image0

BIOCHEMIA WĄTROBY „Jeśli nie wiesz, gdzie jakaś przemiana zachodzi - powiedz: w wątrobie"

(Prof. Mozłowski)

Wątroba jest największym narządem miąższowym organizmu ludzkiego. Jest bardzo dobrze ukrwiona, a krew dopływa dwiema drogami; ok.20 % stanowi zasobna w tlen krew tętnicza

w    I

dopływająca z tętnicy wątrobowej, reszta to krew żylna pochodząca z dorzecza żyły wrotnej. Dzięki temu wszystkie substancje, które z prawie całego przewodu pokarmowego wchłaniane są do żyły wrotnej - przechodzą przez wątrobę. Wszystkie narządy mają swoje specyficzne przemiany i wątroba jest narządem o dość małej specjalizacji. Zachodzi w niej jednak szereg ważnych przemian.

I. Przemiana węglowodanowa

W wątrobie występują wszystkie możliwe cia.gi przemian glukozy. Aktywność jest tu zawsze większa niz w innych tkankach, a rodzaj tych przemian jest uzależniony od potrzeb ustroju. Przemianie ulegają: glukoza, fruktoza i galaktoza.

Glukoza ulega fosforylacji G-ó-P, który jest potrzebny do wszystkich przemian.

(T^glikoliza: G-S—P —> kwas pircgronowy —> Acetylo-CoA    tłuszcz

_    NADP^^NADPH₂

(J)cykl pentozowy: G-6-P    kwas 6-P glukonowy

dehrydrogenaza

Cbie te przemiany są :eprezentowane w jednakowym procesie. Powstaiący w 2 przemianie NADPH2 jest potrzebny dc wielu syntez przebiegających w wątrobie (np. synteza kw. tłuszczoweco, cholesterolu.

glikogenoliza

C§) G-6— P-----> G +• Pi glukoza przenika do krwi z nią i do innych narządów.

fosfataza

0G.

■p

giikogeneza    U 1 P ąj? P-P

-^G-1-P -► UDPG -> glikogen

fosfoglukcmutza

pirofosfonylaza UDPG

5. glukonecgeneza jest typową reakcją dla wątroby. Tylko kora nerki ma podobna, przemianę. Głównym związkiem w tym procesie jest kwas mlekowy oraz łańcuchy węglowe aminokwasów (zwłaszcza alaniny)

mleczan + NAD —► pircgronian + NADH pirogronian + C0₂ +NADPH —> jabłczan +NADP jabłczan + NAD — szczawicoctan + NADH szczawicctan + ITP. — IDP + C0₂ + PEP —► glukoza

Przedstawione reakcje są regulowane wieloma czynnikami, stężenie samej glukozy we krwi jest barczc ważnym czynnikiem regulującym. Przy dużej podaży węglowodanów (duży napływ glukozy) - glukoza aktywuje kinazę fosfatazę fcsforylazy ukierunkowując przemianę glukozy na syntezę giikogenu. Wątroba ma zdolność do magazynowania tego wielccukru co 5% bez wcływu na prawidłową funkcję komórki.