Image 91

Koszt stały przeciętny (KSP) dla jakiejkolwiek wielkości produkcji (Q) można wyrazić jako nachylenie linii łączącej początek układu z odpowiednim punktem na krzywej kosztu stałego całkowitego (KSC).

Wykres 87. Geometria kosztów stałych

KSP dla wielkości produkcji Q, odpowiada relacji KSC = Q,A do wielkości produkcji, równej OQ_r Tak więc KSP równy jest nachyleniu linii OA. Dla produkcji Q₂ koszt stały przeciętny odpowiada nachyleniu linii OB (Q₂B/0Q₂), natomiast dla wielkości produkcji Q₃ nachyleniu linii OC (Q₃C/0Q₃). Przesuwając się w prawo wzdłuż krzywej KSC nachylenia linii łączących początek układu z kolejnymi punktami zmniejszają się. Oznacza to, że KSP spada wraz ze wzrostem wielkości produkcji. Jeżeli Q dąży do nieskończoności, wówczas nachylenie linii dąży do zera - koszt stały przeciętny zbliża się do osi odciętych. Jeśli Q dąży do zera, wtedy nachylenie linii dąży do nieskończoności - koszt stały przeciętny zbliża się do osi rzędnych.

W podobny sposób wyprowadzamy krzywą kosztu zmiennego przeciętnego (KZP) wychodząc z krzywej kosztu zmiennego całkowitego (KZC). KZP wyznaczony jest przez nachylenie linii łączącej początek układu z odpowiednim punktem na krzywej KZC.

Wykres 88. Geometria kosztów zmiennych

Koszt zmienny przeciętny (KZP) równa się KZC/Q. Dla rozmiarów produkcji Q, koszt zmienny całkowity równa się odcinkowi Q,A. Tak więc produkcja wynosi OO,, natomiast KZC = O,A.

KZP = C^A/OO, = nachylenie linii łączącej punkt A z początkiem układu =

tg a

Przeprowadzając linię prostą łączącą początek układu z dowolnym punktem na krzywej KZC i obliczając nachylenie tej prostej otrzymujemy KZP w dowolnie wybranym punkcie, czyli dla dowolnej wielkości produkcji.

Zwiększając produkcję od 0 do Q₂ nachylenie kolejnych linii jest coraz mniejsze - KZP zmniejsza się. W punkcie B odpowiadającym produkcji 0Q₂ przeprowadzona linia jest styczna do krzywej KZC - koszt zmienny przeciętny osiąga minimum. Powyżej punktu B, czyli dla każdej wielkości produkcji większej od 0Q₂, nachylenie odpowiedniej linii jest coraz większe co oznacza, że KZP zaczyna wzrastać.

W podobny sposób przebiega krzywa kosztu całkowitego przeciętnego (KCP) z tym, że punkt minimum KCP znajduje się powyżej punktu minimum KZP. Wynika to z faktu przesunięcia w górę krzywej KC w stosunku do krzywej KZC o odcinek równy KSC.

Wykres 89. Geometria kosztów całkowitych