DIGDRUK00128036

30

wdziwąj, głębokiej poezji. Są to wszystko pierwiastki istotnej sztuki, ale tylko pierwiastki, kiełki. Niechaj kiełki tylko wyżej trysną, zaraz publicysta odpycha artystę, oblewa je zimną wodą satyry, owiewa mrozem ironii, robi z nich straszydło na wróble, karykaturę. Zabija treść czysto ludzką, tak iż niie mamy przed sobą nieśmiertelnych obrazów duszy, uczuć potężnych i kolizyj ich namiętnych, lecz wycieczki i artykuliki natury publicystycznej. Będą to więc materjaly i obrazy obyczajowe, ale chyba dla historyka.

Prześliczne są niektóre pieśni, gdzie ton ludowy doskonale uchwycony.

Zamieszczone w wymienionych powyżej rocznikach niektóre liryki Fruga, Gottlobera, L. Pereca, Goldfadena, Gordonów, a z dawniejszych autorów: nieocenionego, a teraźniejszym kierownikom ruchu prawie nieznanego Wolfa Ehrenkranca ze Zbaraża, są brylancikami natchnienia i uczucia. Ale — rzadkie to, niedostrzeżone prawie kwiaty na ogromnych obszarach, piaskami zapełnionych lub suchymi badylami i pokrzywami. Garść ich tylko szczuplutka - a one nie dają barwy całości. Głos uczucia targanego, obraz plastyczny spotykamy i na najniższych stadjach rozwojowych, wśród hord dzikich afrykańskich. I one mają baśnie, śpiewy, marzenia. Czy to literatura?

Nie! bezwzględnej wartości i żywotności literaturze żargonowej przyznać me możemy.

Zobaczmy, jaka jej wartość względna.

W r. 1887. wyszło w ogóle — o ile bibliografji wiadomo — 78 dziełek żargono-