img249

>*

UV działając na skórę powoduje rumieri słoneczny, rumień wtómy (pigmentację) zapalenie skóry oraz wysypkę gryczaną(fagopiryzm) na niepigmentowanycń częśclacł skóry (po spożyciu gryki, luoemy, koniczyny białej i innych roślin) Przemienia prowitamin (7-dehydroksycholesterol) w witaminę D₃ Działanie UV na głowę wywiera istotny wpłyi na powstanie udaru słonecznego

Promieniowanie o długości 280-320 nm jest czynnikiem biorącym udział w powstawa mu letnich zapaleń oczu u bydła (keratoconjunctivitis). wywoływanych przez infekcj Moraxella bovis

Promieniowanie UV wywołuje me tylko syntezę ale i rozpad substanqi biologicznie czynnych (hormonów, enzymów i witamin) oraz tkanek, mogą one działać rakotwórczo powodują tez jonizację powietrza (powstaje 0₃)

Pod wpływem UV w organizmie występuje wzrost hemoglobiny i czerwonych ciałeł krwi wzrasta wymiana tlenowa przemiana węglowodanowa tłuszczowa i białkowa oraz odporność niespecyficzna

W warunkach chowu naturalnego lub przy dostępie prosiąt do wybiegów działanie przeciwanemiczne UV jest porównywalne do efektów podawania prosiętom-oseskon dekstranów zelaza

Promieniowanie widzialne (światło), wywiera wielostronny wpływ na zwierzęta Urno żliwia wyszukiwanie pokarmu, pobudza apetyt, zwiększa przemianę materii, pobudzi wzrost i rozwój oraz odporność niespecyficzną (oporność)

Poprzez wpływ światła na siatkówkę oka wzrasta wydzielanie hormonów gonado tropowych W siatkówce oka znajdują się pierwotne receptory, które przenoszą bodż ce wzrokowe do szyszynki i na tej drodze zmniejszają produkcję melatoniny, przez ci zwiększa się w podwzgórzu wydzielanie hormonów GnRH uwalniających gonadotropi ny (RH-LH/FSH), w następstwie czego wzrasta wydzielanie z przysadki mózgowej hor monów gonadotropowych, a głównie hormonu lutemizującego LH Dlatego tez prz) ograniczonej ilości światła zarówno u samic jak i u samców występuje obniżona płód ność (słabe objawy rujowe i skuteczność zapłodnień obniżona jakość nasienia i libido i produkcyjność. Za tzw krytyczną długość dnia przyjmuje się 11-14 godzin oświetleni naturalnego i sztucznego (patrz s 35, oświetlenie sztuczne)

Uważa się, że utrzymanie zwierząt bez światła jest niewskazane ze względu na wy magania behawioralne żywego organizmu, gorsze wykorzystanie paszy oraz występo wanie kanibalizmu

Promienie podczerwone powodują powstanie rumienia cieplnego i znacznie pod noszą temperaturę skóry i powierzchni ciała do kilku centymetrów w głąb ciała zwiększa jąukrwieme i przemianę materii, powodują regenerację tkanek.

4.2.3. Sztuczne źródła promieniowania

Do sztucznych źródeł promieniowania wykorzystywanego w hodowli zwierząt należą lampy kwarcowo-rtęciowe (UV) oraz nowe urządzenia typu UNZ (ryc 3), którym można naświetlać jednocześnie 100 stanowisk dla krów.

Jako źródło promieni podczerwonych wykorzystujemy lampy ..solux" oraz promienniki podczerwieni

nyi \ Bcftmnnl automatycznego urządzenia stacjonarnego i ruchomego do naświetlania zwierząt promioninml UV lypu UNZ (SPM Biłgoraj)

A t Ośwlotlonio pomieszczeń A 11 Oświetlenie naturalne

()*wretleme naturalne pomieszczeń (fotoklimat) powinno zapewnić zwierzętom me-• "."irtM ilość światła, która dostaje się do wnętrza przez okna (normy oświetlenia po-ntwiK /oń podaje tabela 6)

Ino o Oświetlenie w pomieszczeniach dla zwierząt gospodarskich (wg Dobrzańskiego i Kołacza 1987)

Rodzaj i kategona zwierząt	Oświetlenie dzienne <OP)	Natężenie oświetlenia (lx)	Oświetlenie sztuczne (W/nrr)
			jarzeniowe	żarowe
ftydto
Krowy mleczne	1:16	15-30	3	12
Krowy w porodówce	1:12	15-30	4	16
(imłftn w profiaktonum	1:18	15-30	4	16
G*"łfta W wieku do 3 m-cy	1:18	15-30	4	16
Cielęta od 4 do 6 m-cy	1 20	15-30	2	8
JMńwki powyżej 6 m-cy	1:20	15-30	2	8
Avł«>f/vta w pomieszczeniach na okres leczenia	1:16	15-30	3	12
Krowy w holi udojowej	1.10	30-40	6	24
dukaty powyżej 6 miesięcy	1 25	10-20	2	8
tr/oda chlowna
Knurki l loszki hodowlane	1:20	20-30	2	8
Knury ł lochy luźne i prośne	1:15	20-30	3	12
l ochy karmiące	1:15	20-30	3	12
1 *rosięUi	1:15	20-30	3	12
Warchlaki	1:18	20-30	2	8
ruc/nfcl	1:25	10-20	1.5	6
(Woca
i *omoi»xczerwa do wykotów	1 20	3040	6	24
l yjmawzczenia do strzyzy i inseminacji	1:10	100	9	36
1 •omwszc/ania do utrzymania dorosłych owiec	1 25	15-30	3	12