210
Przed przystąpieniem do projektowania procesu tłoczenia powinny być znane następujące dane:
- rysunek przedmiotu /z warunkami technicznymi/,
- funkcja przedmiotu 1 jego współdziałanie w zespole,
•- wielkość produkcji rocznej przedmiotu,
- dysponowany park maszynowy z wyposażeniem /tłocznia/,
- możliwości kooperacyjne,
- rodzaj materiału.
Projektowany proces powinien spełniać następujące warunki:
- otrzymany przedmiot odpowiada wszystkim warunkom zawartym w dokumentacji /wymiary i tolerancje, gładkość, prostopadłość ścianek w stosunku do dna i kołnierza/ itd,
- wszystkie warunki wymienione w dokumentacji powinny być o-, sięgnięte przy możliwie najniższych kosztach /warunek ekono-' miczny/,
- przy projektowaniu uwzględniono "lokalne warunki produkcji*, /możliwości tłoczni, narzędziowni/.
Ponieważ brak jest odpowiedniej metodyki opracowania proce-! su tłoczenia,dlatego w rozważaniach podane będą tylko wskazów-! ki o etapach projektowania procesu.
Opracowanie procesu tłoczenia podzielić można na następują-1 ce etapy:
- analiza technologiczności konstrukcji wytłoczki,
- określenie kształtu i wymiaru materiału wyjściowego,
- wyznaczenie ilości i kolejności operacji,
- wyznaczenie ilości i kolejności zabiegów przy tłoczeniu zło-j żonym oraz krotności tłoczenia,
- określenie wymiarów i tolerancji półwyrobów po każdej opera-j
cji, 'i
i wybór materiału wyjściowego i jego wykorzystanie,
1 dokonanie podstawowych obliczeń,
- wstępny wybór maszyn do.operacji tłoczniczych,
- określenie wytycznych do konstrukcji lub wyboru tłoczników oraz narzędzi.
W niniejszym rozważaniu uwzględnione będą następujące, najczęściej spotykane, wytłoczki obrotowe:
- walcowe bez kołnierza /proste 1 z odsądzeniem/ o jednakowej i różnej grubości.
| walcowe z kołnierzem /proste i z odsądzeniem/ o jednakowej : różnej grubości,
a stożkowe /proste i z odsądzeniem/ o jednakowej grubości,
- walcowo-stożkowe o jednakowej grubości.
Podstawową rozpatrywaną metodą będzie ciągnienie przy użyci u sztywnego stempla i matrycy. Ciągnienie przy użyciu jednej elastycznej części roboczej /ciecz, gaz, guma, tworzywo itd/
omówione zostanie tylko marginesowo.
Projektowanie procesu tłoczenia powinno być tak prowadzone, aby w jego trakcie nie nastąpiło:
I przy wytłaczaniu
a/ pękanie wytłoczki w czasie tłoczenia, b/ fałdowanie kołnierza wytłoczki,
- przy przetłaczaniu
a/ rozerwanie wytłoczki siłą osiową /oderwanie dna/,
b/ fałdowanie się ścianki bocznej,
c/ wzdłużne pękanie ścianki przy obrzeżu wytłoczki.
|; 6.3.2. Wytłoczka walcowa bez kołnierza
k Szkic rozpatrywanej wytłoczki bez
?, kołnierza /o jednakowej grubości i li jednej średnicy/ pokazuje rys.4.179.
Dla uniknięcia pękania wytłoczki ; w czasie wytłaczania należy: ipi - stosować współczynnik wytłaczania n»j większy od granicznego, jr - stosować możliwie duży promień mailtrycy rm i stempla rg.
Rys.4.179. wy tłoczka walcowa bez kołnierza
Fałdowanie kołnierza przy wytłacza -||| niu może występować,jeżeli g < 0,02 . Dję. Dla uniknięcia tego fałdowania stosuje się dociskacze. p Najmniejsze wartości wspćłczynni-8-. ka wytłaczania m, dla stali podaje
1|r> tablica 4.31. Przyjmuje się promień matrycy przy wytłaczaniu rra ~ /5 - 10/ g,’ a promień stempla r ss/4 - 6/ g.W następnym ciągu przetłaczania promienie te można zmniejszać o 10-30 I.