FIZYOLOGIA ZMYSŁU SŁUCHU 621
z góry woda cieplejsza. Ta znowu ulega oziębieniu tak, że wytwarza się powoli krążenie płynu w naczyniu w kierunku strzałki. Odwrotny ruch płynu będzie miał miejsce przy nastrzykiwaniu naczynia wodą o temperaturze wyższej od ciepłoty płynu zawartego w naczyniu. Jeżeli wodą zimną przestrzykujemy ucho, to przede-wszystkiem ulega oziębieniu błona bębenkowa, później zaś części coraz to dalsze aż do baniek przewodów półkolistych. W pozycyi siedzącej ciała, z głową prosto utrzymaną, najlepsze warunki do ruchu endolimfy pod wpływem zimnej wody, przedstawia bańka przewodu przedniego pionowego, tu działanie zimnej wody jest najsilniejsze, jako następstwo też tego występuje silny nystagmus i to nystagmus kołujący ku stronie przeciwnej do przestrzykiwanego ucha. Nystagmus poziomy, który równocześnie obserwujemy i którego kierunek jest też zwrócony ku stronie ucha nieprzestrzykiwanego, pochodzi stąd, iż przewód poziomy nie leży zupełnie w płaszczyźnie poziomej, lecz tworzy on z płaszczyzną poziomą kąt około 30° ku przodowi otwarty, i na ten więc przewód działa zimna woda, jednak już w znacznie słabszym stopniu niż na przewód pionowy. Rezultatem przestrzykiwania ucha wodą zimną będzie nystagmus kołujący (silny) i nystagmus poziomy (słaby), ku stronie przeciwnej. W położeniu optimum znajduje się przewód półkolisty pionowy, w położeniu pessimum przewód poziomy. Odpowiednio więc do ułożenia głowy, nystagmus będzie się zmieniał, równomiernie do tego, który przewód półkolisty będzie się znajdował w położeniu najkorzystniejszem dla krążenia endolimfy.
Ewald odrzuca teoryę krążenia endolimfy pod wpływem zimnej wody i tłómaczy nystagmus kaloryczny w następujący sposób, Z organu centralnego dochodzą do przedsionka stale bodźce, które w stanie normalnym wzajemnie się znoszą. Jeśli po jednej stronie pod wpływem zimna wywołamy objawy porażenne w aparacie przedsionkowym, to bierze przewagą aparat przedsionkowy ucha drugiego nieprzestrzykiwanego i wywołuje nystagmus ku stronie nie-porażonej. Nystagmus więc wywołany bodźcem kalorycznym, nie byłby zatem objawem podrażnienia labiryntu przestrzykiwanego lecz objawem porażenia, ubytku czynności tegoż labiryntu.
Nystagmus przy kompresyi i aspiracyi. Jeżeli pod wpływem spraw patologicznych toczących się w uchu przyjdzie do obnażenia przewodu półkolistego błoniastego, to przy kompresyi lub aspiracyi powietrza, otrzymujemy nystagmus. Przy kompresyi zwykle nysta-