86296 skanuj0035 (123)

z myślą o osobach, które jako pierwsze znalazły się w miejscu zdarzenia - są świadkami zatrzymania krążenia, lecz nie dysponują sprzętem ratowniczym. Sytuacja taka może pojawić się w domu, bądź miejscach publicznych, bardzo ważne wówczas jest rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (CPR - Cardiopulmonary Resuscitatioń). Prowadzenie CPR -przez świadków zdarzenia może nawet trzykrotnie zwiększyć szansę przeżycia osoby, u której doszło do nagłego zatrzymania krążenia (NZK), gdyż zapewnia niewielki, ale decydujący o przeżyciu przepływ krwi przez serce i mózgowie.

r Narządy te w związku z wysokim metabolizmem, w największym stopniu wrażliwe są na niedotlenienie. Przyjmuje się, że po 4-6 minutach od zatrzymania krążenia dochodzi do nieodwracalnych zmian w komórkach ośrodkowego układu nerwowego, a zwłaszcza komórkach kory mózgowej. Okres od momentu zatrzymania krążenia do czasu, w którym nie wystąpiły jeszcze nieodwracalne zmiany w ośrodkowym układzie nerwowym nazywamy okresem śmierci klinicznej. Czas ten może ulec wydłużeniu w przypadku hipotermii, zatruciu niektórymi lekami lub skróceniu w zależności od różnych sytuacji klinicznych. Jeżeli w tym okesie podjęte zostaną odpowiednie czynności, to stan ten jest odwracalny i ratowanego można zre-animować, czyli doprowadzić do powrotu czynności:

• układu kążenia,

© układu oddechowego,

© ośrodkowego układu nerwowego.

W większości sytuacji, od chwili wezwania pomocy do przybycia zespołu ratownictwa medycznego upływa co najmniej 8 minut. W przypadku nie podjęcia wczesnej resuscytacji przez świadków zdarzenia, po około 4 minutach dochodzi do obumierania komórek ośrodkowego układu nerwowego i nieodwracalnego uszkodzenia kory mózgowej.

Wdrożenie czynności resuscytacyjnych po tym okresie, może przywrócić czynność układu oddechowego i krążenia, lecz uszkodzenie mózgowia pozostawi deficyt pod postacią zaburzeń przytomności (śmierć osobnicza). Po około 20 minutach od zatrzymania kążenia dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia komórek pnia mózgu, gdzie zlokalizowane są najważniejsze dla życia ośrodki regulacji oddychania i kążenia. Według nowej zmodyfikowanej definicji śmierci jest to równoznaczne ze śmiercią człowieka.

' Resuscytację kążeniowo-oddechową możemy zdefiniować, jako zespół czynności diagno-styczno-ratowniczych, które mają na celu zahamowanie procesu umierania, poprzez zastąpienie czynności układu kążenia i oddychania do czasu ich powrotu.

W postępowaniu resuscytacyjnym, w zależności od wieku poszkodowanego dokonano podziału na:

137