CCF20090422012

Segregacje wewnątrzszkolne - procedury podziału uczniów na oddziały klasowe

Podział uczniów na oddziały klasowe jest takim zadaniem szkoły, które może kształtować warunki nauczania oraz istotnie wpływać na poziom pracy szkoły.

W podziale uczniów na oddziały szkolne biorą zwykle udział dyrektor szkoły, pedagog szkolny i sekretarka. W niektórych szkołach członkami takiego zespołu są wychowawcy klas pierwszych. Dyrektorzy w sposób szczególny podkreślają ich rolę w trakcie formowania klas. To przecież wychowawcy wybierają niejako uczniów do swoich klas ~ twierdzi dyrektor jednej ze szkół wiejskich. Ale są takie placówki, które programowo wyłączają wychowawców z podejmowania decyzji o podziale pierwszoklasistów na oddziały klasowe. Jeden z dyrektorów twierdzi: Przychodzi rodzeństwo młodsze, było starsze, już są wyrobione opinie, słuszne czy niesłuszne, o danej rodzinie, o danym rodzeństwie. Tego chcielibyśmy uniknąć, żeby nie było jakiejś kombinacji, że ta pani chce jakieś dziecko lub też nie chce. Do czego zmierzam - przez dwa poprzednie lata mieliśmy taką sytuacją, że w tym zespole, który dzielił uczniów na poszczególne klasy, była pani pedagog i byli wychowawcy klas. I tu zaczynały się właśnie takie kombinacje. ... Dlatego w tym roku odeszliśmy od udziału wychowawców przy podziale na klasy. Jest pedagog, psycholog i jest ktoś z dyrekcji.

Kryteria podziału pierwszoklasistów na oddziały klasowe są bardzo różne. Dyrektorzy szkół w różnym stopniu pozwalają poznać mechanizmy podziału. Niektórzy mówią o nich w sposób otwarty, szczegółowy, inni udzielają zdawkowych informacji, podkreślając, że nie ma w tym żadnej polityki edukacyjnej.

Dyrektorzy trzynastu szkół spośród trzydziestu badanych utrzymują, że podstawowym kryterium podziału na oddziały klasowe jest miejsce zamieszkania dziecka. W szkołach miejskich jest to osiedle bądź ulica, w szkołach wiejskich - wieś.

Podstawowym kryterium jest odległość od szkoły■ I tutaj jest taki podział, że klasa ranna, czyli klasa „ a ", to jest klasa, gdzie dzieci mają najdalej do szkoły, dzieci dojeżdżające. Klasa „ b " natomiast to są dzieci miejscowe.

I tutaj podział dokonywany jest według miejsca zamieszkania, bo w naszym obwodzie, naszej szkoły, są w zasadzie 3 miejscowości. ... To są te miejsca zamieszkania dzieci. I teraz po prostu jeśli dzielimy na dwie klasy, na dwa oddziały, no to według miejsca zamieszkania, po to, żeby dziecko na przykład, jeśli jest w szkołę nieobecne z powodu choroby, żeby mogło tam od koleżanki czy od kolegi zasięg-nąćAnformacji...

My tu mamy dojeżdżających... no i pod tym kątem zawsze wybieram jedną klasę dowożonych... No tak, żeby te dowozy zgrać... No my troszeczkę tak patrzymy, żeby po przyjeżdzie do szkoły, czy ze szkoły nie musieli tutaj długo czekać...

Drugim najistotniejszym kryterium podziału jest wola rodziców. Jest to istotny wskaźnik przemian, jakie zachodzą w edukacji. Dyrektorzy zgodnie z własnymi przekonaniami bądź z potrzeby pokazania, że mają świadomość konieczności podkreślania roli rodziców w edukacji, mówili o zakresie wpływu rodziców na przydział dziecka do oddziału klasowego. Właściwie to wygląda tak, że bierzemy pod uwagę wszelkie prośby i życzenia rodziców dotyczące czy nauczyciela, czy przyjaźni dzieci albo rodziców... - wyjaśnia jeden z dyrektorów. Istnieją tutaj ustalone procedury: Na tym zebraniu rodzice na kartkach wypisują swoje życzenia: z kim dziecko ma chodzić do klasy, na którą zmianę, do którego wychowawcy... lub Najpierw rodzice wpisywali dzieci do specjalnego zeszytu wraz ze swoimi życzeniami, takimi jak, do którego wychowawcy ma iść dziecko, do której klasy... oraz My zawsze ankietujemy rodziców i pytamy ich o to, jakie mają prośby przy podziale dzieci na klasy. I wszystkie prośby uwzględniamy.

Czasami zakres wpływu rodziców jest w deklaracjach dyrektorów wręcz nieograniczony: Przy tych prośbach jeszcze bierzemy coś takiego