tbiu12 PT76

Pododdział radzieckich czołgów PT-76 podczas pokonywania przeszkody wodne] w szyku zwartym. Wozy bez dodatkowych kominów powietrznych, światła pozycyjne umieszczone na wysięgnikach w przedniej części wieży. Nad przedziałem silnikowym po dwa zapasowe zbiorniki paliwa w kształcie beczek

kilka prototypów lekkich czołgów pływających, m.in. wozy eksperymentalne T-33 (zwany również MT-33) oraz T-41. Prototypy te nie spełniały jednak w pełni wszystkich warunków, jakie stawiano czołgom pływającym. W związku z tym przystąpiono do modernizacji wozu T-33 i opracowano jeszcze jeden prototyp, nazwany T-37, w którym, w porównaniu z angielskim wzorcem, wprowadzono wiele nowych rozwiązań. Prototyp poddano próbom w początku roku 1933, a w sierpniu zatwierdzono do produkcji seryjnej. Od 1934 roku czołgi T-37 były wprowadzone do wyposażenia Armii Radzieckiej. W pododdziałach rozpoznawczych jednostek pancernych, piechoty i kawalerii zastąpiły one dotychczas używane małe bezwieżowe czołgi rozpoznawcze T-27 (tzw. tankietki). Seryjne czołgi T-37 różniły się wyglądem zewnętrznym od prototypu, a w poszczególnych seriach wprowadzono również pewne zmiany konstrukcyjne. I tak czołgi pierwszych serii miały z boku kadłuba duże opancerzone pływaki wypełnione wewnątrz korkiem; czołgi późniejszych serii (zwane także T-37 A) pozbawiono tego elementu. Wszystkie modele poruszały się w wodzie za pomocą śruby napędowej; w późniejszych seriach zastosowano śruby o nastawnym skoku łopatek, co znacznie ułatwiło pływanie tyiem. W konstrukcji tych czołgów starano się w maksymalnym stopniu wykorzystać istniejące już i sprawdzone zespoły samochodowe (silnik, układ przeniesienia napędu), co umożliwiało szybką produkcję tych wozów przez fabryki przemysłu samochodowego. Pływające czołgi T-37 były pierwszymi czołgami transportowanymi drogą powietrzną. Na wielkich ćwiczeniach w roku 1935 i 1936 kilka takich czołgów, stanowiących oddział wsparcia wojsk powietrznodesantowych, przewieziono dużymi samolotami bombowymi TB; czołgi podwieszone były do kadłubów pod komorami bombowymi.

W roku 1936 opracowano nowsze odmiany tych wozów, małe czołgi pływające T-38 ze zmienionym układem napędowym (sprzęgła boczne zamiast mechanizmu różnicowego). Miały one inaczej usytuowaną wieżę, były niższe, trudniejsze do zaobserwowania i zwrotniejsze. Ich produkcja ruszyła w roku 1937 i trwała do 1939, przy czym od 1938 roku budowano zmodernizowany model T-38M2. W ostatnich, doświadczalnych egzemplarzach ustawiono silniejsze uzbrojenie (wielko-kalibrowy karabin maszynowy 12,7 mm DSzK lub nawet 20 mm działko automatyczne Szwak), ale okazało się, że czołg jest zbyt mały, by pomieścić taką broń. Dlatego też przystąpiono do budowy kolejnego modelu czołgu pływającego stanowiącego dalsze ogniwo rozwojowe tej klasy czołgów. Pierwotny model nosił oznaczenie T-30, następnie na jego bazie opracowano kolejną wersję — czołg T-40. Była to konstrukcja zupełnie nowa, w której przy niewiele większym ciężarze zastosowano silniejsze uzbrojenie i grubszy, znacznie lepiej ukształtowany pancerz, podwyższono osiągi uzyskiwane podczas pływania, a zwłaszcza prędkość i zwrotność. Z innych ulepszeń należy wymienić niezależne zawieszenie na wałkach skrętnych, po raz pierwszy zastosowane w radzieckim lekkim czołgu.

Wóz T-40 przyjęto do uzbrojenia i zatwierdzono do produkcji seryjnej 19 grudnia 1939 roku, prawie równocześnie ze

Pododdział radzieckich czołgów PT-76 przed wejściem w morze. Emblematy na bokach kadłubów czołgów oznaczają, że są to wozy radzieckiej piechoty morskiej. Z tyłu na wieży widoczne specjalne kominy, dostarczające powietrze do przedziału bojowego (przez otwór wentylatora) i zabezpieczające przed niespodziewanym zalaniem wodą podczas dużej fali. Nad kominami znajdują się dodatkowe światła pozycyjne. Nad przedziałem silnikowym umieszczono dwa dodatkowe płaskie zbiorniki paliwa