87495 tbiu12 PT76

Lekki czole pływający PT-lt, wóz pierwszej zerii, mm armata z hamulcem wylotowym typu reaktywnego

fot. 3. Magnusie!

Lekki czołg pływający PT-7«, wóz drugiej zerii, TM mm armata z przed-muchlwaczem elekcyjnym oraz hamulcem wylotowym typu aktywnego

lot. J. Magnuskt

modernizacji i przebudowie otrzyma! armatę kalibru 75 mm. W wodzie napędzany był dwoma śrubami, a zwrotów dokonywano za pomocą steru. Model ten ukończono w czerwcu 1922 roku, a w grudniu konstruktor demonstrował osobiście wóz i jego możliwości generałowi S. D. Rockenbachowi, ówczesnemu amerykańskiemu autorytetowi w sprawach czołgów. Wóz przepłynął rzekę Hudson w Nowym Jorku, jednak armia zażądała pewnych zmian w jego konstrukcji. W listopadzie 1923 roku ujrzał światło dzienne kolejny model z rozbudowanym zawieszeniem oraz podwyższoną wolną burtą, umożliwiającą pływanie podczas większej fali. Pierwsze próby pływania odbyły się na rzece Potomac, a następnie w Porto Rico, gdzie pojazd desantowany był z pancernika USS Wisconsin, po czym dopłynął do brzegu. W rezultacie doświadczeń dowództwo korpusu piechoty morskiej zamówiło sześć takich pojazdów; w 1927 roku wzięły one udział w działaniach bojowych na terenie Chin. Armia nie wyraziła zainteresowania tym typem i Christie zrezygnował z budowy ulepszonych modeli. Plany i licencje sprzedał następnie Japończykom, ogromnie zainteresowanym tego rodzaju wozami bojowymi.

W tym samym okresie również we Francji próbom pływania poddane czołg Renault M 1917, bez wieży, wyposażony w specjalne, stałe pływaki. W wodzie czołg poruszał się za pomocą śruby napędzanej przez silnik wozu. Mimo że doświadczalne pływania dokonane na Sekwanie w pobliżu fabryki Renault w Bou-logne-Billancourt wypadły nadspodziewanie pomyślnie, czołgu tego nie budowano seryjnie.

Wkrótce po zwycięstwie rewolucji październikowej władze Związku Radzieckiego rozpoczęły starania, by wyposażyć Ar-

4