sciagi, Trzeci zestaw, Trzeci zestaw


Trzeci zestaw

1.Wyjaśnij pojęcie Archaizmu i podaj przykłady.

Archaizmy to wyrazy, które wyszły już z użycia lub nie występują w dawnej odmianie. Archaizmy możemy podzielić na:

- leksykalne

- fleksyjne

- fonetyczne

- słowotwórcze

- składniowe

Bogata w archaizmy jest polska pieśń religijna "Bogurodzica". Sam początek: "Bogurodzica Dziewica" jest archaiczną formą wołacza (powiedzielibyśmy przecież: Bogórodzicą Maryjo). Wyszedł z użycia wyraz Bogurodzica, gospodzin, bożyc. Trybu rozkazującego (żyszczy spuści) użyłoby teraz jako pozyskaj, daj nam.

Przykłady archaizmów:

- leksykalne - Bogurodzica (jeden z najstarszych wyrazów pieśni), zwolena-wybrana, sławiena-wielbiona, gospodzin-pan Jezus, dziela-dla, bożyc-syn boży, zbożny-szczęśliwy, pobyt-życie ziemskie, przebyt-życie pośmiertne, jegoż- którego co.

- fleksyjne: Bogórodzica dziewica Maryja-forma mianownika liczby pojedyńczej w funkcji wołacza, który współcześnie brzmi: Bogórodzico dziewico Maryjo, Bogórodzica-dziś Bogurodzico, bożyc-wołacz od wyrazu, bożyc-syn Boga, bożycze-forma wołacza Bożycu, żyszczy spóści-druga os. l. poj. trybu rozkazującego z końcówką -y -i. Te formy rozkaźnika zaniknęły w XIII w. Obok nich występują dzisiejsze, nowsze formy zakończone na spółgłoskę np. usłysz. Bogiem wsławiena- przez Boga wsławiona. Staropolska struktura gramatyczna b3ezspójnikowa-sławiena kim? Bogiem, dzisiejsza forma spójnikowa-wsławiona przez kogo?

- fonetyczne: krzciciela-dzisiejsze Chrzciciela, a więc k przeszło w ch. Ta oboczność językowa zachowała się w gwarze góralskiej do naszych czasów. Sławiena- dziś sławiona. W wyrazie tym obserwujemy brak przegłosu (oboczności e-o). Niektórzy językoznawcy widzą tu wpływ języka czeskiego.

- słowotwórcze: w wyrazie bożycze wyróżnić można wyraz zasadniczy-podstawowy Bóg i cząstkę słowotwórczą -ycz, -ic, a więc bożyc-syn Boga. Cząstkę tę dodawano w języku ruskim do imienia ojca na określenie syna tzw. olczestwo. Wyraz gospodzina mówi również o wpływach Rusi na język staropolski, pochodzi on bowiem od słowa gospod-pan.

- składniowe: przestawiony jest szyk zdań, np. twego dziela (a nie "dla twego").

3. Wymień rodzaje słowników i omów sposoby korzystania z nich.

Słownikiem nazywamy zbiór wyrazów ułożonych i opracowanych według pewnej zasady, najczęściej alfabetycznie. Hasła są najczęściej objaśnione pod względem znaczeniowym i ilustrowane przykładami użycia.

Wyróżniamy takie rodzaje słowników jak:

5. Co sądzisz o adaptacjach filmowych utworów literackich?

Adaptacja książki „Pan Tadeusz” trwa 157 minut i jest to film historyczny. Wersja Wajdy została zrealizowana w 1998r. Ze względu na dwusetną rocznicę urodzin poety, który został uznany za rok Mickiewiczowski. Głównym twórcą filmu i zarazem reżyserem jest Andrzej Wajda. W Panu Tadeuszu możemy zobaczyć plejadę polskich gwiazd. Daniel Olbryski jako Gerwazy, Andrzej Seweryn w roli sędziego Soplicy, Grażyna Szapołowska jako Talimena, Marek Konrad, który wcielił się w Hrabiego, nie można też pominąc Michała Żebrowskiego jako tytułowego Pana Tadeusza i Alicji Bachledy—Córuś grającej Zosię.

Po wielokrotnym obejrzeniu ekranizacji narodowej epopei stwierdzam, że reżyser wspaniale przedstawił dzieło Mickiewicza, nie pomijając niczego. Oglądając film widziałem nie pozbawiony dynamicznej akcji i dramatycznych wydarzeń, świat bohaterów i zauważyłem wszechobecne piękno przyrody. Wydaje mi się, że Andrzejowi Wajdzie udała się adaptacja najbardziej znanej polskiej książki. Umiał stworzyć specyficzny klimat. Myślę, że Pan Tadeusz jest udanym filmem. Przekazuje widzowi to, co najistotniejsze także dla Mickiewicza. Utrwala piękny obraz przeszłości, kraju dzieciństwa poety, jego ojczyzny. Uważam, że film powinien obejrzeć każdy Polak.

6. Omów części mowy i części zdania

RZECZOWNIK—ta kategoria obejmuje wyrazy jak—rzeczy, zwierząt, osób, zjawisk, pojęć abstrakcyjnych, cech, czynności.

W zdaniu rzeczowniki pełnia funkcje podmiotu( gdy występują w mianowniku lub dopełniaczu np. Woda jest czysta, lub dopełnienie, gdy występują w przypadku tzw. zależnym, np. Dziecko rysuje kredką lalkę. Rzeczowniki żywotne o rodzaju męskiego charakteryzują się swoistymi końcówkami w niektórych przypadkach. Na przykład w dopełniaczu liczby pojedynczej przyjmują końcówkę -a , a w mianowniku liczby mnogiej nazwy osób często otrzymują końcówkę -owie (brat-a koni-a kierownik-a syn-owie uczni-owie sedzi-owie).

PRZYMIOTNIK—oznaczają cechy obiektów nazywanych przez rzeczowniki. Stojąc przy rzeczowniku, funkcjonują w zdaniu jako określenie podmiotu, dopełnienia, niekiedy okolicznika, które nosi miano przydawki. Na przykład: Drewniany dom wymaga remontu.

LICZEBNIK—Liczebniki okreslaja ilość lub kolejnośc przedmiotów. W obrębie tej kategorii wyróżniamy liczebniki: główne,(dwa, sto, dwieście) ułamkowe( pół, półtora) zbiorowe( dwoje, trje,dziesięcioro) porządkowe( drugi, trzeci, trzydziesty czwarty). Liczebniki porządkowe odmieniają się jak przymiotniki przez (przypadki liczby i rodzaje). Są też w zdaniu przydawkami. Liczebniki zbiorowe i główne odmieniają się przez przypadki. Liczebniki ułamkowe są nie odmienne.

CZASOWNIKI—Czasowniki nazywają czynność i stany. Jeżeli występują w tzw. osobowej formie(robi-ę, robi-sz, robi-my), pełnią w zdaniu funkcję orzeczenia. Odmieniają się także przez czasy, tryby oraz strony. Bywają tez nieodmienne postaci czasowników: bezokolicznik, oraz imiesłów przysłówkowy współczesny(robiąc, idąc, niosąc). Zgodnie z nazwą imiesłów współczesny wskazuje na czynność równoczesną z działaniem podstawowym. (szedł śpiewając). Ważną cechą polskiego czasownika jest tzw. aspekt czyli możliwość określenia, czy dana czynność została zakończona w przeszłości lub też będzie( czy tez nie) zakończona w przyszłości. Mówimy, więc o aspekcie dokonanym i niedokonanym oraz o czasownikach dokonanych i niedokonanych np. Siostra uczyła się wiersza, Siostra nauczyła się wiersza.

PRZYSŁÓWEK—to wyrazy nieodmienne, nazywające najczęściej cechy czynności(np. iść szybko, rozmawiać głośno) Mogą także określać przymiotniki(bardzo miły, niezwykle kulturalny) oraz inne przysłówki. Odpowiadają na pytania: Gdzie? Kiedy? Jak? I pełnią w zdaniu funkcję okoliczników miejsca, czasu, sposobu(Mieszkam daleko, Przyjdę jutro, Piszcie starannie) Przysłówek podobni jak przymiotnik daje się stopniować. Warto zapamiętać, że do klasy przysłówków należą też inne wyrazy nieodmienne o funkcji okolicznika w zdaniu, np. powoli, z dala, po dobremu, znienacka, dzisiaj.

ZAIMEK—Cecha zaimków nie jest nazywanie, lecz ogólne wskazywanie. Wskazują one na osoby,rzeczy, ich cechy, na okoliczności stanów, a także służą pytaniu o nie. Mamy więc zaimki rzeczowe, pełniące w zdaniu funkcję właściwą rzeczownikowi tj. podmiotu oraz dopełnienia(np. On nie zna jej dobrze) zaimki przymiotne, będące przydawkami(Ten koncert bardzo się udał), zaimki liczebne o roli w zdaniu właściwej liczebnikom( Wiatr strącił z drzew tyle szyszek), zaimki przysłowne(Wtedy zobaczyliśmy tam światło)

Ze względu na znaczeni wyróżnia się zaimki: Osobowe(ja, ty, on itp.) Zwrotny(się, sobie, sobą, one) Dzierżawcze(mój, twój, nasz, wasz) Wskazujące( ten, tamten, ta, to) Względne,(łączące zdania podrzędne z nadrzędnym) Nieokreślone(jakiś, któryś, coś, gdzieś) Przeczące(nikt, nic, żaden) Upowszechniające(wszystko, wszyscy, zawsze, każdy) Pytające,(kto?, co?, czemu? ) Warto pamiętać, że ten sam wyraz może występować w roli różnych zaimków. Na przykład, Kto był w muzeum?

PRZYIMEK—to wyrazy nieodmienne i niesamodzielne. Nie mogą pełnić funkcji określonej części zdania. Służą natomiast do określenia relacji pomiędzy tymi częściami np. orzeczeniem i dopełnieniem, oraz okolicznikiem. Przyimek tworzy razem z rzeczownikiem i także z zaimkiem rzeczownym tzw. wyrażenie przyimkowe, które jest w zdaniu dopełnieniem, okolicznikiem, przydawka a czasem także składnikiem podmiotu.

SPÓJNIK—zgodnie z nazwą łączą albo wyrazy części zdania, albo zdania . Na przykład : brat i kuzyn, chleb i sól. Spójniki dzielą się na współrzędne np. i, a, ale, albo. i na podrzędne można je podzielić na :Łączne, rozłączne, przeciwstawne, wynikowe.

PARTYKUŁA—Te niesamodzielne i nieodmienne wyrazy maja funkcję wzmacniającą lub modyfikującą znaczenie wyrazu czy zdania. Jak widać partykuła czy służy do konstruowania zdań pytających, zaś partykuła by tworzy formy trybu przypuszczającego. Partykuły niech używa się w rozkazach, poleceniach. Partykuły nie to tzw. partykuła przecząca. Niekiedy partykuła wyraża też stosunek emocjonalny autora wypowiedzi do określonego faktu czy zjawiska, np. To ci dopiero historia.

WYKRZYKNIK—to również wyrazy niesamodzielne i nieodmienne. Wyrażają one stan uczuciowy nadawcy, zdziwienie, zaskoczenie, gniew, rozczarowanie, niekiedy służą wezwaniu partnera, np. Hop!,hop!, Halo!.

10. Omów rodzaje i gatunki literackie.

Rodzaje literackie to: Liryka, Epika, Dramat.

LIRYKA—najważniejsza rolę odgrywają doznania , subiektywne emocje, przeżycia podmiotu lirycznego, przekazywane w formie monologu. W ten sposób powstaje tak zwana sytuacja wyznania, mamy tu więc do czynienia z monologiem lirycznym wygłaszanym przez podmiot liryczny. Jest on tworem całkowicie fikcyjnym, nawet wówczas, gdy przekazuje myśli, wrażenia i przeżycia samego autora. Świat przedstawiony w liryce jest całkowicie podporządkowany podmiotowi lirycznemu.

EPIKA—podstawowa forma wypowiedzi jest narracja. Czyli podmiot liryczny to narrator. Rola podmiotu literackiego jest zupełnie odmienna niż w liryce. Nie eksponuje on swych myśli, przeżyć i wrażeń, lecz pozostaje w ukryciu, opowiada o świecie przedstawionym, prezentuje pewna fabułę. Narrator wypowiada się w czasie przeszłym, przedstawia wydarzenia minione. W epice występuje dwoistość czasowa: oprócz czasu narracji występuje wcześniejszy od niego czas świata przedstawionego

DRAMAT—obejmuje utwory przeznaczone do wystawienia na scenie. Maja one najczęściej charakter fabularny, a fabuła ta przedstawiona jest za pośrednictwem dialogu bohaterów. W związku z tym w dramacie nie ma tego fikcyjnego tworu, który nazwaliśmy podmiotem literackim, a świat przedstawiony jest poprzez słowa i czyny i czyny bohaterów. Podstawową formą wypowiedzi w dramacie jest dialog. Świat przedstawiony jest jako zespół aktualnych działań bohaterów, w związku z czym w dramacie występuje tylko czas teraźniejszy.

Gatunki literackie: W Liryce: pieśń, tren, sonet, hymn, elegia, oda, fraszka, epigramat, itp.

W Epice: powieść, nowela, opowiadanie, epopeja, satyra, bajka, itp.

W Dramacie: tragedia, komedia, farsa itp.

11.Wymień i scharakteryzuj składniki akt. Komunikacji językowej.

Komunikacja językowa to inaczej proces porozumiewania się za pomocą języka. W procesie tym uczestniczą nadawcy i odbiorcy. Dzięki wspólnemu językowi, czyli inaczej znanemu sobie dobrze kodowi nawiązują oni między sobą kontakt. Partnerzy komunikacji przekazują sobie informacje za pośrednictwem kanału, który je przenosi od nadawcy do odbiorcy. W przypadku mówienia kanałem jest powietrze, w którym rozchodzą się fale dźwiękowe, przewód telefoniczny, taśma magnetofonowa. Jeżeli tekst wypowiedzi zwany komunikatem został utrwalony na piśmie to role kanału komunikacyjnego pełni kartka papieru pokryta znakami graficznymi. W rozmowie, która jest najbardziej typową forma komunikacji językowej, nadawca i odbiorca wciąż zamieniają się rolami, rozwijając dialog.

16.Scharakteryzuj rodzaje stylizacji językowej: archaizacji i dialektyzacji.

Archaizacja-czyli stylizacja archaizujaca, nazywamy świadome wprowadzenie do utworów literackich nie tylko takich wyrazów dawnych, które odnoszą się do realiów minionych epok, lecz także takich, które nadają stylowi zabarwienie archaiczne, a wiec upodabniają tekst do języka dawnych czasów.

Dialektyzacja- W utworach każdego pisarza może się zdążyć użycie wyrazów i form wywodzących się z gwary regionu, z którego pochodzi. Nie zawsze jest on świadomy tego, że nie są to wyrazy i formy powszechnie używane w Polsce. Tak np. większość mieszkańców Mazowsza mówi potoknąć szklankę zamiast opłukać. Dopiero kontakt bezpośredni z mieszkańcami innych dzielnic, którzy takich wyrazów nie używają, pozwala nam się zorientować, że posługujemy się słownictwem o ograniczonym zasięgu występowania. Takie wyrazy i formy gwarowe można określić jako dialektyzmy. Jeśli jednak pisarz stosuje takie środki językowe świadomie, pragnąc podkreślić wiejskie pochodzenie bohatera swojej powieści lub dramatu, albo chce nadać swojemu utworowi odpowiedni koloryt lokalny, wtedy mamy do czynienia z zabiegiem stylizacyjnym noszącym nazwę dialektyzacji.

20.Podaj antonimy wyrazów

Antonimy to wyrazy o znaczeniu przeciw stawnym, tworzące często pary( egoista—altruista, milczek—gaduła, mądry—głupi) Szczególny rodzaj antonimy jest antonimia kontekstowa.

1.Literackie portrety małżeństw na wybranych przykładach.

MITOLOGIA-pierwsze pary małżeńskie bogów greckich to Uranos-Gaja, Kronos-Rea, Zeus-Hera. W tych boskich małżeństwach dominowała oczywiście płeć męska a zarazem bóg. Rea oszukała Kronosa, by uratować swoje dzieci, które Kronos połykał. Hera natomiast była zazdrosna o liczne kochanki Zeusa. Małżeństwo doskonałe to—małżeństwo Orfeusz-Eurydyka, bardzo szczęśliwi, kochający się małżonkowie. Małżeństwo nieszczęśliwe -w dziejach Tristana i Izoldy. Powodem tragedii obojga małżonków był ślub króla Marka i Izoldy. On darzył żonę wielką miłością a ona nie kochała go tylko Tristana. Małżeństwo zawarte potajemnie—w Romeo i Julia-Taki ślub zawieraja w celi ojca Laurentego(Wawrzyńca) Romeo i Julia. Rodzice Julii nigdy nie zgodziliby się, aby ich córka wyszła za reprezentanta znienawidzonego rodu Montekich. Rodowa zawisc sprawia że zakochani muszą się ukrywac. Małżeństwo wzorowe—wzorowym małżeństwem są Podkomorzy i Podkomorzyna. Oboje sa małżeństwem zgodnym sa to ludzie uczciwi, mądrzy, dobrzy patrioci. Małżeństwo komiczne—w Lalce B.Prusa—Baronowstwo krzeszowscy zostali ukazani w powieści z humorem i ironią. Ona-z pochodzenia mieszczka, bogata, skapa, zdziwaczała, On-hulaka, utracjusz, typowy marnotrawny mąż, który wraca do żony, gdy kończą mu się pieniądze.

17.Omów role motta w utworze.

Motto - cytat postawiony przed tekstem lub jego fragmentem; czasami motto:
1) sugeruje sposób odczytania działania bohatera (Konrad Wallenrod)
2) wyraża stosunek poety do dzieła i rzeczywistości
3) zawiera uniwersalne przesłanie lub prawdy moralne („Nie wszystko złoto...”)
- stanowi z tekstem spójną całość, pełne jego zrozumienie przynosi lektura utworu;
1. Zofia Nałkowska „ Medaliony „
Motto "Ludzie ludziom zgotowali ten los" to bezmiar przerażenia, że przedstawione "drobne" obrazy są dziełem człowieka, że ludzie stworzyli faszyzm, hitleryzm, piece i miejsca kaźni, że są autorami tak strasznej rzeczywistości. Chcąc osądzić jakiś niegodny człowieka czyn, określa się go niekiedy jako "nieludzki".
2. Zygmunt Krasiński „ Nie-boska komedia „ ; motto utworu :
„ To be or not to be, that is the question „ [ Hamlet ]
Być albo nie być, oto jest pytanie. „ - są to początkowe słowa słynnego monologu Hamleta ze sceny pierwszej aktu trzeciego tragedii Szekspira. Najczęściej cytowane zdanie Szekspira. Zygmunt Krasiński nadaje mu tutaj dodatkowe znaczenie pytania o byt albo zagładę własnej klasy społecznej, a wraz z tym całej dotychczasowej cywilizacji, zagrożonej rewolucją.

ęłęó19. Polscy laureaci nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Zaprezentuj wiedzę o wybranym laureacie.
Pierwszym polskim laureatem nagrody Nobla w dziedzinie literatury został Henryk Sienkiewicz za utwór, pt. "Quo vadis" w roku 1905. Jest to powieść z czasów Nerona. Drugim laureatem w tej dziedzinie był Władysław Stanisław Reymont, który otrzymał ją w 1924 roku za "Chłopów". Powieść ta jest dziełem uniwersalnym. Można dopatrzyć się w niej takich samych sensów jak w micie. I właśnie ten aspekt, mitologizacji życia na wsi, podniesiono kiedy przyznawano mu Nobla. Trzecim laureatem jest Czesław Miłosz. Swoją nagrodę otrzymał za całokształt swojej twórczości. Nobla otrzymał w 1980 roku, czyli w roku jeszcze starego ustroju. Ostatnią naszą Noblistką jest Wisława Szymborska, która również otrzymała nagrodę za całokształt swojej twórczości w 1996 roku. Jest to bardzo skromna i nie lubiąca za wiele szumu wkoło swojej osoby pani.
Szymborska - polska poetka, krytyk literacki. W 1953-1981 w redakcji Życia Literackiego, gdzie przez wiele lat kierowała działem poezji. W 1981-1983 w zespole redakcyjnym miesięcznika Pismo (Kraków).
Twórczość Szymborskiej prezentuje mistrzostwo artystyczne nawiązujące do doświadczeń poezji XX w. oraz tradycji humanistycznej. Felietony-recenzje, publikowane w Życiu Literackim, Piśmie i Gazecie Wyborczej pt. Lektury nadobowiązkowe, zostały wydane w wyborach 1973, 1981, 1992. Także m.in.: 101 wierszy (1966), Wiersze wybrane (1967), Poezje wybrane (1967), Poezje: Poems (wydanie dwujęzyczne polsko-angielskie 1989).

ęłęó21. Zrecenzuj ostatnio oglądany film Recenzja filmu "Quo vadis"
Quo vadis" to kolejna ekranizacja jednej z książek bliskich sercu każdego Polaka. Co prawda jest to już piąta ekranizacja, jednakże pierwsza, która została wyreżyserowana w Polsce. Stało się to za sprawą Jerzego Kawalerowicza, który przez przeszło pięć miesięcy dokładał starań, aby film zyskał wystarczającą realność oraz zgodność z Sienkiewiczowskim oryginałem. Widać, że znakomicie wywiązał się ze swojej roli.
Do sukcesu filmu przyczynili się także tak znakomici aktorzy, fenomenalni w swoich rolach: Bogusław Linda- jako Petroniusz, Michał Bajor- jako Neron, oraz Jerzy Trela- jako Chilon Chilonides.
Zostali oni idealnie dobrani do postaci, które odgrywali przez co stworzony został niepowtarzalny klimat starożytnego Rzymu. Cała akcja filmu toczyła się jednak wokół wątku miłosnego Ligii- w tej roli Magdalena Mielcarz, oraz Marka Winicjusza- Paweł Deląg, ludzi z dwóch zupełnie odmiennych światów. Ona jest kochającą jednego boga chrześcijanką, on żądnym krwi bezwzględnym pogańskim żołnierzem: porywczym, niecierpliwym i przyzwyczajonym do tego, że zawsze dostaje to czego chce.
Gra aktorska jest na poziomie i myślę, że w tej kwestii wszyscy się ze mną zgodzą.
Kolejnym elementem filmu, który nie ustępuje obsadzie jest scenografia. Dekoracje należą do największych i najdroższych scenografii filmowych wybudowanych w Polsce. Koszt budowy wyniósł jedna trzecią budżetu filmu a warto pamiętać, że cały budżet wyniósł 18 miliardów dolarów. Głównym scenografem był Janusz Sosnowski. Co ciekawe przeważająca cześć filmu kręcona była pod Warszawą - Forum Romanum stanęło w pod warszawskim Piasecznie, zaś na stadionie stołecznej "Warszawianki" zbudowany został rzymski amfiteatr, w którym odbyły się najtrudniejsze i najbardziej widowiskowe sceny filmu: ukrzyżowanie chrześcijan, tortury Chilona w piwnicy, walki gladiatorów, a także sceny z udziałem lwów i byka, którego poskromił filmowy Ursus (Rafał Kubacki) - notabene też nie aktor lecz sportowiec.
Przez ponad pół miesiąca zdjęcia były tez realizowane we Francji i Tunezji.
Kostiumy były jak wszystko odpowiednio dopasowane do epoki oraz do hierarchii społecznej. Odpowiedzialni za nie byli Magdalena Tesławska i Paweł Grabarczyk.
Twórcą muzyki do filmu jest pan Jan A.P. Kaczmarek. Muzyka - cóż można o niej powiedzieć? Oczywiście to, że jest i do tego jest bardzo dobra .W jednym z utworów wiersz recytuje Michał Bajor - czyli odtwórca roli Nerona. Recytuje on przy współ udziale śpiewu. Cały utwór jest niezwykle piękny i refleksyjny .
Tytułem podsumowania. "Quo vadis" było, jest i będzie wspaniałym dziełem literatury i nic tego nie zmieni. Natomiast ekranizacja może być gorsza i lepsza. Serdecznie polecam wszystkim ten film, zarówno osobom, które już przeczytały książkę jak i osobom, które jeszcze książki tej nie miały w ręce. Ten film wciąga. Zachęcam też do przeczytania książki - tak stało się w moim przypadku, mam nadzieję, że stanie się tak też w przypadku wielu innych osób.
ęłęó6. Podaj przykłady wyrazów wieloznacznych i bliskoznacznych
W przypadku wyrazów bliskoznacznych
mówimy, że mamy kilka wyrazów o takim samym znaczeniu lub podobnym, bliskim. Niektóre pary wyrazów mają znaczenie identyczne. Jeżeli jeden z wyrazów jest wyrazem obcym, a drugi jest jego ścisłym odpowiednikiem w języku polskim, mówimy wtedy o wyrazach jednoznacznych lub dubletach, np. lingwistyka - językoznawstwo, auto - samochód. Wyrazy te mają identyczny zakres i treść. Wyrzeczenie- poświecenie- ofiara, szybki-pospieszny-zawrotny.

Wyrazy wieloznaczne—są to wyrazy które poza znaczeniem ogólnie znanym funkcjonują równierz w gwarach srodowiskowych(zawodowych, uczniowskich, itp.)Na przykład łabędź to w języku uczniowskim tzw. dwója, czyli ocena. Słowo żabka jako termin techniczny określa różne rodzaje uchwytów o stosunkowo szerokich płaszczyznach chwytających. Ne wszyscy polacy wiedzą że bocian to nie tylko ptak, ale także nóż tokarski, a krzywica to oprócz choroby również rodzaj piły.

16. Podaj funkcje tekstów językowych, zredaguj tekst o funkcji np.: informatywnej
Podstawowa funkcja języka jest funkcja komunikatywna. Funkcja ta dzieli się na 4 odmiany.
Teksty mogą spełniać funkcje : informatywną ekspresywną, impresywną i poetycką?.
- Informatywna charakteryzuje się tym że nadawca przekazuje za pomocą tekstu ( mówionego, pisanego ) informacje o świecie - swoją wiedze, swoje przemyślenia swój opis stosunków międzyludzkich. Mogą to być informacje dotyczące uczuć, przeżyć, wyobrażeń.
- Ekspresywna - nadawca wyraża się w sposób ekspresywny ( wyrazisty, emocjonalny) swoje odczucia, stany psychiczne. Czyni to przez odpowiedni dobór środków wyrazu np. zdanie wykrzyknikowe, apostrofę, epitety np. ach, jak wspaniale. W tekstach ekspresywnych szczególną role odgrywają wyrazy wacechowane emocjonalnie: zdrobnienia, zgrubienia, wyrazy o znaczeniu negatywnym.
- Impresywna - nadawca dąży do kształtowania postaw i zachowań odbiorcy np. naprzód marsz, uwaga lub prośby typu : uprzejmie proszę o.
- Poetycka polega na zwróceniu uwagi odbiorcy na piękno języka, jego niezwykłość pod jakimś względem. Z funkcją poetycką spotykamy się najczęściej w literaturze pięknej
a). W nocy i w ciągu dnia była spora burza, ale prz. wieczorem ucichła i morze się uspokoiło

Tekst ten pełni funkcje informatywną. Mówiący ( nadawca ) informuje odbiorcę o burzy.

26.Zredaguj krótki teks na dowolny temat wykorzystaj swoja wiedzę na temat funkcji ekspresywnej języka.

a). Przed nami cudowna równina, jak okiem sięgnąć zieleń, zieleń. Z niej wystrzela gdzieniegdzie kępa krzewów kaliny i głogów pokrytych prześlicznymi śnieżnymi i bladoróżowymi kwiatami.

Tekst ten spełnia funkcje ekspresywną. Mówiący wyraża swój zachwyt dla oglądanej równiny. Zachwyt ten wyraża zdaniami wykrzyknikowymi, powtórzeniami (zieleń, zieleń), metaforami (wystrzela kępa krzewów) i szeregiem epitetów (prześlicznymi, śnieżnymi).

27.Zredaguj krótki tekst o funkcji informatywnej.

a). Równina - plaski lub lekko falisty obszar powierzchni ziemi. Występuje na rożnych wysokościach nad poziomem morza. Może wiec być niziną lub wyżyną.
Tekst spełnia funkcje informatywną (bezosobowy stosunek mówiącego do przedmiotu, encyklopedyczne informacje o przedmiocie, wymieniające jego typowe cechy






Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sciagi moje, Zestaw 7
sciagi moje, Zestaw 2, ZESTAW 2
zestawy KPA Sciagi1-30, Zestaw I
sciagi moje, Zestaw 1, Zestaw 1
sciagi moje, Zestaw 6, ZESTAW 6
sciagi moje, Zestaw 5, ZESTAW 5
sciagi moje, Zestaw 3, ZESTAW 3
TRZECIOTEŚCIK 2013 OBUT - MATEMATYKA - STRUKTURA ZESTAWÓW ZADAŃ
Zestaw trzeci(1) Kopia
sprawdzian kompetencji trzecioklasisty zestaw humanistyczny test
sprawdzian kompetencji trzecioklasisty zestaw matematyczny test
Finanse Sciągi Zestawienie ściąg z wzorami (51 str )
Zestawy Miernictwo2, aaa, studia 22.10.2014, Materiały od Piotra cukrownika, materialy Kamil, płytka
sciagi, Zestaw C, Zestaw C
Zestawy pytań na maturę ustn, TG, ściagii, ŚCIĄGI, Ściągi itp, Matura, polski-matura
Sciągi, ZESTAW 7, WZÓR NA RÓWNANIE NATURALNE KLOTOIDY
Sciągi, ZESTAW 1, ŁUK KOŁOWY Z SYMETR
Opakowania - sciagi itp, sciagatow3, Definicja szkła jest to produkt pozostający w głównej masie nie

więcej podobnych podstron