image115

112 4. Badanie podstawowych właściwości mechanicznych

SGrw

ści wzorcowej [30].

Metoda Grasselli daje znacznie gorszą powtarzalność wyników od metody

Schoppera, dlatego w przemyśle gumowym nie jest szczególnie zalecana.

Ścieranie przy użyciu tarcz ściernych [34]. Stosuje się tarcze ceramiczne lub pokryte papierem ściernym na podkładzie gumowym. Są to więc znormalizowane tarcze nieelastyczne lub elastyczne, które umożliwiają uzyskanie ścierania bardzo łagodne, łagodne, szorstkie, chropowate, średnio chropowate i twarde w wybranych zakresach obciążenia, jakie zapewnia aparat widoczny na rys. 4.46. W metodzie stosuje się krążki o średnicy 100 mm lub ośmiokąty foremne otrzymane przez obcięcie naroży kwadratu o boku 100 mm. Po takiej obracającej się próbce toczą się dwie tarcze, tworzący się pył jest zdmuchiwany ze strefy tarcia (rys. 4.46). Metoda nie jest porównywalna z żadną opisaną powyżej. Warunki tego ścierania odpowiadają zużywaniu się spodów obuwia na różnego typu powierzchniach.

51,6±oT;

Rys. 4.46. Przyrząd do badania odporności na ścieranie metodą tarcz ściernych (PN-92/C-89426) 1 - tarcze ścierne, 2 - strefa ścierania, 3 - próbki, 4 - nadmuch powietrza

Wynikiem pomiaru może być: określenie zmiany wyglądu powierzchni po ustalonej liczbie obrotów, liczba obrotów potrzebna do określonego pogorszenia wyglądu, ubytek masy na 1000 obrotów, strata objętości w mm⁵ na 1000 obrotów.

Ścieralność materiałów skóropodobnych. Przy badaniu materiałów skóropodobnych i tkanin powlekanych powszechnie stosowanych na wierzchy obuwia nie wyraża się ścieralności w jednostkach fizycznych. Zastępuje się je oględzinami, porównując stan powierzchni po ścieraniu w z góry narzuconych warunkach. W badaniach takich materiałów stosuje się często aparat szwajcarski Werner Kueny, w którym płaska próbka jest pocierana znormalizowaną tkaniną ruchem posuwisto-zwrotnym (rys. 4.47), a licznik rejestruje liczbę ruchów.

Rys. 4.47. Aparat do badania ścieralności materiałów skóropodobnych 4 - próbka badana

4.8.3. Ocena pomiarów ścieralności

Metody pomiaru ścieralności są wzajemnie nieporównywalne. Niezbędne jest podawanie zarówno typu aparatu, jak i wszystkich stosowanych warunków, bowiem tylko wtedy pomiary ścieralności opisują wyczerpująco właściwości tworzyw sztucznych. Najskuteczniejsze jest powtarzanie pomiarów na dwu różnych aparatach lub dwu różnych powierzchniach trących. Wtedy można uniknąć takich nieporównywalnych wyników, jak wspomniany przy okazji omawiania wzoru (4.37) przypadek ścieralności rezotekstu i polimetakrylanu metylu).