cyklu oddechowego, po którym badany wykonał maksymalnie głęboki wdech z następczyni natężonym wydechem. Ostatnia część zapisu przedstawia powrót do normalnego oddychania. Wymienionym w pytaniach objętościom płuc przyporządkuj odpowiednik literowy zaznaczony na krzywej spirogra-ficznej.
5-
O 1
2
3
czas (s)
4
5
6
28. Pojemność życiowa płuc (VC) T)
29. Natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEVjj C2
30. Pojemność czynnościowa zalegająca (FRC)
31. Całkowita pojemność płuc (TLC)
32. Objętość zalegająca (RV) pT
L Odpowiedź prawidłowa: C Irozdz. 16 III C 1 b 2; rozdz. 20 U C 1 c (2;, IV B}. Jedyną możliwością zapewnienia choremu odpowiedniej wentylacji jest zastosowanie respiratora. Podanie do oddychania mieszanki wzbogaconej w 02 może wprawdzie skorygować hipok-semię, ale nie hiperkapnię. Hiperkapnię możr na obniżyć tylko przez zwiększenie wentylacji pęcherzykowej. Podanie choremu do oddychania mieszanki hiperkapnicznej pogorszy -ze względów oczywistych - jego stan kliniczny. Zarówno elektrokardiograf, jak i defibrylator, aczkolwiek niezbędne w czasie zabiegu operacyjnego, same przez się nie wpłyną na wielkość wentylacji pęcherzykowej.
2. Odpowiedź prawidłowa: C (rozdz. 16 IV C 1 a, 2 a (1)]. Źródłem siły przepływu gazu w układzie oddechowym jest gradient między ciśnieniem pęcherzykowym a ciśnieniem atmosferycznym. Ciśnienie atmosferyczne nie zmienia się w czasie oddychania, dlatego też wielkość ciśnienia napędowego potrzebnego do przepływu gazu jest równa ciśnieniu pęcherzykowemu. Ujemne ciśnienie pęcherzykowe powoduje przepływ powietrza atmosferycznego do pęcherzyków płucnych (wdech), dodatnie zaś powoduje przepływ gazu w odwrotną stronę (wydech). Wielkość przepływu gazu zależy' od stosunku ciśnienia pęcherzykowego do oporu dróg oddechowych. Im bardziej ujemne ciśnienie w pęcherzykach, tym większy przepływ wdechowy. Gdy objętości płuc są zbliżone do ich wartości maksymalnych (TLC) lub minimalnych (RV), wówczas podatność układu oddechowego jest najmniejsza. Oznacza to, że duża siła skurczu mięśni oddechowych powoduje małą zmianę objętości płuc (a tym samym mały przepływ gazu w' drogach oddechowych). Kiedy objętość płuc mieści się między’ wartością maksymalną a minimalną, wtedy ciśnienie w pęcherzykach płucnych może mieć wartość dodatnią bądź ujemną w zależności od aktywności mięśni oddechowych. Mięśnie proste brzucha są mięśniami wydechowymi. Ich skurcz zatem będzie powodować wzrost ciśnienia
pęcherzykowego, a tym samym - w wypadku drożnych dróg oddechowych - wydech
3. Odpowiedź prawidłow a: B .rozdz. 17 II A 3; C 2 a]. W płucach zdolność dyfuzyjna 02 jest o wiele mniejsza niż C02. Wielkości dyfuzji danego gazu przy określonym gradiencie ciśnień określa tzw. współczynnik dyfuzj: Wartość współczynnika dyfuzji danej substancji jest tym większa, im mniejsza jest jej cząsteczka i większa jej rozpuszczalność. 02 na wprawdzie masę cząsteczkową mniejsza mz C02, ale jego rozpuszczalność jest około 25 razy' mniejsza. Duża zdolność dyfuzyjna COj sprawia, że gradient ciśnień równy zaledwie 5 mm Hg wystarcza do zapewnienia prawidłowej wielkości dyfuzji tego gazu z naczyń włosowatych do powietrza pęcherzykowego.
4. Odpowiedź prawidłowa: D Irozdz. 16 IV A, B). Ciśnienie transmuralne płuc jest określane mianem ciśnienia transpulmonalnego. Ciśnienie transpulmonalne jest równe różnicy ciśnienia w pęcherzykach płucnych i ciśnienia wewnątrzopłucnowego (Pa - Ppl). Ciśnienie transmuralne oznacza ciśnienie działające w poprzek ściany' danej struktury. Wartość ciśnienia transmuralnego otrzymuje się przez odjęcie od wartości ciśnienia działającego na wewnętrzną ścianę danej struktury - ciśnienia po jej zewnętrznej strome. U człowieka za wielkość ciśnienia wewnątrz-opłucnowego przyjmuje się wartość ciśnienia mierzonego w przełyku. Ze względu nz dużą podatność przełyku i jego usytuowanie anatomiczne wartości ciśnienia wewnatrzo-płucnowego z małym błędem odwzorowuj się w' zapisie ciśnienia śródprzełykowego. U zwierząt pomiaru ciśnienia wewnątrzopłucnowego dokonuje się przez igłę wprowadzoną przez przestrzeń międzyżebrowa i umieszczona, pomiędzy opłucną ścienną i płucną. Ciśnienie transmuralne ścian klatki piersiowej równa się różnicy c śnienia wewnątrzopłucnowego i ciśnienia na zewnątrz klatki piersiowej - tj. ciśnienia atmosferycznego (Ppl - Pb). Płuca są bierna strukturą
341