22
Azymutem proctej AB (rys. 8) nazywamy kąt ocA3 zawarty pomiędzy południkiem przechodzącym przez punkt A a klorunkiem AB i liczony w prawo, zgodnie z ruchem wskazówki zogara, od północnego kierunku południka do prostej AB.
Rys. 8 Rys. 9
Rozróżniany następujące rodzą jo azymutów, w zależności od togo, względem jakiego południka są one wyznaczono i astronomiczny, zwany również gsogr-aficsnym, magnetyczny i kartograficzny (rys, 9).
Azymut astronomiczny (geograficzny) ccQ danego kierunku ziemskiego A3 •względom południka geograficznego wyznaczamy metodami astronomii geodezyjnej nq podstawie obserwacji gwiazd (zwykle Polarnej) lub Słońca. Jest to trjjd układnie j sza i najwłaściwsza orientacja pomiarów względem stron a wista.
Azymut p-^guetyczny mierzymy względem południka magnetycznego, któ
ry wyznaczamy za pomocą igły magnetycznej* Należy pamiętać, że azymut iaa~ gr.etyczny różni się od astronomicznego (geograficznego) o kąt o, zwany deklinacją. Deklinacja może być zachodnia (ujemna), gdy północny konieo igły isagaetycznej odchyla się na zachód cd południka astronomicznego, oraz wschodnie (dodatnia), jeżeli północny koniec igły magnetycznej odchyla się na -wschód ci południka astronomicznego. Uwzględniając zatem znak ći możemy napisać
2 * aa - “n
Wielkość deklinscji jest zmienna, przy czym zmiany jej zależą ule tylko od miejsca, lecz 1 od czasu obserwacji.
Azyaut kartograficzny c*fc jest określony względów południka kartograf!-