117219

jest cała masa spraw, których nie rozumie. Tym samym i tak jest mądrzejszy od wszystkich, którzy chwalą się, że znają się na rzeczach, o których nie wiedzą nic. Sam Sokrates twierdził, że wie tylko jedno: a mianowicie, że nic nie wie. Takie wyznanie rzadkie jest nawet wśród filozofów. Dla Sokratesa ogromnie ważne było znalezienie solidnego fundamentu naszej wiedzy. Uważał, że ów fundament odnalazł w ludzkim rozumie. Taka wiara w ludzki rozum sprawia, że był typowym racjonalistą. Sokrates uważał, że przemawia przez niego boski głos i , że to „ sumienie’ mówi mu co jest dobre i właściwe. Powiedział , że ten kto wie co jest dobre będzie także czynić dobro. Był przekonany, że właściwa wiedza prowadzi do właściwego działania i tylko ten kto postępuje dobrze jest „ prawdziwym człowiekiem”. Postępujemy źle bo nie zdajemy sobie z tego sprawy. Dlatego tak ważne jest zdobywanie wiedzy.

Sokrates zajmował się znalezieniem jasnych i powszechnych definicji tego co dobre, a co złe. W przeciwieństwie do sofistów, uważał, że zdolność rozróżniania między dobrem tkwi w rozumie, a nie w społeczeństwie. Uznał więc, że niemożliwe jest osiągnięcie szczęścia, jeśli działa się wbrew własnemu przekonaniu. Ten kto wie w jaki sposób może stać się szczęśliwym człowiekiem, będzie próbował to osiągnąć. Dlatego ten kto wie co jest dobre , będzie także czynić dobro. Bo przecież żaden człowiek nie pragnie być nieszczęśliwym?

Sokrates podobnie jak większość ludzi jego epoki, zajmował się tylko człowiekiem. Uważał, że cnota jest dobrem bezwzględnym. ( cnota była starodawnym pojęciem Greków, ale rozumiana ogólnikowo, jako tężyzna życiowa, dzielność, sprawność w spełnieniu zawodowych czynności.) Sofiści tak rozumieli cnotę i stwierdzali, że jest to zaleta całkowicie względna, różna dla mężczyzn i dla kobiet, młodzieńca i dojrzałego męża. Sokrates natomiast wskazał na zalety, które są jedne dla całego rodu ludzkiego: sprawiedliwość, odwaga czy panowanie nad sobą są zaletami zawsze i wszędzie. Wytworzył nowe pojęcie cnoty przez to, że spośród zalet człowieka wyodrębnił specjalnie zalety moralne. Sokrates był pierwszym, który wyróżnił dobra moralne, właściwy przedmiot etyki (za co nazwano go „ twórcą etyki”); a także był pierwszym przedstawicielem stanowiska - nazwijmy je moralizmem - wynoszącego dobra moralne ponad wszystkie inne.

Sokrates uważał, że cnota wiąże się z pożytkiem i szczęściem. Pożytek zależny jest od dobra. Tyiko to co dobre jest naprawdę pożyteczny. Szczęśliwy jest ten kto posiada największe dobra, a największym dobrem jest cnota.

Sokrates uważał również, że cnota jest wiedzą. Wiedza jest warunkiem dostatecznym cnoty, praktycznie są jednoznaczne.

2