img026 (67)

22

często w karpa l.aeh i Sudetach _? rzadziej w innych częściach Polski.

^1ghy brunatne kwaśne wytworzone z utworów pyłowych wietrzeniowych użytkowane są pod sadami (okolice Nowego Sącza) lub są w uprawie połowęj.

d.    Gleby brunatne bielicowane powstawały najczęściej po zmianie naturalnej roślinności lasów liściastych na roślinność (drzewostany) iglastą. Przy udziale tej roślinności utwory średnio zasobne w składniki pokarmowe i bardziej przepuszczalne ulegały bielicowaniu nakładającemu się na procesy glebotwórcze gleb brunatnych.

Budowa profilu tych gleb jest następująca: A_q-A^A^-(B)B-C. Warstwa ściółki składa się z resztek roślinności iglastej oraz zielnej. Poziom Aj^ w glebach pod lasami jest wyraźnie wykształcony. Przeznaczenie gleb takich pod uprawy rolne powoduje rozłożenie i humi-fikację kwaśnej próchnicy, a poziomy A^A₂ ulegają zniszczeniu przez orkę. Gleba więc powraca do podtypu gleb brunatnych kwaśnych.

e.    Gleby szarobrunatne charakteryzują się cjużą miąższością poziomu próchnicznego A^. Budowa profilu tych gleb jest następująca: V^Al-^Al^(B)-^(B)~^CCa’ ^niekiec,y Cg lub Dg. Poziom A^, o miąższości 20-30 cm, ma barwę ciemnoszarawą lub szarobrunatną, odczyn zbliżony do obojętnego. Poziom A^B), miąższości 40-60 cm, ma barwę szaro- -brunatną. Odczyn tego poziomu jest obojętny lub słabo kwaśny. Poniżej występuje poziom brunatnienia (B) o miąższości 20-30 cm. Skała macierzysta C zawiera zazwyczaj domieszkę CaCO^ i niekiedy ślady oglejenia.

Podtyp gleb szarobrunatnych występuje na Niżu Polskim w kompleksie z czarnymi ziemiami użytkowanymi rolniczo, przeważnie na wzniesieniach. W naturalnych warunkach są to gleby lasów liściastych. Gleby szarobrunatne nie zostały jeszcze dobrze opracowane i ostatecznie zlokalizowane na terenie Polski.

Gleby płowe (lessives)

Gleby płowe wytworzyły się w klimacie umiarkowanym, wilgotnym, pod lasami liściastymi lub mieszanymi, ze skał macierzystych wyługowanych ze związków zasadowych (przeważnie z węglanu wapnia). Skały macierzyste to głównie: utwory pyłowe, gliny zwałowe i piaski gliniaste.

Budowa profilu: A^Aj-A^B^-CLjjleb całkowitych lub A^A^-A^-Bj I) gleb niecałkowitych. Gleby uprawne nie mają poziomu A_q, a poziom Aj, często oznaczany symbolem Ap, odznacza się dużą miąższo-

Acią na skutek uprawy. Poziom A^(Ap) szarobrunatny, przechodzi w poziom A^ o barwie słomkowej z różnymi odcieniami. Poziom o barwie źółtobrunatnej i strukturze orzechowatej lub pryzmatycznej, z otoczkami na powierzchni agregatów powstającymi z przemieszczonych związków koloidalnych mineralnych i organicznych. Przemieszczenie minerałów ilastych z poziomu A^ do poziomu odbywa się mechanicznie, natomiast związki koloidalne wodorotlenków żelaza przemieszczają się w stanie zdyspergowanym. W wyniku tych procesów tworzy się poziom B^, często silnie wzbogacony w części ilaste w porównaniu / poziomami A^, A^ i C. Poziom B^ jest zbity i trudno przepuszczalny. Często też w dolnej części poziomu A^ lub w górnej części poziomu B^. występują cechy oglejenia opadowego. W miarę pogarszania !»ię stosunków powietrznych wskutek powstania strefy odgórnego oglejenia poziom A^ - płowienia - może ulec znacznemu wybieleniu. Gleby płowe mają odczyn kwaśny lub słabo kwaśny. Zawartość próchnicy w poziomie A^ gleb uprawnych dochodzi do 1-2,3% i zmniejsza się gwałtownie wraz z głębokością profilu.

Gleby płowe przedstawiają różną wartość rolniczą, zależnie od iodzaju skały macierzystej, rozwoju poziomu A^, stopnia kultury gleby. Najczęściej zaliczane są do klas bonitacyjnych od II do V. Najlepsze gleby płowe całkowite zostały wytworzone z lessów, utworów pyłowych i glin zwałowych lekkich.

Gleby płowe występują na dużych obszarach naszego kraju razem / glebami brunatnymi.

W typie gleb płowych wyróżniono 2 podtypy: właściwe i bielico-wane.

a. Gleby płowe właściwe występujące pod lasami mają następującą budowę profilu: A -Aj^^A3"^Bt“^C (^ry^{Sł    Warstwa} ściółki A_q ma

RYS. 3. Gleba płowa właściwa