0000001 14

Przeciwwskazania: czynna gruźlica, zaawansowana niewydolność krążenia wyniszczenie, skazy krwotoczne, stany gorączkowe, duże odwapnienie kości, początkowe fazy zrostu kostnego, świeże wylewy, krwiaki oraz upośledzeni ukrwienia skóry.

Ciepło tzw. suche, równoznaczne z przegrzewaniem powierzchniowym, przy. spieszą wchłanianie krwiaków oraz działa przeciwbólowo. Ciepło uzyskuje się, stosując poduszki elektryczne lub termofory (do dwóch godzin, jednorazowe temperatura do 59°C).

Ciepło tzw. wilgotne zwiększa przepływ krwi w mięśniach oraz zmniejsza ich napięcie. Stosuje się je w pourazowych przykurczach stawów, mięśni, ścięgien, w uszkodzeniach nerwów obwodowych oraz w zespołach bólowych w przebiegu stłuczeń i przeciążeń tkanek.

Ciepło zapewniają kąpiele częściowe o temperaturze 35—45°C w ciągu 30 minut.

Gorące okłady miejscowe na międzystawowe odcinki kończyn stosuje się głównie w przykurczach stawów pochodzenia mięśniowego.

Hydrokolator składa się z łaźni parowej i fabrycznych kompresów o dużej pojemności cieplnej. Stosowane tutaj wilgotne ciepło łączy zalety gorących okładów i parafiny.

Parafinowanie powoduje głębokie przegrzanie o działaniu przeciwbólowym. Parafina ma małe przewodnictwo cieplne i dużą pojemność, a więc powoli oddaje ciepło. Stosuje się temperatury 40—5 PC.

K>c. 20. Zabieg częściowy (wlew parafinowy okołostawowy).

Parafinowanie pod postacią gorących za wij a ń oraz kąpieli częściowych znajduje głównie zastosowanie w bliznach, zrostach, przykurczach pooperacyjnych i pourazowych oraz w uszkodzeniach nerwów obwodowych.

Przeciwwskazania: ubytki skóry oraz zagrażające krwawienia. Stosuje się tylko do 20 zabiegów w serii z uwagi na ryzyko odwapnienia kości.

LECZENIE ZIMNEM

Krótkotrwałe zimno powoduje zwężanie naczyń krwionośnych, a w następstwie zmniejszenie bólu w ostrych miejscowych stanach zapalnych poprzez zmniejszenie pobudliwości nerwowej i przewodnictwa bólu, miejscowe zmniejszenie leu-kocytozy, zwolnienie odczynów wytwórczych oraz zmniejszenie napięcia mięśniowego.

Zastosowanie: świeże krwiaki, stłuczenia, ostre miejscowe stany zapalne oraz profilaktycznie przeciw bliznowcom i bliznom ściągającym.

W leczeniu zimnem stosuje się: okłady z zimnej wody, okłady z lodu w workach gumowych, komory z oziębianym powietrzem oraz przepływy z oziębionej cieczy. Czas stosowania okładu w przypadku świeżego krwiaka wynosi do 48 godzin. W tym miejscu należy przypomnieć, że tolerancja na ciepło jest większa niż na zimno i że bezpieczną granicą przy długotrwałym stosowaniu zimna jest temperatura niższa od temperatury ciała, to znaczy 27°C.

Przeciwwskazania: stany wyniszczenia, znamiona barwnikowe, choroby naczyń obwodowych oraz zaburzenia odżywiania skóry.

ŚWIATŁOLECZNICTWO

Leczniczy efekt promieniowania występuje w zakresie od promieni podczerwonych przez światło widzialne do nadfioletowych w paśmie 1500 do 18 mm. Jedynie promieniowanie pochłonięte jest fizjologicznie czynne. O ile promieniowanie podczerwone długofalowe nie przekracza naskórka, o tyle promieniowanie widzialne penetruje skórę właściwą do tkanki podskórnej.

Promieniowanie nadfioletowe jest pochłaniane przez komórki warstwy brodawkowa tej skóry. W leczeniu stanów pourazowych wykorzystuje się głównie efekt cieplny światła. Promieniowanie podczerwone wytwarzają takie generatory, jak: żarówki w lampach typu Sollux, Vitallux lub w komorach cieplnych. Należy pamiętać, żc w emisji żarówek przeciętnie 30% przypada na promienie podczerwone.

Czas naświetlania może trwać do 30 minut. Temperatura mierzona na powierzchni skóry nie powinna przekraczać 43°C — granica tolerancji promieni podczerwonych.

Po zabiegu świetlnym skóra reaguje zwiększonym odczynem na inne bodźce, np. promienie nadfioletowe, mechaniczne, elektryczne. Niebezpieczne jest stosowanie ciepła na blizny i bliznowce, gdyż kumulują one ciepło.

Sollux z filtrem czerwonym ogranicza działanie promieniowania do efektu cieplnego. Filtry niebieski i fioletowy ograniczają działanie cieplne na rzecz działania bakteriobójczego z pobudzaniem ziarninowania.

Zastosowanie: trudno gojące się rany z mało czynną ziarniną, powierzchowne zakażenia skóry.

Słońce ma działanie ogólnobodźcowe, miejscowo bakteriobójcze na powierzchni skóry, a także pobudzające ziarninowanie ran. Promienie nadfioleto-

29