94 95 (2)

już faktem. Wśród owych środków prym wiedzie marihuana, a ostatnio coraz częściej skun.

Brown sugar - heroina do palenia - w ostatnich czasach zdominowała rynek narkotyczny w Warszawie.

Pierwsi pacjenci - wytrawni niegdyś palacze „maryśki” - trafili do naszej poradni we wrześniu 1996 roku (brown sugar pokazała się na rynku w lutym-kwietniu 19%) i do końca roku zostało zarejestrowanych 20 pacjentów uzależnionych od tego środka.

W' dwa lata później, po analogicznym okresie {1 września -31 grudnia 1998) zarejestrowano już ponad 400 pacjentów z tym s a mym uzależnieniem.

Świadczy to niewątpliwie o randze problemu i jego narastaniu. Szkoda, że ci, którzy mogą podejmować decyzje, tego nie widzą, a może nie chcą widzieć.

I jeszcze jedno - przy takim wzroście liczby pacjentów uzależnionych od heroiny liczba łóżek tletoksykacyjnych dla narkomanów w Warszawie jest od 20 lat stała. Sięga „aż” 20 łóżek. Pozostawimy to bez komentarza.

3. „Kompot"

„Kompot”, czyli mieszanina morfiny, heroiny i odczynników używanych do uzyskania tych opiatów ze słomy makowej, jest narkotykiem specyficznie polskim. To domorośli polscy chemicy, tęskniący w okresie „dzieci kwiatów” za niedostępnymi wówczas drugami, pokazali, żo „Polak potrafi”. Sami, w domowych warunkach, uruchomili produkcję. Przez wiele lat (do końca lat osiemdziesiątych) byl to praktycznie jedyny, szeroko dostępny narkotyk w Polsce. Ze względu jednak tia wygląd i sposób przyjmowania (zastrzyki dożylne) nie wszyscy spragnieni narkotyków decydowali się na eksperymentowanie.

To właśnie „kompot” stworzył pokutujący do dziś sztandam-wv obraz narkomana - tzw. ćpuna, kojarzonego ze strzykawką, makówką, bezdomnością, meliną i baj ziem, a w późniejszych latach - z II1VMIDS.

Od momentu, gdy na polskim rynku zaczęły pojawiać się prawdziwe narkotyki o atrakcyjnym wyglądzie oraz bezpiecznym i „eleganckim” sposobie przyjmowania, „kompot”, szczególnie w Warszawie, przestał być numerem 1.

W połowie lat dziewięćdziesiątych wydawało się, że środek ten przejdzie do historii. Na terenie Warszawy królowała wtedy amfetamina, wspierana przez kanabinole, zaczął się też pojawiać skun. Nie znano jeszcze heroiny do palenia, nazwa brown sugar nic nic mówiła.

Ludzie uzależnieni od „kompotu'’ trafiali coraz rzadziej do lecznictwa ambulatoryjnego - część z nich zabrało AIDS, część weszła do programów metadonowych w ramach likwidacji szkód spowodowanych przez narkotyki, część podjęła długoterminowe leczenie rehabilitacyjne w ośrodkach. Nowy narkoman po „kompot” nie sięgał.

Pod koniec 1998 roku „kompot” jednak wrócił. Wrócił jako efekt epidemii brown sugar. Coraz więcej młodych ludzi, którzy 2-3 lata „palili tylko browna", dziś w wyniku braku środków finansowych na „brąz”, przyjmuje „kompot”. Kiedyś od „kompotu” się zaczynało i na „kompocie” się kończyło.

Młodzi ludzie, pogardzający teraz dożylnymi narkomanami -„ćpunami”, ale eksperymentujący z „trawą”, palący „zioło”, nie zdają sobie sprawy z tego, że są na najlepszej drodze do „kompotu”. Powstające obecnie pokolenie „kompociarzy” zaczynało od „trawy" i brzydziło się wtedy „kompotem". Nawet gdy doszło już do brouma, czuło się inne, lepsze od „ćpunów” -„jo tylko palę, ja nie biorę dożylnie, ja nigdy dożylnie nie wezmę”.

Czas pokaże, jak będzie dalej.

„Kompot” jest produkowany ze słomy makowej, traktowanej według ustalonej procedury różnymi substancjami chemicznymi, w tym rozpuszczalnikami organicznymi. Otrzymywany wywar jest słabo oczyszczony, zawiera - w zależności od producenta - około 30-40% morfiny, tyle samo heroiny, resztę stanowią substancje powstałe z odczynników używanych do produkcji. „Kompot” jest produktem polskim i polski „kompociarz” -„ćpun” - różnił się od europejskiego heroinisty.

Substancje używane do produkcji są bardzo toksyczne, zwłaszcza dla narządów miąższowych. Niejednokrotnie zdarza się więc, że to właśnie niewydolność tych narządów - stan fizyczny pacjenta - przyspiesza śmierć.

„Kompot” jest sprzedawany w strzykawkach (w każdej chwili gotowy do podania), a strzykawki napełnia się prosto z gara, w którym „kompot” był przygotowany.

96