0000002

Zawiera on aktualny wykaz szkól zawodowych, łącznie ze szkołami rolniczymi, medycznymi, pedagogicznymi i artystycznymi.

Młodzież z lżejszymi uszkodzeniami narządu ruchu może ubiegać się o przyjęcie do zasadniczych szkół zawodowych lub techników, pod warunkiem że stan fizyczny kandydata nie będzie stanowił istotnej przeszkody w wykonywaniu wybranego zawodu. Dość często dyrekcje szkół zawodowych wymagają od kandydata zaświadczenia lekarskiego lub lekarsko--psychologicznego o przydatności do obranego zawodu. Zaświadczenie takie można uzyskać po odpowiednich badaniach w poradniach specjalistycznych, o których będzie mowa poniżej.

Młodzież z uszkodzeniami w obrębie kończyn dolnych przy zdrowych kończynach górnych, nie kwalifikująca się do szkoły inwalidzkiej, powinna unikać zawodów wymagających długotrwałego stania, chodzenia, podnoszenia ciężkich przedmiotów. Przykładowo można polecić szkoły ekonomiczne, rachunkowości rolnej (prawie zawsze z internatami), mechaniki precyzyjnej (zwłaszcza dla dziewcząt), mechaniki maszyn biurowych, niektóre specjalności szkól chemicznych, jak np. dział fotograficzny, szkoły łączności ze specjalizacją w eksploatacji pocztowej.

Znacznie trudniejszy problem w poradnictwie zawodowym stanowią pacjenci z uszkodzeniem kończyn górnych oraz kończyn dolnych i górnych równocześnie, zwłaszcza jeżeli nie kwalifikują się do pracy umysłowej opartej na wykształceniu co najmniej średnim. Decyzja co do wyboru zawodu będzie zależała, od rozległości i stopnia uszkodzeń. W tych przypadkach doborem zawodu bezwzględnie powinien zająć się zespół specjalistów.

W ostatnich latach rozbudowano znacznie w Polsce sieć poradni wychowawczo-zawodowych, podlegających władzom oświatowym. Znajdują się one we wszystkich miastach wojewódzkich oraz w niektórych innych miejscowościach. Adresy poradni są umieszczone we wspomnianym ,,Informatorze dla kandydatów do szkół ponadpodstawowych", bądź też można je otrzymać w wydziale oświaty i wychowania w najbliższej terenowej jednostce administracji państwowej do spraw oświaty i wychowania pierwszego stopnia (np. u gminnego lub miejskiego dyrektora szkoły, inspektora oświaty i wychowania). W poradniach tych powinni pracować specjaliści: lekarze, psychologowie i pedagogowie, udzielający (po odpowiednich badaniach) indywidualnych porad zawodowych również młodzieży ze schorzeniami narządu ruchu. Ważną jest rzeczą, aby wizyty w poradni nie odkładać na koniec roku szkolnego, lecz wejść w kontakt z poradnią-już wcześniej, w ciągu roku szkolnego, najlepiej po uprzednim pisemnym lub osobistym uzgodnieniu terminu przyjęcia. Pomocą w zakresie wyboru zawodu służą też specjalistyczne poradnie leczniczego usprawniania (w ramach służby zdrowia), zwłaszcza jeżeli z lekarzami współpracują tam psycholog i asystent socjalny.

W świetle przedstawionych rozważań widzimy, że przy odpowiednim pokierowaniu młody chłopiec czy dziewczyna, chociaż poszkodowani fizycznie, mogą znaleźć dla siebie właściwe miejsce w społeczeństwie i stać się jego przydatnymi i wartościowymi obywatelami.

PROBLEMY PSYCHOLOGICZNO-SPOŁECZNE U LUDZI STARSZYCH

Postęp w medycynie i rozwój społecznej służby zdrowia powodują, że w wielu krajach, również i w Polsce, coraz bardziej zwiększa się przeciętny wiek życia ludzkiego. W społeczeństwie wzrasta liczba ludzi starszych — u schyłku wieku produkcyjnego i w wieku tzw. poprodukcyjnym. Te zmiany współczesnych społeczeństw stwarzają nowe problemy i nowe zadania dla służby zdrowia. Przedłużenie życia ludzkiego dzięki opiece i pomocy lekarskiej nie jest równoznaczne z przedłużeniem pełnej sprawności fizycznej i psychicznej. Stąd w populacji ludzi starszych znaczną część stanowią ludzie z niewydolnością fizyczną (a nierzadko i psychiczną) różnego rodzaju i stopnia, od stosunkowo niezbyt kłopotliwych dolegliwości do lżejszych lub cięższych kalectw, zmieniających w sposób istotny dotychczasowy sposób życia. Przystosowanie się do zmian w życiu spowodowanych ubytkiem sprawności i wydolności fizycznej nie jest rzeczą łatwą dla starszego człowieka i nasuwa wiele specyficznych problemów natury psychologicznej i społecznej, z którymi człowiek nie zawsze potrafi sobie samodzielnie poradzić. Potrzebuje wtedy pomocy z zewnątrz, pomocy fachowej, życzliwej i wyrozumiałej.

Problemy rehabilitacji psychologiczno-socjalnej ludzi starszych najczęściej koncentrują się koło dwóch spraw: 1) pracy zarobkowej i związanej z tym sytuacji materialnej i 2) sytuacji w środowisku domowym. Stosunki te będą kształtować się różnie w zależności od różnych czynników, np. od tego, czy pacjentem jest mężczyzna, dobry fachowiec, czy kobieta, która nigdy nie pracowała zarobkowo, czy jest to człowiek sa-

87