img291 (4)

jYamos! jAdelante!

j Largate de aqui!.

i Cuentamelo!

b) Wzory typu (1112 |), (112 |), (12 f), które cechuje antykadencja w fazie końcowej: i Diselo a el |Vete a Barcelona!

jPero si es muy temprano!

i Mira!

Wypowiedzi z antykadencją (f) mają charakter bardziej emfatyczny, niż grupy wydechowe z kadencją (J.). Dlatego też w tych pierwszych możliwe jest pojawianie się na początku tonów średnich (2), a na końcu wysokich (3). Ogólny charakter melodii pozostaje jednak ten sam: od tonów niższych na początku do tonów wyższych na końcu.

W wypowiedziach szczególnie emocjonalnych, mówiący podkreśla za pomocą tonu bardziej wysokiego najważniejsze sylaby akcentowane grupy wydechowej. Przez to melodia nabiera charakteru „fali”, np.:

i Por amor de Dios!

3. Intonacja wypowiedzi składających się z kilku grup wydechowych

Podział wypowiedzi na grupy wydechowe niekoniecznie musi pokrywać się z podziałem składniowym zdania. Np. dijo que vendrian (poi. „powiedział, że przyjdą”) z punktu widzenia syntaksy jest strukturą złożoną (dijo — zdanie główne, ąue vendrian — zdanie podrzędne). Stanowi ono natomiast tę samą grupę wydechową: [dixo ke bendrian(|)||]. Odwrotnie dzieje się w przypadku zdań typu lą maąuina es buena, bonita, barała, które pod względem składniowym są zaliczane do struktur prostych. Fonetycznie, zaś można je podzielić na kilka grup wydechowych: [la makina es Gwena (j) | bonita (j) | barata

(1) II]-

Intonacja jest ściśle związana z komunikatywnym aspektem wypowiedzi. W przypadku sekwencji, składających się z kilku grup wydechowych, relacja ta wykazuje pewną prawidłowość. Bardzo często (lub prawie zawsze) grupę wydechową, zawierającą najważniejszą z punktu widzenia mówiącego, część wypowiedzi (tzw. novum), cechuje kadencja (1). Natomiast fragment, będący dla mówiącego mniej istotnym pod względem komunikatywnym (tzw. dałum), wykazuje z reguły końcowe podwyższenie tonu, czyli antykadencję (j). Warto zauważyć, iż w obydwu przypadkach intonacja nie zależy od kolejności novum i datum, ani od tego, które ze zdań (główne czy podrzędne) znajduje się na początku lub na końcu wypowiedzi, por. np.:

Aunąue no me lo digas (f) | lo sabre todo (j) ||

Vamos a decirselo mańana (j) | porąue hoy estara ocupado (j.) || Es importante (f) | que no lo diga a nadie (J.) ||

Trzeba też podkreślić, iż rozgraniczenie nowm i datum nie zawsze jest proste i jednoznaczne. Są wypowiedzi, które faktycznie składają się tylko z jednego z tych elementów.

Intonację wypowiedzi, zawierających więcej, niż jedną grupę wydechową, można sprowadzić do dwu podstawowych typów:

1.    Podwyższenie tonu (|) po pierwszej (i ewentualnie każdej następnej) grupie wydechowej i kadencja (j) na końcu ostatniej. Model ten spotyka się najczęściej i występuje- on w zdaniach o różnej strukturze składniowej:

Te lo diria (f) | si yo mismo lo supiera (j.) ||

Aunąue tardes (|) | llegaremos a tiempo (1) ||

Los alumnos que estudian espanol (|) | son inteligentes (|) || Unos te ofrecen todo (|) | y otros no te ofrcccn nada (j) )j No pudo acompańarme (f) | ni hablar coumigo (|) ||

2.    Utrzymanie lub obniżenie tonu (--*/!) po pierwszych grupach wydechowych i kadencja (j) na końcu ostatniej. Typ len występuje

6 - Fonetyka hiszpańska 81