img24701 djvu

250

(pale, na których most się opiera). Używają też drzewa dębowego, jako dobrego paliwa.

Rozmowa o dziku i niedźwiedziu. O, tu macie dzika namalowanego, jak je żołędzie. Do jakiego zwierzęcia jest dzik podobny? Tak, jest podobny do świni, bo jest świnią, ale dziką, która żyje po lasach. Jest od zwykłej świni większy, pokryity szczecią czarniawą, wzdłuż grzbietu dłuższą. Uszy ma stojące, nos na kształt ryja, ogon krótki, zakręcony. Z pyska wystają mu drwa wielkie zęby. Są to kły dzika. Dostarcza skóry, mięsa i szczeci. Podobna do dzika jest Świnia swojska (pokazać obrazek). Tern się różni od dzika, że nie ma tak wielkich zębów wystających i ma uszy obwisłe. Ozem się żywi? Jaki głos wydaje? Jak wołają na nią? Co wyrabiają z mi^sa świni? Kiełbasy, salcesony, głowiznę, szynki, wędzonki wędzą w kominach i gotują.

W wielkich lasach żyją i niedźwiedzie. (Nauka wymowy). Pokazać obrazek. Wielkie i silne zwierzę, okryte kudłami brunatnemi, albo czamemi. Uiszy ma krótkie, łapy bardzo silne. W lesie robi .sobie legowisko w jamach pod pniami wielkich drzew. Żywi się jagodami, miodem, oraz mniejszemi zwierzętami, pasącemi się w górach (owcami). Człowieka nie napada, chyba, że się go rozdrażni. Biega prędko, a nawet umie łazić po drzewach. Mruczy, a w gniewie ryczy. Młode niedźwiadki łapią niektórzy ludzie (cygani), uczą różnych sztuczek i chodzą z niemi po miastach. Widziało które z was żywego niedźwiedzia? Z jego skór robią futra.

Rozmowa o rzepie. Okaz. Skąd się bierze rzepa? Kiedy zbierają rzepę? Jest okrągła i płaskawa. Jakiej barwy? Biała, z wierzchu zie-lonawa. W smaku słodkawa. Gotuje się, jako jarzynę. Łupami karmią nierogaciznę, gęsi, kury. Z kwiatów jej zbierają pszczoły miód. Wyciskają z niej olej. Gdzie przechowują rzepę?

Rozmowa o urządzeniu kuchni i spiżarni. Do czego jest kuchnia? Co mama robi w kuchni? Potrawy przyrządza na śniadanie, obiad i kolację. Piecze chleb, bułki i t. d. Dzieci opowiadają. Skąd bierze rzeczy potrzebne do gotowania? Dlaczego trzyma żywność w spiżami? Bo jest chłodno i potrawy się nie psują w chłodzie, a także i dla porządku. Jak urządzona jest spiżarnia? Co mama przechowuje w spiżarni? Skąd bierze mleko, masło, ser? Skąd jaja, jarzyny, owoce, grzyby? Gdzie rosną grzyby? Czy wszelkie grzyby można jeść?

Powiastka. Dobry syn. Mama Zygmusia miała wielką spiżarnię. W niej przechowywała różne wiktuały. Między niemi było wiele smacznych rzeczy, jakoto: orzechy, jabłka, miód i rodzynku Zygmuś był małym chłopczykiem, ale już wiedział o tern, że nie wolno mu w domu nic ruszać i przywłaszczać sobie bez pozwolenia rodziców.

Raz posłała mama Zygmusia do spiżarni, aby przyniósł jej koszyk z ziemniakami. Gdy Zygmuś wszedł do spiżarni i zobaczył orzechy, miód, stanął i patrzał na te przysmaki. Im dłużej przypatrywał się, tern większej nabierał ochoty i kosztowania tego wszystkiego — szczególniej nie mógł oczu oderwać od rumianych jabłuszek, poukładanych na półce. I już wyciągnął rękę po jedno z nich, ale równocześnie przyipomn' ił sobie zakaz mamuisi, że dzieciom nie wolno ruszać i brać niczego bez pozwolenia rodziców. I chociaż go jabłuszka dalej nęciły