dratu. sumując po N przypadkach, dzieląc pr/c/ N i przyjmując zalu/eaie. u •, niki w zakresie czynników %a nie skorelowane. możemy łatwo wyka/* rc
s} 3 1 = 4 + °b + ••• + rt/m ♦ <2*5i
Rów nanie to powiada, żc całkowita wariancję testu j ino/na podzielić na .uWy!)** części: składowa, za która odpowiedzialny jest pierwszy czynnik aj\, składn-Aiu która odpowiedzialny jest drugi czynnik aj> itd. Wielkości u,, sa współc/r . -korelacji między zmiennymi a czynnikami. Przyjmując interpretację wspołc/yco. ków korelacji w- kategoriach wariancji. afr mo/na zinterpretować jako prtpxcy wariancji całkowitej, za która odpowiedzialne sa poszczególne czynniki
Poszczególnym składowym wariancji przypisuje się różne nazwy L-.t zmienności wspólnej danej zmiennej, zwykle oznaczany symbolem hj, jc« kwadratów wspólnych ładunków czynnikowych, przy czym za czynnik w\jxV-uważa się czynnik, który jest wspólny co najmniej dwóm zmiennym w ztoor/r K zatem:
hj = aj\ + ... + ajm ■ (28ół
Zasób zmienności wspólnej danej zmiennej stanowi tę część wariancji, kiórjimi przypisać czynnikom wspólnym. Pozostałą część wariancji, której nic można przypisać czynnikom wspólnym, określamy mianem zasobu z/niennoki swoistej i . naczamy symbolem dj. Zasób zmienności swoistej dzieli się czasami nadwatlL inki: specyficzność hj i wariancję błędu ej. Specyficzność jest częścią **nc..i całkowitej, za która odpowiedzialne sa czynniki specyficzne dla konkretne) r.c ncj, nie zaś błąd pomiaru. Ponieważ każdy pomiar obciążony jest w pewnym • pmu błędem, we wszystkich zastosowaniach analizy czynnikowej część i-vn zmienności swoistej wynika / błędu pomiaru. Jeżeli /namy współczynnik rzetc!-ści dla konkretnej zmiennej, to z łatwością możemy obliczyć wariancję Wę&M podstawie wzoru <7=1- rll% gdzie r;/ jest współczynnikiem rzetelności te>r. Wielkość ej jest niczym innym, jak tylko wariancją błędu pojedynczego durdowego wyniku testu.
Analiza czynnikowa zaczyna się od tabeli współczynników korelacji między zrc.«-nymi. Zmienne przedstawione są łam jako sumy ważone czynników Jaki <v zależność między czynnikami a pierwotnymi współczynnikami korelacji? W i. sposób można niejako wyjaśnić współczynniki korelacji w kategoriach wspóbjd ładunków czynnikowych? Albo — innymi słowy — w jakim stopniu korci* zaobserwowanym odpowiada model liniowy?
Korelacji między dwiema zmiennymi ujętymi w pwuct wyników Mm* daniowych opisana jest wzorem
r*
• »7j
Możemy zapisać następujące równania
'l» = °|l^ll ♦ <VJ^i ♦ ■" ♦ °m Fm ♦ typ U* ~ Ołl^li ♦ ♦ - ♦ ÓW. Fm ♦ d,!/,
Równania tc. lówmc/ ujęte W postaci standardowe), mnożymy przez siebie, sura*-jemy po A' osobach i dzielimy przez N 1 Czynniki wspólne me ki -el -wane ze sobą. Czynniki swoiste są nie skorelowane ani u <bą. an> z czynr.rtam - spr,1 nymi. Pr/.yjąwszy takie upraszczające założenia, otrzymujemy następuje. rezulut
rji * a,,du ♦ Offlm + — + <v>*« <28.91
Równanie to. mające zastosowanie tylko wobec czyr.r.ik. rś.«!owi-nych. pokazuje, jak można odtworzyć współczynnik korelacji między dwiema zmiennymi na podstawie ładunków czynnikowych Wielkość a u. traktujemy jako ud/ial pierwszego czynnika w korelacji, wielkość jako udział drugiego czynnika w korelacji itd Odtworzony współczynnik korelacji oznaczyliśmy rt dla odróżnienia od rA, zaobserwowanego współczynnika korelacji. Odtworzony współczynnik korelacji między dwiema zmiennymi jest sumą iloczynów wspólnych ładunków czynnikowych. Przy rzeczywistych danych, z powodu błędu próby bądź innego rodzaju błędów, korelacja odtworzona na podstawie ładunków czynnikowych różni się w pewnym stopniu od korelacji zaobserwowanych
Różnice między korelacjami zaobserwowanymi a odtworzonymi określa się mianem korelacji resziwych. rt - r„ - rA. Wielkość korelacji res/towych wskazuje. w jakim stopniu czynniki odpowiedzialne są za korelacje zaobserwowane albo w jakim stopniu zaobserwowanym korelacjom odpowiada model liniowy
Rozpatrzmy przykład ilustrujący zagadnienia omówione dotychczas. Mamy następującą tabelę korelacji między sześcioma zmiennymi;
1 |
2 |
3 |
4 | |
1 2 |
0.61 | |||
3 |
0.48 |
0.45 | ||
4 |
0,t» |
0.27 |
0J6 | |
5 |
- 0.05 |
0.14 |
0.27 |
0.45 |
6 |
-0.36 |
0.05 |
0.15 |
0.4S |
557