img062 (36)

Często włośnica występuje w tym samym czasie u grupy osób, w określonym rejonie, co wiąże się ze spożyciem zarażonego mięsa, pochodzącego z jednego źródła np. podczas wesela, polowania itp..

Trichinelloza może być asymptomatyczna w fazie jelitowej, zwłaszcza, gdy zarażenie nastąpiło niewielką liczbą larw, jednak często dojrzewaniu nicieni w jelicie towarzyszy biegunka, bóle brzucha, wymioty - objawy niespecyficzne, zwykle nie kojarzone z parazytozą. Podczas fazy mięśniowej, kiedy wgłąb organizmu penetrują nowourodzone larwy, często występują bóle mięśniowe, wysoka gorączka, objawy alergiczne, charakterystyczny symetryczny obrzęk powiek, krwawe wybroczyny w spojówkach oczu i pod paznokciami, eozynofilia. Przy silnym zarażeniu mogą występować komplikacje płucne, zapalenie nerek i mięśnia sercowego, a nawet śmierć z powodu tej inwazji.

Wykrywanie. Przy podejrzeniu inwazji T. spiralis pomocna dla wykrycia larw jest biopsja mięśniowa; konieczne są testy serologiczne.

Zapobieganie. Niezbędna jest edukacja, dotycząca zagrożeń, powodowanych przez T. spiralis. Nie należy karmić świń odpadami mięsa w stanie surowym, nie wolno dopuszczać do zjadania przez nie gryzoni. Ze względu na bezpośrednie zagrożenie ludzkiego zdrowia konieczne jest badanie mięsa wieprzowego, a także dzików z użyciem trichinoskopu dla ujawnienia stadiów inwazyjnych T. spiralis.

Strongyloifes sterc&łąks- - węgorek jelitowy ^r węgorczyca, strongyloidoza (strongyloidosis)

Morfologia. Te kosmopolityczne, niewielkie nicienie pasożytują w organizmie człowieka jako partenogenetyczne samice, osiągające 2,5 mm długości. Produkowane przez nie jaja (niezapłodnione!), o wymiarach 30 x 58pm, są usuwane z kałem do środowiska zewnętrznego. Zawierają one ruchliwe larwy rabditopodobne (380pm). Poza organizmem żywiciela rozwijać się z nich mogą larwy filariopodobne o długości 550pm.

Epidemiologia, rozwój i patogeneza. Nicień ten występuje głównie w rejonach tropikalnych i subtropikalnych Ameryki, Affyki, Europy, również w Polsce (kilkadziesięt przypadków rocznie). Partenogenetyczne samice - pokolenie pasożytujące u człowieka, składają jaja, w których rozwijają się rabditopodobne larwy. Dalszy ich rozwój w środowisku zewnętrznym może przebiegać dwojako, w zależności od warunków.

W cyklu homogonicznym - larwy rabditopodobne bezpośrednio przekształcają się w stadium inwazyjne dla człowieka - larwy filariopodobne, z których, po migracji drogą krwi, ostatecznie w jelicie człowieka rozwijają się pasożytnicze partenogenetyczne samice.

W cyklu heterogonicznym, częstszym w krajach strefy tropikalnej, larwy rabditopodobne dojrzewają w środowisku zewnętrznym, powstaje pokolenie wolnożyjących samic i samców, które produkuje zapłodnione jaja, a następnie larwy rabditopodobne. Cykl taki może powtarzać się wielokrotnie bez fazy |in .'i/y|iiic/,cj; co jakiś czas może po nim następować ponownie pasożytniczy i yt I homogeniczny.

(tlównym źródłem zarażania się człowieka S. stercoralis są osoby zarażone oraz wmlii, gleba i żywność, zanieczyszczone ludzkimi odchodami, zawierającymi inwazyjne larwy fdariopodobne tego nicienia. Transmisja inwazji odbywa się głównie przez skórę, rzadziej drogą pokarmową, możliwa jest także autoinwazja. Niezależnie od drogi zarażenia, wewnątrz organizmu człowieka nicienie te odbywają migrację poprzez krew, trafiają do prawej komory serca i płuc, gdzie czyść /. nich osiąga dojrzałość, większość jednak trafia do gardzieli i po połknięciu - do jelita cienkiego gdzie dojrzewają partenogenetyczne samice.

Węgorczyca może objawiać się zmianami skórnymi (podczas migracji larw), płucnymi (zapalenie płuc) i jelitowymi (biegunki, utrata wagi, anemia).

/urażenie przebiega dramatycznie u osób z upośledzeniem funkcji układu odpornościowego, w związku z czym węgorczyca jest uważana za inwazję oportunis tyczną.

Wykrywanie opiera się na mikroskopowej identyfikacji larw rabditopodobnych w świeżo pobranym kale oraz ślinie.

Zapobieganie. Profilaktyka jest trudna z powodu łatwej transmisji człowiek-człowiek w cyklu homogonicznym. Konieczne jest konsekwentne leczenie osób /uniżonych. Niedopuszczanie do zanieczyszczenia środowiska, wody pitnej i żywności ludzkimi odchodami, mogącymi zawierać larwy inwazyjne, może zmniejszyć zagrożenie.

Ancylostomd    Tęgoryjec dwunastnicy

unkylostomoza (ancylostomosis)

Morfologia. Te niewielkie nicienie są charakterystycznie łukowato wygięte. Samice mierzą 10 - 13mm długości, samce 8 - 11 mm. Dobrze rozwinięta torebka gębowa tęgoryjca wyposażona jest w 2 pary ząbków: brzuszną i grzbietową pomocnych w przytwierdzaniu się do śluzówki jelita i pobieraniu krwi. Epidemiologia, rozwój i patogeneza. A. duodenale jest monoksenicznym gatunkiem występującym w subtropikalnych i tropikalnych obszarach Afiyki, Azji, niektórych rejonach Ameryki; w Europie ma tendencje do endemicznego rozprzestrzeniania się w środowiskach, w których panują warunki, sprzyjające rozwojowi filariopodobnych larw w glebie - w tunelach, kopalniach -odpowiednio wilgotnych, o temperaturze nie niższej niż 18°C (Anglią Belgia), l e inwazyjne larwy aktywnie penetrują przez skórę czlowieką mogą wnikać również drogą pokarmową. W ciągu ok.l tygodnia migrują one drogą krwionośną do prawej części serca, wchodzą do płuc, tchawicy i gardła. Po połknięciu ostatecznie umiejscawiają się w jelicie cienkim, gdzie linieją i dojrzewają. Okres prepatentny wynosi ok. 5 - 6 tygodni; możliwe jest zarażenie człowiek- człowiek. Wyróżnia się 3 fazy inwazji: I. skórną - ze świądem, wysypką infekcjami wtórnymi, 2. migracji przez krew i płuca oraz 3. jelitową w której wskutek

43