img042 (51)

42

podobnych tobie marzycieli, mówi towarzysz podróży, co wciągu całego dnia widział tylko kurzące się kawały upra-żonój wołowiny roznoszone na pokładzie i piwo dobywane z lodowni.

Niech sobie popłyną do Gdańska, bo ta wasza wymarzona przeszłość przedhistoryczna nie warta jednego dania huzarskiej pieczeni, lub jednego kupona, listów likwidacyjnych. Tylko przyszłość kryje w swem łonie życie i daje życie, a przeszłość zostawmy naszym praojcom, niech ją obgryzają, jeśli im się tak podoba.

O nie, łaskawco, żal mi tych marzeń porzucić, chociażby tylko dla tego, żeby zrobić zastosowanie zasady podziału pracy. Krzątaj się ty około przyszłości i pracuj nad wy^r-dobyciem z jej łona takich warunków bytu, któreby i tobie i mnie uczyniły życie znośniejszćm, a mnie pozwól grzebać się w daleką przeszłość, bo przykro mi, kiedy czytam obrazy naszej najdawniejszej przeszłości ręką życzliwych sąsiadów kreślone, wedle których w czasach przedhistorycznych nie umieliśmy ani lepianki wystawić, ani garnka ulepić, a bez mała powiedzą, żeśmy wiedli życie niczem nie różne od życia borsuków i niedźwiedzi. (‘).

Zabierzmy więc marzenia z sobą i pójdźmy szukać ich podstawy w rzeczywistości lubo tysiącami lat od nas oddalonej.

Życie mieszkańców powiśla przed dwoma tysiącami lat było pewnie podobne do tego, co nam nakreśliła rozkołysana wyobraźnia. Tłumno i gwarno odzywało się ono nad brzegami tej rzćki, bo pierwotni mieszkańcy wszędzie osiadali nad rzćkami i jeziorami, gdyż tu najłatwićj było zaspokoić skromne potrzeby życia, a w czółnach łatwiej i bezpieczniej było przebywać większe przestrzenie po wodzie, niż przedzierać

(1) Klemm, Handbuch der germanischen Alterthmnskunde str. XIII i następne.

j. bg.agh.edu.pl/