IMAG0864

UMIEJĘTNOŚĆ PREZENTACJI MATERIAŁU

Prowadzenie lekcji, w trakcie której trzeba łączyć wykładanie, wyjaśnianie, dyskutowanie oraz nauczanie indywidualne, wymaga znacznej liczby wypowjl-dzi niezbędnych do zachowania porządku i do harmonijnego zgrania czynności podejmowanych przez uczniów. Zatem nauczyciel przyjmuje rolę podobną do tej, jaką ma prezenter radiowy lub telewizyjny. Niezależnie od pozioma uczniów, zawsze istnieje konieczność przedstawienia im nowych faktów, pojęć i zasad, tłumaczenia trudnych myśli, wyjaśniania pewnych zagadnień czy badania relacji między czynnikami to wszystko wymaga od nauczyciela ustawicznego prezentowania.

Aby stać się skutecznym prezenterem, trzeba opanować 5 umiejętności. Oto one:

1.    Wzbudzanie motywacji.

2.    Końcowy fragment lekcji.

3.    Różnicowanie bodźców.

4.    Jasność tłumaczenia.

5.    Posługiwanie się przykładami.

Wzbudzanie motywacji

Pojęcie działań wstępnych, przygotowujących do nauczania, wywodzi aę z badań nad uczeniem się. Badania zdają się wskazywać, że działania poprzedzające czynność uczenia się wywierają wpływ na wyniki nauki, a pewne zachowania nauczyciela są dla uczenia się bardziej korzystne niż inne.

Rola wzbudzania motywacji

Rolę wzbudzania motywacji można przedstawić następująco:

I. Skupienie uwagi uczniów na temacie nauki przez ukazanie im czegoś

interesującego, na przykład nauczycie! rozpoczyna lekcję na temat poruszania się zwierząt wodnych od przyniesienia do klasy akwarium, w którym żyją takie zwierzęta.

2.    Ułatwienie przejścia od znanego do nie znanego. Typowy ..wzorzec przejścia" pozwala na bezbolesne przekroczenie granicy między materiałem już przerabianym a materiałem nowym i nie znanym. Przejście polega często na zorganizowaniu zajęć typu ..odpytywanie" na temat omawiany na ostatniej lekcji — uwidaczniają się wtedy związki z nowym tematem. Można tez użyć przykładów z zakresu ogólnej wiedzy uczniów i przechodzić do nowego materiału, posługując się tymi przykładami lub gawiskami o podobnym charakterze.

3.    Stworzenie ram i struktury lekcji. Wyniki badań pokazują, że nauczyciele najlepiej mogą wpływać na zachowanie uczniów wówczas, gdy uczniom wyjawi się zawczasu, czego się od nich oczekuje. DeCecco (1968) określa te funkcje nauczycieli jako wywoływanie oczekiwań, a Gage i Berlincr (1975) mówią o „organizowaniu działań przyszłych". Działania nauczyciela powinny starać się wytworzyć ramy organizacyjne dla treści, jakie mają być omawiane na lekcji. Wyobraźmy sobie, że chcesz, by twoi uczniowie poczynili dokładne obserwacje mchu zwierząt wodnych. Mówisz więc: Proszę, by każdy obserwował zwierzęta w akwarium. Ale tego rodzaju polecenie jest dość nieokreślone i pewnie wywoła bałagan w klasie, bo wszyscy uczniowie zaczną się tłoczyć wokół akwarium. Lepszy wynik można osiągnąć, mówiąc: W czasie lekcji będziemy badać poruszanie się trzech różnych zwierząt wodnych, na początek proszę obserwować jedno z tych zwierząt, znajdujące się w szklanym naczyniu, które każdy z was dostanie, i zwrócić szczególną uwagę na jego ruchy.

Właściwe postępowanie nauczyciela w tym względzie polega na przygotowywaniu czynności uczenia się tak, by powstało wysokie prawdopodobieństwo osiągnięcia zamierzonych celów nauki.

4.    Nadawanie znaczeń nowym pojęciom lub regułom. Przygotowanie pewnych działań może także polegać na przedstawieniu wskazówek czy informacji pomocniczych, które pomogą potem uczniom zrozumieć lekcję Na przykład właściwe użycie przykładów i analogii może uczniom ułatwić zrozumienie pojęć abstrakcyjnych. Lekcję na temat zasad klasyfikacji organizmów żywych można rozpocząć, polecając uczniom ułożenie w grupy różnych powszechnie występujących roślin i zwierząt.

Wzbudzanie motywacji stosuje się nie tylko na początku lekcji. Może ono być konieczne także w trakcie lekcji. Oto przykłady czynności, w związku z którymi wzbudzanie motywacji jest właściwe: rozpoczynanie nowego fragmentu pracy, rozpoczynane dyskusji, przydział zadań, przygotowywanie wycieczki,